Çağdaş İslami Hareketlerde Cahiliye Kavra-mının Sosyopolitik-İtikadi Bağlamı

İslam dünyasının siyasal ve ekonomik gücünü kaybetmesi, sömürge sonrası ortaya çıkan siyasal iktidarlardan hoşnut olmaması ve batı dünyasından ge-len politik ve felsefî akımlarla yüzleşmesinin bir sonucu olarak geleneksel mezhep ve tarikat formatının dışında yeni dinî akımlar ortaya çıkmıştır. İs-lami hareket olarak isimlendirilen bu akımlar, din dilini kullanarak yeni bir zihniyet ve toplum inşa etmek için çabalamıştır. Bunun için de ilah, rab, din, ibadet, hâkimiyet, cahiliyet, şûra gibi bazı Kur’anî kavramlara yeni anlamlar yüklenerek Müslüman birey ve toplumu motive edecek bir bağ-lamda kullanıldı. Bu makalede İslamî hareketlerin literatüründe özellikle de Muhammed b. Abdulvehhab, Mevdudî ve Seyyid Kutub’un düşüncesinde cahiliye kavramı üzerinde durularak onların bu kavramı hangi bağlamda kullandıkları sorusuna cevap aranacaktır.

Anahtar Kelimeler:

cahiliye, Mevdudi, Seyyid Kutub, İslami hareketler, sosyo-politik bağlam

PDF

___

Abdusselam Ferac, el Cihad: el-Feridatu’l-Ğâibe, Mısır-ts.
Ahmed b. Hanbel, Müsned (Nşr. Şuayb el-Arnaût vd.), Beyrut 1416/1995
Buhârî, el-Câmiu’s-sahîh, İstanbul 1315.
Ebu’l-A’la el Mevdudî, el-İslam ve’l-Cahiliyye, Matbaatu’l-Âni, Bağdat-ts.
______Kur’an’a Göre Dört Terim, çev. İ. Kaya, O. Cilacı, Beyan Yay. İstanbul- 2014
Ebu’l-Hasen Ali en-Nedvi, Müslümanların Gerilemesiyle Dünya Neler Kaybetti, (Trc. Abdullah Tırabzon, Mustafa Acıoğlu), Kayıhan Yay., İstanbul-2015.
Hasan el-Hudeybi, Duât lâ Kudât, Daru’t-Tevzi’ ve’n-Neşri’l-İslamiyye, Mı- sır-1977
Hişam Ahmed Avd Cafer, el-Eb’adu’s-Siyasiyye li Mefhumi’l-Hakimiyye, el- Ma’hadu’l-Âlemî li’l-Fikri’l-İslamî, Virginia – 1995
İbn Kesir, Tefsiru’l-Kur’ani’l-Azîm, Daru İbn Kesir, Dımeşk-1997
Mahmut Ata, Seyyid Ebu’l-A`lâ Mevdûdî’nin Siyasî Düşüncesinin Teolojik Te- melleri, Y. L. Tezi, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara-2006
Muhammed b. Abdulvehhab, Mesailu’l-Cahiliyye, Mektebetu’l-Mearif, Taif- ts.
Muhammed Kutub, 20. Asrın Cahiliyesi,çev. Ahmet Ağırakça, Beka Yay. İs- tanbul-2013
S. Veli Rıza Nasr, Cemaat-i İslâmî, çev. Hasan Aktaş, Yöneliş Yay. İstanbul- 1998
Salah e’s-Savî, e’t-Tatarrufu’d-Dînî, Daru’l-Fikri’l-Arabî, Kahire-2009
Seyyid Kutub, Fi Zilal-i’l-Kur’an, Beyrut-1407
______ İslam Düşüncesi, çev. H. Şükrü, R. Tosun, M. Çelen, Dünya Yay. İs- tanbul-1997
______ Yoldaki İşaretler, çev. Salih Uçan, Fecr Yayınları, Ankara-2014
Şeyh Salih b. Fevzan el Fevzan, Şerhu Mesâili’l-Cahiliyye, ts.