YÜZ YIL ÖNCESİNDE YANIT ARANAN SORU: TEŞKİLAT-I SIHHİYEMİZ NASIL OLMALI?

Doktor Milaslı İsmail Hakkı tarafından yüz yıl önce kaleme alınan "Milletimiz İçin En Büyük Tehlike Sıhhatsizliktir. Teşkilat-ı Sıhhiyemiz Nasıl Olmalı?" başlıklı makalede; koruyucu sağlık uygulamaları, ev ziyareti ve sağlık verilerinin kayıt altına alınması gibi çağımızda da güncelliğini koruyan pek çok soruna açıklık getiren bir teşkilatlanma modelinden söz edildiği görülmektedir. İyi bir hekim olmanın dışında dil ve din bilimci de olan Milaslı İsmail Hakkı, milletimizin sağlığının, hayatının ve istikbalinin muhafazasının ancak çok iyi örgütlenmiş sağlam bir teşkilatlanma ile mümkün olduğunu vurgulamaktadır. Bu makale, halk sağlığının önemi ve sağlık politikalarında nasıl bir yol izlenmesi gerektiğine açıklık getirdiği, dönem hakkında barındırdığı bilgilerle de tıp tarihi açısından önemli bir belge niteliğindedir.

The question whose answer was sought a hundred years ago: How should our health organizations be established?

The article "Unhealthiness is the greatest danger to our nation: How should our health organizations be established?" was written a hundred years ago by physician Milaslı İsmail Hakkı. In the article an organizational model was proposed including preventive health practices, home visits and recording of health data, which shed some light on problems of today. Milaslı İsmail Hakkı, being not only a successful physician but also linguist and theologian, he emphasizes that the protection of health, life and future of our nation can only be possible with a well-organised stable organization. The article emphasizes the importance of public health and clarifies the best way to follow in health policies. Providing information about its historical period, the article is an important document for the history of medicine.

