Türklerde kan kardeşliği ve antla ilgili unsurlar

Türklerde kan, silah, at kurban etme, kap, değnek, bir nesneyi kertme, hayvan derisi ve kafası, hediyeleşme gibi faaliyetler ve nesneler antla ilgili unsurlardır. Kardeş veya dost olmak isteyenlerin kanlarını bir içkiye karıştırıp içmeleri Türk kültür çevresinde antlaşmanın en önemli şartlarındandır. Bu törenlerde ok, mızrak, savaş baltası ve kılıç kullanılmaktadır. Kılıç kullanımı Türk kültür çevresinde uzun zaman diliminde görülmektedir. Türkler kılıcı kutlu saymakta ve ant törenlerinde kılıç üzerine ant içmektedirler. Türkler, devletler ya da boylar arasında gerçekleştirdikleri törenlerde at kurban etmektedirler. Kan kardeşliği ve ant törenlerinde kap kullanımı ön plana çıkmaktadır. Bu amaca, bir kâse ya da boynuz şeklinde kap hizmet etmektedir. Bu kaplar toprak, gümüş ya da altından yapılmaktadır. Yemin törenlerinde değnek de kullanmaktadır. Değnek üzerinden atlamak suretiyle de yemin edilmektedir. Herhangi bir nesnenin kertilmesi suretiyle de yemin edilmektedir. Kardeşleşme ya da dost olma esnasında karşılıklı hediyeler de verilmektedir. Hayvan derisi ve kafası kullanılmak suretiyle de yemin edilmektedir. Özellikle sığır derisi ve at kafatası bu amaca hizmet etmektedir. Türk kültür çevresinde at kafatası kutlu sayılmaktadır

Elements of blood brotherhood and oaths for Turks

For Turks, the elements regarding oaths are weapons, sacrificing horses, pots, canes, notching an item, giving and receiving presents, skins and heads of animals. In ceremonies of blood brotherhood the parties would drink the blood they mixed in a pot. Arrows, spears, war axes and swords were used during these ceremonies. Among these items swords appear to have been used for a long time and were considered as holy. It was on the sword that Turks took their oath. In ceremonies held between states or tribes, horses were sacrificed. The use of a pot was remarkable in ceremonies of blood brotherhood and oath. A bowl or a drink horn made out of earth, silver or gold was used for these purposes. In ceremonies of oath taking staffs were commonly in use to jump over it to take the oath. Notching an item would serve in the same way. Presents were exchanged during ceremonies in which two persons confirmed their friendship. Skins and heads of animals, especially those of a cattle or a horse’s head in turn, were again observable during oath ceremonies. The Turks especially regarded the horse skull as sacred.

