Fen ve Teknoloji dersi kılavuz kitaplarının kullanım sürecine ilişkin öğretmen görüşleri
Özet Bu çalışmanın amacı, fen ve teknoloji dersi öğretmen kılavuz kitaplarının faydalılığı, kullanılabilirliği, içeriği ve programa uygunluğu hakkında öğretmenlerin düşüncelerini belirlemektir. Çalışmada yarı yapılandırılmış mülakat ve yapılandırılmamış gözlem kullanılmıştır. Elde edilen veriler kodlama yapılarak anlamlı hale getirilmiştir. Araştırmanın örneklemini 2006-2007 güz döneminde Rize ili Çayeli ilçesi ilköğretim okullarının üç tanesinden seçilen 6 sınıf öğretmeni oluşturmaktadır. Çalışmada kılavuz kitaplarda çok fazla etkinliğe yer verildiği, ağır bir dilin kullanıldığı, zaman ve araç-gereç sıkıntısının olduğu, öğrenci seviyelerinin dikkate alınmadığı, doldurulması gereken formların öğretmenin çok zamanını aldığı ortaya çıkmıştır. Buna karşın kılavuz kitapların; tasarımının ve ünite dağılımının iyi yapıldığı, iş birliği ve dayanışmayı sağladığı, yaparak yaşayarak öğrenmeye sevk ettiği, öğretmene rehber olduğu ve çeşitlilik sağladığı ve öğretmenleri plan yükünden kurtardığı ortaya çıkmıştır. Öneri olarak, belirlenen problemlerle ilgili uygulamaya yönelik olarak hizmet-içi eğitim seminerleri düzenlenmelidir. Ayrıca, etkinliklerde kullanılan materyal eksikliği giderilmeli, böylece programa daha uygun bir öğretim yapılması sağlanabilir.
Teachers' views about period of using of science and technology guide textbooks
The aim of the study is to determine teachers’ views about science and technology course teacher guide textbooks’ usefulness, content, suitability with the curriculum. Semi-constructed interviews and unconstructed observations as data gathering instrument are used. Gathered data were coded. The samples of study are six primary school teachers who are teaching in a three primary school in Çayeli/RİZE in 2006-2007 autumn period. In study, it is found out that guide textbooks include many activities, used a diffucult language, the time and the materials are not enough, ignoring level of students, forms get a lot of time of to fill. On the other hand, it is defined that guide text books whose design and unit dispersion is good, provide collective and solidarity, direct teaching by doing and living, guide to teacher and provide diversity, save teachers from doing plan. As a recommendation, in-service training seminars include illustrative practices should be arranged related to problems which are fixed. Besides, lack of materials which will be used in activities should be overcame. In this way, it can be provided suitable teaching for curriculum.
___
- AKGÜN, Ş. (1996). Fen Bilgisi Öğretimi, Zirve Ofset, Giresun.
- AYCAN, Ş., KAYNAR, Ü.H., TÜRKOĞUZ, S. ve ARI, E. (2002). “İlköğretimde Kullanılan Fen Bilgisi Ders Kitaplarının Bazı Kriterlere Göre İncelenmesi”, V. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, ODTÜ, Ankara.
- BAŞLANTI, U. (2000). “Bilimsel Okur-Yazarlık İlkeleri Açısından Fen Bilgisi Ders Kitapları İçerik Analizi”, IV. Fen Bilimleri Eğitimi Kongresi, 6-8 Eylül, Ankara.
- CHIAPETTA, E.L. FILLMAN, D.A & SETHNA, H (1991). “A Method to Quantify Major Themes of Scientific Literacy in Science Textbooks”, Journal of Research in Science Teaching, 28 (8), 713-725.
- ÇEPNİ, S. (2007). Araştırma ve Proje Çalışmalarına Giriş, Celepler Matbaacılık, Trabzon.
- DEMİRCİOĞLU, H. ve GEBAN, Ö (1996). “Fen Bilgisi Öğretiminde Bilgisayar Destekli Öğretim ve Geleneksel Problem Çözme Etkinliklerinin Ders Başarısı Bakımından Karşılaştırılması”, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13, 183-185.
- ERCAN, F. ve ALTUN, S. (2005). “İlköğretim Fen ve Teknoloji Dersi 4 ve 5.Sınıflar Öğretim Programına İlişkin Öğretmen Görüşleri”, Yeni İlköğretim Programı Değerlendirme Sempozyum Kitabı.
- ERDOĞAN, M. (2005). “Yeni Geliştirilen 5.Sınıf Fen ve Teknoloji Dersi Müfredatı, Pilot Uygulama Yansımaları”, Yeni İlköğretim Programı Değerlendirme Sempozyum Kitabı.