PDF

___

1. Aydın, E. Dünya ve Türk Tıp Tarihi. Güneş Kitapevi, Ankara, Birinci Baskı, 2002. 247-270.
2. Aile Hekimliği Uygulama Yönetmeliği. Resmi Gazete.25 Mayıs 2010.Sayı: 27591
3. Milaslı İH, Milletimiz İçin Müthiş Tehlike Sıhhatsizliktir. Teşkilat-ı Sıhhiyemiz Nasıl Olmalıdır? Sebîlürreşad, İstanbul,(437-438), 00.08.1919, 167-171.
4. Çatalbaş R. Milaslı Dr. İsmail Hakkı'nın Hayatı, Eserleri ve İslam ile İlgili Görüşleri. Artuklu Akademi | Journal of Artuklu Academia 2014/1(1)
5. Özcan M., Bulut. N. Tıp Dışındaki Farklı Alanlarda Da İz Bırakan Muğlalı Üç Hekim. Lokman Hekim Journal, 2013;3(2):1-10
6. Başbakanlık Osmanlı Arşivi: Fon Kodu DH.MKT., 29/Ca/1319 (Hicrî) Dosya No:2531 Gömlek No:58
7. Başbakanlık Osmanlı Arşivi: Fon Kodu DH.MKT., 07/Ca/1319 (Hicrî) Dosya No:2525 Gömlek No:2
8. Başbakanlık Osmanlı Arşivi: Fon Kodu MF.MKT., 15/Ş/1325 (Hicrî) Dosya No:1017 Gömlek No:50
9. Başbakanlık Osmanlı Arşivi: Fon Kodu DH.İD., 10/Za/1329 (Hicrî) Dosya No:48/-2 Gömlek No:12
10. Başbakanlık Osmanlı Arşivi: Fon Kodu İ..DUİT., 19/S /1339 (Hicrî) Dosya No:60 Gömlek No:78
11. Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi Fon Kodu: 30.11.1.0, 20 /5/ 1924 Sayı: 6/2044 Dosya: Yer No: 5.14.12.
12. Milaslı İH, Memleketimizde Tifüse Karşı İlk Fenni Savaş Kutlu Bilgi, Ankara, (9), 01.05.1945, 273-275.
13. Milaslı İH, Malarya Yani Sıtma Hakkında Kimler Neler Bilmeli? İstanbul: Hilal Matbaası, 1341r./1925.
14. Milaslı İH, Hakikat-i İslam, İstanbul Hilâl Matbaası, 1924, 221
15. Milaslı İH, Kur'an Tercüme Edilebilir mi ve Yeni Vadide Fatiha Tercüme ve Tefsiri, İstanbul Hukuk Matbaası, 1917, 15
16. Milaslı İH, Kur'an-ın Mucizeleri ve Müteşabih Ayetlerin Tefsirleri, İstanbul Türkiye Matbaası, 1935,
17. Milaslı İH, Hakikat-i İslam: Anglikan Kilisesinin Sualleri Münasebetiyle Yazılmıştır, İstanbul, Hilal Matbaası 1924, 221+3
18. Milaslı İH, Din-i İslam ve Ulûm ve Fünûn, 1327, Dersaadet: Numune-i Tıbaat, 334 s
19. Milaslı İH, İçki Belası Ve Kurtulmanın Çareleri / İstanbul: Hilal Matbaası, 1333/1917
20. Milaslı İH, Milliyet ve Terbiye Türk Yurdu, Ankara, 00.00.1918, 4061-4069. 320- 300
21. Milaslı İH, Ahlak Vazifeleri I Kutlu Bilgi, Ankara, (4), 01.11.1944, 101-103.
22. Milaslı İH, Ahlâk Vazifeleri II Kutlu Bilgi, Ankara, (5), 01.12.1944, 133-136.
23. Milaslı İH, Ahlâk Vazifeleri III Kutlu Bilgi, Ankara, (6), 01.01.1945, 167-170.
24. Milaslı İH, Ahlak Vazifeleri IV Kutlu Bilgi, Ankara, (6), 01.03.1945, 198-201.
25. Milaslı İH, Ahlak Vazifeleri V Kutlu Bilgi, Ankara, (8), 01.04.1945, 231-234.
26. Milaslı İH, İslam Dininde Etlerin Tezkiresi, İstanbul Ahmet Sait Matbaası, 1931,
27. Milaslı İH, Frengi İlleti Hakkında Elzem Olan Malûmât /İstanbul: Asır Matbaası, 1317 [1901].
28. Milaslı İH, İçki Belası ve Kurtulmanın Çareleri Sebîlürreşad, İstanbul, (352), 00.01.1916, 106-107.
29. Milaslı İH, İçkilerin Amerika`da Resmi Memnuiyeti Acaba Hangisi Asrilik? Sebîlürreşad, İstanbul, (410-411),00.05.1919, 191-193.
30. Milaslı İH, İçkilerin Men`ine Çalışmak Lüzumu Sebîlürreşad, İstanbul, (412-413), 00.05.1919, 205-208.
31. Milaslı İH, Kur`an-ı Kerim Tercüme Olunabilir Mi? Sebîlürreşad, İstanbul, (390), 00.02.1919, 447-449.
32. Milaslı İH, Verilen Sözü Tutmak, Sıdk-u Ahd, Sıdk-u Va`d Sebîlürreşad, İstanbul, (421-422), 00.06.1919, 40-43.
33. Milaslı İH, İntihar: İlm-i Ahlak ve Din Nazarında -1- Sebîlürreşad, İstanbul, (585), 00.01.1924, 199-201.
34. Milaslı İH, İsmail Hakkı ( Milaslı ). İntihar: İlm-i Ahlak ve Din Nazarında -2- Sebîlürreşad, İstanbul, (586), 00.01.1924,210- 212.
35. Milaslı İH, Ahlak Bahsi: B.M.M. de Fuhşun Men`i Hk. Sebîlürreşad, İstanbul, (583), 00.01.1924, 163-166.
36. Mertoğlu, S. "Osmanlı'da II. Meşrutiyet Sonrası Modern Tefsir Anlayışı (Sırat-ı Müstakim/Sebilürreşad Dergisi Örneği: 1908-1914)." Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi (2001).
37. Milliyet Gazetesi 7. Aralık 2015: Bakan Müezzinoğlu: "Ben Sağlık Bakanı mıyım, Hastalık Bakanı mı" http://www. milliyet.com.tr/bakan-muezzinoglu-ben-saglik-bakani-istanbul-yerelhaber-1100867/ (Erişim Tarihi 10 Aralık 2015)