Bahçıvan Devletin Ayrık Otları: Moriskolar -Son Savunma

XVI. asır İspanyol dinî ve idarî çevreleri, askerî ve siyasî varlıklarına sonverdikleri Endülüs Müslümanlarının (Nuevos Cristianos de Moros) taşıdıklarınıdüşündükleri İslȃm’a ve onun kültürüne ait her simgeye, her işareteve her renge savaş açmış ve yasaklamıştır. Endülüs Müslümanları ise, baskılarakarşı, her defasında, bazen isyan ederek, bazen boyun eğerek, fakatçoğu zaman “takiyye” yaparak varlıklarını korumaya çalışmışlardır. Moriskolar’ınileri gelenlerinden biri olan Don Francisco Núñez Muley’in, Gırnata’nınİspanyol yöneticisine verdiği ve mağlupların ruh halini yansıtanihtarnȃme/memorial, tarihsel, sosyal ve siyasal olarak güçlü argümanlaradayanmaktadır Buna rağmen, Moriskolar hakkında kaderin verdiği“hükmü” değiştirmeye yetmeyecektir. Ana dillerini, giyim-kuşamlarını, örfve adetlerini kaybedecek ve son olarak da yurtlarından (Endülüs) toplucasürgün edileceklerdir.