Müzik Aracılığı ile Türk Kültüründe Doktor Algısı

Giriş: Sözlü müzik, insanların duygularını ve düşüncelerini yansıtan önemli araçlardan biridir. Müzik, ayrıca duyguları harekete geçirerek insanı ve toplumu etkileme gücüne de sahiptir. Bireylerin, doktora bakışı ve doktordan beklentileri de o kültüre ait olan müzik içerisinde kendini gösterir. Öte yandan, topluma veya halk kültürüne mal olmuş bir müzik eseri içerisinde yer alan ifadeler ise toplumun doktora bakışını etkileyebilir.Amaç: Bu çalışmada Türkiye’de toplumsal kültürün önemli bir parçası olan şarkı ve türküler içerisinde Doktor, Hekim ve Tabip sözcükleri bulunan müzik eserleri incelenerek, bu eserlere doğrudan veya dolaylı olarak yansıtılmış olan hasta-hekim ilişkisinin niteliğinin araştırılması amaçlanmıştır.Gereç ve Yöntem: Bu çalışma tanımlayıcı tipte bir araştırmadır. Doktor, Hekim ve Tabip kelimelerinin yer aldığı şarkı/türküler belirlenmiş ve kategorize edilmiştir.Bulgular: İncelenen 190 eserde Doktor, Hekim ve Tabip kelimelerinin yer aldığı ifadeler çare bulamayan/tedavi edemeyen ve çare bulması/tedavi etmesi beklenen şeklinde ana iki kategoriye ayrılmıştır. Bu iki grup dışında kalan yirmi iki eser ise diğer grup olarak değerlendirilmiştir.Sonuç: Müzik eserlerinin ve içerisinde yer alan sözlerin, zamanın süzgecinden damıtılarak yıllar içerisinde oluşan bir birikimle meydana gelen toplumsal kolektif bilinci yansıttığı dikkate alınacak olursa, türkülerde yer alan hekim algısının, sağlık politikaları ve sosyal medyanın saman alevi gibi hareketlilik gösteren gündeminden etkilenen anlık bir bakıştan ziyade, o halkın kültüründeki uzun süreli ve kalıcı hekim algısını daha gerçekçi bir şekilde yansıttığı düşünülebilir.

Perception About Doctors in Turkish Culture Through Music

Introduction: Oral music is one of the important tools that reflects people's feelings and thoughts. In addition to reflecting the feelings and thoughts of the individuals who make up the society, music has the power to influence people and society by activating the emotions. Individuals’ views of the doctor and their expectations from the doctor may manifest themselves in the music of that culture. On the other hand, expressions in a socially and culturally prominent musical pieces can affect the way doctor sense of the society.Aim: In this study, we aimed to investigate the sense of doctor and doctor-patient relationship characteristics that has been reflected directly or indirectly in musical works by examining the words “doctor, physician (in Turkish: doktor/hekim)” and healer (in Turkish: Tabip)” in the songs or folk musics which is an important piece of Turkish culture.Materials and Methods: This study is a descriptive research. The song and folk music works that include the words “doctor, physician and healer” are determined and categorized.Results: In the 190 examined works, the expressions include the words Doctor and Healer were divided into two main categories: “unable to cure” and “expected to find a cure” Twenty-two works except these two groups were evaluated in the “other” group.Conclusion: If it is to be taken into consideration that the musical works and the lyrics in it reflect the collective consciousness that has been formed over the years by distilling from the filter of time, it can be thought that the doctor perception in folk musics reflects the long-term and permanent doctor perception in the culture of that people rather than a momentary view that is influenced by the instability of temporary health policies and social media agenda such as a flash in the pan.

___

  • 1. Atıcı E. Hasta-hekim ilişkisini etkileyen unsurlar. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 2007;33(2):91-6.
  • 2. Atıcı E. Hasta-hekim ilişkisi kavramı. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 2007;33(1):45-50.
  • 3. Es M. Kentlilik bilinci ve yerel siyaset. In: Şentürk H, editor. Yerel Siyaset. İstanbul: Okutan Yayınları; 2008. p. 91-114.
  • 4. Çiftçi E. Popüler kültür, popüler müzik ve müzik eğitimi. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 2010;12(2):149-61.
  • 5. Göher FM. Müziğin toplumsal işlevi: müzik, siyaset, din ve ekonomi. Müzik Kültürü ve Eğitimi 2007;2:301-14.
  • 6. Akın B. Kültürel bellek ve müzik. EJMD 2018;13:101-17.
  • 7. Batı U. Hedef kitle davranışını etkileyen bir unsur olarak reklamlarda müzik kullanımı konusundaki yazının incelenmesi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi 2010;7(2):768-808.
  • 8. İmik Tanyıldızı N. Siyasal İletişimde Müzik Kullanımı: 2011 genel seçim şarkılarının seçmene etkisi. Selçuk İletişim 2012;7(2):97-110.
  • 9.Eğrilmez S, Turhan S, Güzelgöz O. Türkülerdeki Hekimlik ve Sağlıkla İlgili Türküler Ankara: T.C. Sağlık Bakanlığı Yayın No: 787; 2010.
  • 10. Dönmez İH, Taşmurat T, Özcan M. Türkülerde hekim ve hekimliğin temsili. III Uluslararası Sağlık İletişimi Sempozyumu. 2017:105-18.
  • 11. Türkülerde Hekimlik - Buluşma Noktası - TRT Belgesel. [Internet]. https://www.youtube.com/watch?v=ta1o-153IAg&t=8s. [17/03/2020].
  • 12. Taşkın EO. Türkiye’de psikiyatri ve psikiyatristlere yönelik tutumlar. Stigma Ruhsal Hastalıklara Yönelik Tutumlar ve Damgalama 1. Baskı, Taşkın EO. Editör. İzmir, Meta Basım Matbaacılık; 2007:302-18.
  • 13. Savaş HA, ve ark. Türkiye’nin güneydoğusunda psikiyatrik hastalıklar bağlamında psikiyatri ve psikoloji ile ilişkili bilgi ve tutumlar: Gaziantep şehrinden bir kesit. Anadolu Psikiyatri Dergisi 2006;7:140-9.
Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Lokman Hekim Tıp Tarihi ve Folklorik Tıp Dergisi-Cover
  • ISSN: 1309-761X
  • Yayın Aralığı: Yılda 3 Sayı
  • Başlangıç: 2010
  • Yayıncı: OYA ÖGENLER