PDF

___

Aksoy, Ömer Asım, vd., Tarama Sözlüğü, IV, İstanbul: Türk Dil Kurumu Yayınları, 1996.
Aksoy, Ömer Asım, vd., Derleme Sözlüğü, III, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları, 1993.
Balint, Csanad. Die Archaeologie der Steppe, Wien- Köln, Böhlau, 1989.
Caferoğlu, Ahmet. Eski Uygur Türkçesi Sözlüğü, İstanbul: Türk Dil Kurumu Yayınları, 1968.
De Groot, Johann Jacob Maria. Die Hunnen der Vorchristlichen Zeit, Berlin- Leipzig, Walter de Gruyter. 1921.
Devellioğlu, Ferit. Osmanlıca- Türkçe Ansiklopedik Lûgat, Ankara: Aydın Kitabevi Yayınları, 2004.
Durmuş, İlhami. “İskitlerin Kimliği”, Türkler, I, Ankara, Yeni Türkiye Yayınları, 2002: 620- 627.
Durmuş, İlhami. “Türk Kültür Çevresinde Ant”, Millî Folklor, 84, 97- 106.
Ebert, Max. “Südrussland, Skytho- Sarmatische Periode”, Reallexion der Vorgeschichte, 13, 1929:52- 114.
Elçin, Şükrü. “Tuz- Ekmek Hakkı Deyimi Üzerine”, Reşid Rahmeti Arat İçin, Ankara: Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları, 1966: 164- 171.
Eren, Hasan, vd. Türkçe Sözlük, I- II, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları, 1998.
Ermolenko, Ljubov. “Anthropomorphe Steinskulpturen der mittelalterlichen Nomaden in Eurasiens Steppen”, Türk Dili Araştırmaları Yıllığı- Belleten 2000, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları, 2001: 195-204.
Esin, Emel. “And”, Forschungen zur Kunst Asiens, İstanbul: Baha Matbaası, 1969: 224- 261.
Gökyay, Orhan Şaik. Dedem Korkudun Kitabı, İstanbul: Kabalcı Yayınevi, 2007.
Grönbech, K. Kuman Lehçesi Sözlüğü, (çev. Kemal Aytaç), Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları, 1992.
Herodotos. Herodot Tarihi, (çev. M. Ökmen), Ankara: Remzi Kitabevi, 1991.
İnan, Abdulkadir. “Eski Türklerde ve Folklorda Ant”, A.Ü. Dil ve Tarih- Coğrafya Fakültesi Dergisi, VI/4, 279- 290. Ayrıca Bkz: İnan, Abdulkadir. “Eski Türklerde ve Folklorda Ant”, Makaleler ve İncelemeler, Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları, 1987: 317- 330.
Kaşgarlı Mahmud, Divanü Lûgat-it Türk, (çev. Besim Atalay), I- IV, Ankara, Türk Dil Kurumu Yayınları, 1992.
Koca, Salim, “Türklerde Tuz ve Ekmek Hakkı”, Millî Folklor, I/7, 60- 64.
Liu Mau- Tsai. Die Chinesischen Nachrichten der Geschichte der Ost- Türken (Tu-küe), I, Wiesbaden, Otto Harrassowitz, 1958.
Lucianos. Seçme Yazılar, II, (çev. Nurullah Ataç), İstanbul: Maarif Vekaleti, 1944.
Mackerras, Colin, The Uighur Empire (744- 840) According to The T’ang Dynastie Histories, Canberra, Centre of Oriental Studiesi the Australian National University, 1968.
Moğolların Gizli Tarihi (MGT). (çev. A. Temir), Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları,1995.
Orkun, Hüseyin Namık. “Eski Türklerde Andlaşma”, Yücel, 27, 1937: 97- 100.
Orkun, Hüseyin Namık. Türk Tarihi, II, Ankara: Akba Kitabevi, 1946.
Ögel, Bahaeddin. Büyük Hun İmparatorluğu Tarihi, II, Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları, 1981.
Öztelli, Cahit. “Türklerde Ant- Yemin”, Türk Folklor Araştırmaları, 120, 1959: 1938-1940.
Piotrovski, B., vd. Gold der Skythen aus der Leningrader Eremitage, München, Grebner, 1984.
Salman, Hüseyin. “Göktürk ve Türgiş Devletlerinin Çin ile Hediyeleşmesi”, Hediye Kitabı, (ed. Emine Gürsoy- Naskali, Aylin Koç), İstanbul: Kitabevi, 2007: 3-12.
Tezcan, Mehmet. “Eski Türk/ Hun- Çin’de Hediyeleşme ve Çin’de Haraç Sistemi”, Kültür Tarihimizde Çeyiz ( ed. Emine Gürsoy- Naskali, Aylin Koç), İstanbul: Picus Yayıncılık, 2007: 15-32.
Uzunçarşılı, İsmail Hakkı. Osmanlı Tarihi, II, Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları, 1983.
Yalman (Yalgın), Ali Rıza. Cenupta Türkmen Oymakları, II, İstanbul: Kültür Bakanlığı Yayınları, 1993.