İNGİLİZ KUKLASI PUNCH VE JUDY'NİN BİR TEMSİLİ OLARAK BERNARD SHAW'UN MODERN KUKLA OYUNU SHAKES VERSUS SHAV (SHAKES SHAV'A KARŞI)

Farklı ülkelerde farklı kültürel gösteri ve tekniklerle sahnelenen kukla sanatı, bu ülke milletlerinin çeşitli kültürel, sosyal, tarihî, politik ve ekonomik özelliklerini barındırır. İngiltere'de geleneksel kukla sanatı, Türk İbiş ve İhtiyar'ının prototipi olan Punch (Pulcinella) ve Judy ile geçmişini on altıncı yüzyıla dayandırsa bile modern dönemde de popülerliğini sürdürür. Modern İngiliz tiyatrosunun öncüsü Bernard Shaw , Shakes versus Shav (Shakespeare Shaw'a Karşı) (1949) adlı kukla oyununda, William Shakespeare ve George Bernard Shaw'u karşılaştıran hicivsel skeçleri noktalandırmayı ve Shaw ile Shakespeare arasında var olduğu düşünülen edebî rekabeti sonlandırmayı amaçlar. 1949'da yazılan oyun, Shaw'un edebî kimliğini oluşturan son oyunu olmasının yanında, en kısa oyunlarından biridir. Sahnelendiğinde yaklaşık on dakikalık bir zaman dilimini barındıran oyun, Shaw ve Shakespeare arasındaki komik bir sürtüşmeyi içerir. Oyun, geleneksel tiplemeler olan Punch ve Judy'nin eşdeğer entelektüel stereotipleri olarak, bu iki oyun yazarının, kimin daha iyi yazar olduğuna yönelik tartışmalarını kapsar. Oyun Shakespeare'in kimi eserlerinden alıntıları kapsarken, Shaw'un mizahi üslubunu barındıran nükteli kalemini de örnekler. İngiliz kukla sanatının kısa bir historyografyasını içeren bu çalışma kukla sanatının modern bir yazar tarafından yeniden canlandırılmasını konu edinir. İngiltere'deki geleneksel kukla sanatının modern bir oyun yazarı tarafından nasıl örneklendiği ve bu yazarın bu örneklemedeki üslupsal yaklaşımları bu çalışmanın özünü oluşturur. Çalışma İngiliz kukla sanatının tarihsel gelişimini kısaca özetlerken, genel olarak kuklanın çeşitli kültürlerde ortaya çıkışını da ele almakta ve geleneksellikten moderne geçişte kuklanın önemli bir sanat ögesi olarak işlev gördüğünü aktarmaktadır. Ayrıca, dünyaca ünlü iki oyun yazarının bu kukla oyunuyla canlandırılması da kültürel unsurların değişim ve dönüşümü ve de bununla birlikte geleneksel olanın yeni üretim biçimlerinde kullanılması yönüyle hem sanatların hem de sanatçıların karşılıklı bir etkileşim ve sosyal farkındalık temsili olarak değerlendirilmesi açısından değerlidir.

Bernard Shaw's Modern Puppet Play Shakes versus Shav1 as a Performance of English Puppets Punch and Judy

Staged in different countries with differing cultural shows and art techniques, puppet shows host various social, historical, political, economic and cultural characteristics of the peoples of these countries. Although the history of traditional puppet art in England is based on the sixteenth century figures, Punch (Pulcinella) and Judy--the prototypes of the Turkish Ibiş and Ihtiyar--its popularity continues even in the modern era. Bernard Shaw, a pioneer of modern British theater, aims to point the satirical sketches comparing William Shakespeare and George Bernard Shaw, and to bring an end to the so-called literary rivalry between Shaw and Shakespeare in his puppet play Shakes versus Shav. Shaw wrote the play in 1949; besides being the last play that forms Shaw's literary identity, it is one of his shortest plays. When staged, the play takes about a ten minute time, and includes a funny friction between Shaw and Shakespeare. The play covers the discussion of the two playwrights about who the better writer is, as the intellectual equivalent of the traditional stereotypes, Punch and Judy. The play not only includes some quotations from Shakespeare's works, it also exemplifies the witty literality of Shaw's style and method. This study, comprising a short historiography of British puppetry, deals with the revived version of traditional puppet art by a modern playwright. The essence of this study is centered on how a modern playwright exemplifies traditional puppet art in Britain, besides projecting the author's stylistic approach in this sampling. The study briefly summarizes the historical development of British art of puppetry. In general, the paper addresses the emergence of puppets in various cultures, and establishes that the puppet art acts as an important element in the transition from traditional to modern. In addition, the puppet shows of these two world-famous playwrights are valuable in terms of permanence and immortality represented through mutual interaction and social awareness.

