HEKİM ḪAYRE’D-DĪN’İN ḪULĀṢATU’-Ṭ-ṬIBB ADLI ESERİNDE YER ALAN “ṬIBB-I NEBEVĪ” BÖLÜMÜ ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME

Kur’an’ın sağlıkla ilgili ayetleri ile Hz. Peygamber’in sağlıkla ilgili sözlerinin ve tavsiye ettiği bazı tedavilerin sonradan derlenmesiyle ortaya çıkan dini bir tıp anlayışı olan “Ṭıbb-ı Nebevī” üzerine müstakil kitaplar yazıldığı gibi, bazı tıbbi eserlerde bu yaklaşıma atıf yapıldığı bilinmektedir. Erken dönem Türkçe tıp yazmaları arasında “Ṭıbb-ı Nebevī” çevirileri bulunduğu görülürken, “Ṭıbb-ı Nebevī” üzerine bir bölüm içeren eserler de bulunabilmektedir. Hekim/Hakīm Ḫayre’d-dīn’in Ḫulāṣatu’-ṭ-Ṭıbb adlı eserinin Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi, Deontoloji Kütüphanesi, No. 15403-A’da kayıtlı bulunan ve Muḫammed bin Ebībekr Ṣofyavī tarafından 1088/1677 tarihinde istinsah edilen nüshası dört bölümden oluşmakta ve birinci bölümü “Evvelki Bāb Ṭıbb-ı Nebevī’dir” başlığını taşımaktadır. Bu çalışmada adı geçen eserde yer alan “Ṭıbb-ı Nebevī” üzerine olan bu bölümün içerdiği bilgiler değerlendirilmiş ve sunulmuştur

An evaluation on the chapter “Ṭibb-i Nabawī” in Physician Ḫayr al-Dīn’s Ḫulāṣa al-Ṭibb

“Ṭibb-i Nabawī” is a religious medical understanding that appeared afterwards, collecting the verses of Qur’an related to health and Prophet’s hadiths and his some therapeutically advices. It is known that many distinct books were written on “Ṭibb-i Nabawī” and also there were some references to this modality in some medical works. Some Turkish translations on “Ṭibb-i Nabawī” and some medical works containing a chapter on “Ṭibb-i Nabawī” are found in early Turkish medical manuscripts. The copy of Ḥakīm Ḫayr al-Dīn’s Ḫulāṣa al-Ṭibb copied by Muḫammad bin Abībakr Ṣofyavī in 1088/1677, which is in Ankara University, Library of Deontology Collection, Nr. 15403-A, consists of 4 chapters. The 1st chapter of this book has the title of “The first chapter is Ṭibb-i Nabawī.” The knowledge, which is in the chapter on “Ṭibb-i Nabawī” in abovementioned book was evaluated and presented in this study