Cahiliyenin Kültürel Kodları

Kur’an’da kullanılan önemli bir terim olarak cahiliye, yalnızca Kur’an’ın indiği dönem Arap toplumuyla sınırlı olan bir kavram değildir. Cahiliye; gelenek, atalar kültü ve sosyal yapıda yerleşik hegemonyal güçlere dayalı bir hayat anlayışının, insana yönelik bir perspektifin ve bir kültürel yapının ifadesidir. Cahiliyenin temelinde Allah’ın iradesi ve düzeni yerine dünyevi gücün/güçlerin insan yaşamında ana referans olarak kabul edilmesi bulun-maktadır. Bu durum, Allah’ın iradesinin insan düşüncesinde ve yaşamında belirleyici olmasını vurgulayan İslami öğretiye taban tabana karşıdır. Zira İslam’da Allah tek ilah, yani tek üstün karar verici güçtür ve tek egemen-dir. Sosyal, siyasal, ekonomik ve askeri gücün kutsanmasına bağlı olarak güçlünün her zaman haklı olduğuna dair bir algı cahiliyeye dayalı sosyal yapılarda egemendir. Bu algının her zaman toplumsal yapıda zulmün, bas-kının ve haksızlığın sebebi olduğu da bir gerçektir.

___

  • Joseph Wheless, Is it God’s Word, New York: Kessinger, 2007.
  • Buhari, Sahih-i Buhari, Nikah 36. Şinasi Gündüz, Anadolu’da Paganizm: Antik Dönemde Harran ve Urfa, Ankara: Ankara Okulu 2005.
  • ______ Kur’an’ı Anlamak; İlahi Vahyin Tarihe Açılımı, İstanbul: Mana 2015.
  • ______ Pavlus: Hıristiyanlığın Mimarı, Ankara: Ankara Okulu 2001. Bakara 221.