PDF

___

And, Metin. Geleneksel Türk Tiyatrosu. Ankara: İnkılap Kitabevi. 1985.
Bertolini, John A. The Playwrighting Self of Bernard Shaw. Carbondale and Edwardsville: Southern Illinois University Press. 1991.
Chambers, Edmund Kerchever. The Medieval Stage. Mineola, New York: Dover Publications, 1996.
Crone, Rosalind. "Mr and Mrs Punch in Nineteenth-Century England". The Historical Journal, 49(4) ss. 1055-1082. 2006.
Dukore, Bernard Frank. Shaw's Theater. Florida: University Press of Florida. 2000.
Gaboriault, Derek. Vietnamese Water Puppet Theatre: A Look Through the Ages. Western Kentucky University. Basılmamış Doktora Tezi. 2009.
Gömeç, Saadettin. "Eski Türk İnancı Üzerine Bir Özet". Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğ- rafya Fakültesi Tarih Bölümü Tarih Araştırmaları Dergisi. Say 33, Cilt 21. 2003.
Gross, Joan. Speaking In Other Voices: An Ethnography of Walloon Puppet Theaters. Amsterdam/Philadelphia: John Benjamins Publishing Company. 2001.
Gross, Kenneth. Forward to The Routledge Companion to Puppetry and Material Performance (Edt Dassia N. Possner ve diğ.). New York: Routledge. 2014.
Haq, Husna (Kennett Gross ile Röportaj)."The Power of Puppets". Rochester Review. May June 2012.
Hugo, Leon. Edwardian Shaw: The Writer and His Age. London: Macmillan Press Ltd. 1999.
Kaya, Doğan. Ansiklopedik Türk Halk Edebiyatı Terimleri Sözlüğü. Ankara: Akçağ Yayınları. 2007.
Klug, William S. ve diğ. The Concepts of Genetics. Pearson Publishing. 2009.
Latshaw, George. The Complete Book of Puppetry. Minneola/New York: Dover Publications. 1978.
Loftis, Sonya Freeman. Shakespeare's Surrogates: Rewriting Renaissance Drama. New York: Palgrave Macmillan. 2013.
Marriam Webster Incorporated Publishers. Merriam Webster Encyclopedia of Literature. Massachusstes: Merriam Webster. 1995.
Reeve, Alan ve Martin Reeve. "Punch and Judy at the Beach and in the Mall". Visual Culture in Britain. 12.1, 17-31. 2011.
Reeve, J. Martin. "Contemporary Punch and Judy in performance: an ethnography of traditional British glove puppet theatre". Basılmamış Doktora Tezi. Royal Holloway College University of London.
Schumann, Peter. "The Radicality of the Puppet Theatre". TDR (1988-), Vol. 35, No. 4 (Winter, 1991).
Schlicke, Paul. The Oxford Companion to Charles Dickens. Oxford: Oxford University Press. 2011.
Shakespeare, William. The Oxford Shakespeare: The Complete Works. (Edt John Jowett vd.). Oxford: Oxford University Press. 2005.
Shaw, George Bernard. The Shorter Plays. New York: Dodd, Mead and Company. 1960.
Shershow, Scott Cutler. Puppets and Popular Culture. Ithaca and London: Cornell University Press. 1995.
Sherzer, Dina ve Joel Sherzer. "Verbal Humor in the Puppet Theater". Humor and Comedy in Puppetry: Celebration in Popular Culture. (Edt. Dina Sherzer vd.). Ohio: Bowling Green State University Popular Press. 1987.
Speaight, George. The History of the English Puppet Theatre. New York: John De Graff.