- GÖMLEKSİZ M. N (2005). “Yeni İlköğretim Programının Uygulamadaki Etkililiğinin Değerlendirilmesi”. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi, 5 (2), 339-384.
- GÖMLEKSİZ M. N. (2007). “Yeni İlköğretim Programına İlişkin Öğretmen Görüşlerinin Çeşitli Değişkenler Açısından Değerlendirilmesi”. Eurasian Journal of Educational Research, 27, 69-82.
- GÜRDAL, A. ve KULABEROĞLU, N (1998). “Fen Öğretiminde Kavram Haritaları”, Millî Eğitim Dergisi, Ekim-Kasım-Aralık, 140, 47- 53.
- GÜZEL, E. ve ALKAN, H (2005). “Yeniden Yapılandırılan İlköğretim Programı Pilot Uygulamasının Değerlendirilmesi”, Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 5(2), 385- 402.
- GÜVEN, S (2008). “Sınıf Öğretmenlerinin Yeni İlköğretim Ders Programlarının Uygulanmasına İlişkin Görüşleri”, Milli Eğitim Dergisi, 177, 224-236.
- KAPTAN, F. (1999). Fen Bilgisi Öğretimi, Milli Eğitim Basımevi, İstanbul.
- KILIÇ, Z. ve diğ. (2001). Fen Bilgisi 4-8, Konu Alanı Ders Kitabı İnceleme Kılavuzu, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.
- KUTLU, Ö. (1998). “İlköğretimde Öğrenci Yetiştirme Yaklaşımı, Öğretme-Öğrenme Sürecinin İzlenmesi: Öğrenme Eksikliklerinin ve Güçlüklerin Belirlenmesi ve Öğretimde Başarısızlığın Önlenmesi”, Eğitimde Yansımalar: IV, Cumhuriyetin 75. Yılında İlköğretim 1. Ulusal Sempozyumu, Ankara.
- MEB, 4 ve 5. Sınıflar Yeni İlköğretim Program Kitaplarını Değerlendirme Formu.http://duzce.meb.gov.tr/08_DUYURULAR/1%20programlari_%22_donem%2 aporlari/5_sinif/Fen_ve_Teknoloji 5.doc. (Erişim Tarihi: 25/06/2007)
- METİN, D. ve CANSÜNGÜ KORAY, Ö. (2007). “Hizmet İçinde Görevli Öğretmenlerin Yeni Fen Ve Teknoloji Dersi Öğretim Programı Hakkındaki Görüşleri: Nitel Bir Çalışma”, 16. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Tokat.
- ÖĞRETİM PROGRAMLARINI (İLKÖĞRETİM 1-5. SINIFLAR) DEĞERLENDİRME TOPLANTISI SONUÇ BİLDİRİSİ (2005). http://ilköğretim-online.org.tr/vol5say1/sbildirge [1].pdf (Erişim Tarihi: 10/05/2007)
- ÖZDEMİR, M. S. (2005). “İlköğretim Okullarındaki Öğretmenlerin Yeni İlköğretim Programlarına İlişkin Görüşleri.” XIV. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Denizli, 573-581.
- ÖZPOLAT, A. SEZER, F. İŞGÖR, İ. ve SEZER, M (2007). “Sınıf Öğretmenlerinin Yeni ilköğretim Programına İlişkin Görüşleri”, Milli Eğitim Dergisi, 174, 206-213.
- SHILAND, T.W (1998). “The Atheoretical Nature of the National Science Education Standards”, Science Education, 82 (5), 615-617.
- SOONG, B.C & YAGER, R.E (1993). “The Inclusion of STS Material in the Most Frequently Used Secondary Science Textbook in the U.S”, Journal of Research in Science Teaching, 30 (4), 339-349.
- STRAUSS, A.L (1987). Qualitative Analysis for Social Scientists. University Press, Cambridge, UK.
- ŞAHİN, İ (2008). “Yeni İlköğretim Birinci Kademe Fen ve Teknoloji Programının Değerlendirilmesi”, Milli Eğitim Dergisi, 177, 181-207.
- TEDP KOCAELİ İL PROJE YÜRÜTME BİRİMİ (2005). Avrupa Birliği – Türkiye Temel Eğitime Destek Programı Çerçevesinde Yürütülen Yeni İlköğretim Uygulamaları İle İlgili Kocaeli İl Raporu.
- YILDIRIM, A. ve ŞİMŞEK, H. (2005). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Seçkin Yayıncılık, Ankara.