Ebe ve Hemşirelerde Duygusal Emek İle Yaşam Doyumu Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Amaç: Bu çalışmada, ebe ve hemşirelerin duygusal emeği ile yaşam doyumları arasındaki ilişkiyi incelemek planlanmıştır.Gereç ve yöntem: Çalışmanın örneklemini, bir kamu hastanesinde görev yapan 214 ebe ve hemşire oluşturmuştur. Veriler bilgi toplama formu, “Duygusal Emek Ölçeği” (DEÖ) ve “Yaşam Doyumu Ölçeği” (YDÖ) kullanılarak toplanmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde frekans, yüzde, ortalama, standart sapma, Kruskal Wallis, Mann Whitney U ve Spearman Korelasyon analizleri yapılmıştır. Bulgular: Örneklemin %32.7’sini ebe, %67.3’ünü hemşireler oluşturmuştur. Örneklemin DEÖ alt boyut puanları ile YDÖ toplam puanları arasında bir ilişki saptanmamıştır (p>0,05). DEO alt boyut puanları ile YDÖ toplam puanları açısından ebe ve hemşireler arasında fark bulunmamıştır (p>0,05). Mesleği isteyerek seçen, mesleği bırakmayı düşünmeyen ve gelirlerini yeterli bulan çalışanların, mesleği istemeden seçen, bırakmayı düşünen ve gelirlerini yetersiz bulanlara kıyasla YDÖ toplam puanı yüksek ve istatistiksel olarak anlamlı (p<0,05) ve DEÖ ‘yüzeysel rol yapma’ alt boyutu puanı daha düşük fakat istatistiksel olarak anlamlı (p<0,05) bulunmuştur. Lise mezunlarının, lisansüstü mezunlara oranla yaşam doyum puanlarının daha düşük ve istatistiksel olarak anlamlı olduğu saptanmıştır (p<0,05). Sonuç: Ebeler ve hemşireler arasında duygusal emek ve yaşam doyum düzeyleri bakımından istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmamıştır. Mesleği isteyerek seçme, gelirinden memnun olma ve mesleği sevme gibi faktörlerin yaşam doyumunu olumlu etkilediği söylenebilir.

Anahtar Kelimeler:

Yaşam, doyum, ölçek, duygusal emek, ebe, hemşire

Investigation of The Relationship Between Midwives’ and Nurses’ Emotional Labor and Life Satisfaction

Aim: This study was planned to investigate the relationship between emotional labor and life satisfaction of midwives and nurses. Materials and Methods: The sample of this descriptive type of study consisted 214 midwives and nurses who work in a public hospital. The data was collected by “an information gathering form”, "Emotional Labor Scale"(ELS) and “Life Satisfaction Scale” (LSS). It was used frekans, percentage, mean, standard deviation, Kruskal Wallis test, Mann Whitney U test and Spearman Correlation analysis for the analysis of the data. Results: Sample consisted of 32.7% midwives and 67.3% nurses. There was no significant correlation between the score of ELS sub-dimensions and total score of LSS (p> 0.05). There was no difference between midwives and nurses in terms of the score of ELS sub-dimensions and total score of LSS (p>0,05). LLS total score was significantly higher (p<0,05) and score of ‘surface acting’ sub-dimension of ELS score was significantly lower (p<0,05) those who willingly choose the profession, don’t think to leave the profession and think that their income sufficient than inadvertently choosing profession, think to leave the profession and think that their income insufficient. LSS scores of high school graduates were found significantly lower than scores of postgraduate education (p <0.05). Conclusion: There was no difference between level of emotional labor and life satisfaction of midwives and nurses. It can be said that factors such as willingness to choose the profession, satisfaction with income and liking the profession positively affect life satisfaction.

Keywords:

Life, satisfaction, scale, emotional labor, midwife, nurse,

PDF

___

1-Kalaycı I, Özkul M, Oğuz H. Şefkat ve ticaret arasında kalan bir çalışma biçimi: yaşlı bakım hizmetlerinde duygusal emek. Suleyman Demirel University Journal of Faculty of Economics & Administrative Sciences 2017;22(3):637-662.
2-Oral L, Köse S. Hekimlerin duygusal emek kullanımı ile iş doyumu ve tükenmişlik düzeyleri arasındaki ilişkiler üzerine bir araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 2011; 16(2): 463-492.
3-Değirmenci ÖS, Baykal Ü. Hemşirelerin duygusal emek davranışı. Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi 2017; 4(3):143-147.
4-Malak A.B. Hemşirelerin duygusal emek, duygusal özyeterlik ve tükenmişlik düzeylerinin duygusal habitus bağlamında incelenmesi. Doktora Tezi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, 2015.
5-Değirmenci, S. Hemşireler için duygusal emek davranışı ölçeğinin geliştirilmesi. Doktora Tezi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, 2016.
6-Naktiyok A, Ağırman ÜH. İş odaklı duygusal emek ve duygusal tükenme arasındaki ilişkide çalışan odaklı duygusal emek ve mesleki bağlılığın aracılık etkisi. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi 2016; 30(4):789-809.
7-Oğuz H, Özkul M. Duygusal emek sürecine yön veren sosyolojik faktörler üzerine bir araştırma: Batı Akdeniz uygulaması. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi 2016; 7(16):130-154.
8-Çaldağ MA.. Duygusal emek davranışlarının sağlık çalışanlarında iş sonuçlarına etkileri. Yüksek Lisans Tezi Konya: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü,2010.
9-Yang FH, Chang CC. Emotionallabourjobsatisfactionandorganizationalcommitmentamongstclinicalnurses: A questionnairesurvey. International Journal of Nursing Studies.2008; (45): 879-887.
10-Ünal A. Örgütsel güvenin duygusal emeğe etkisi: İstanbul'da yerleşik dört ve bir yıldızlı otel işletmeleri üzerine bir araştırma. Yüksek Lisans Tezi. Sakarya: Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2011.
11-Diefendorff JM, Croyle MH, Gosserand RH. The dimensionality and antecedents of emotional labor strategies. Journal of Vocational Behavior. 2005;(66): 339–357.
12- Kesen M, Akyüz B. Duygusal emek ve prososyal motivasyonun işe gömülmüşlüğe etkisi: sağlık çalışanları üzerine bir uygulama. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 2016; 25(2): 233-250.
13-Basım HN, Beğenirbaş M. Çalışma yaşamında duygusal emek: bir ölçek uyarlama çalışması. Yönetim ve Ekonomi Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 2012;19(1):77-90.
14- Kıyat GBD, Özgüleş, B, Günaydın SC. Algılanan kurumsal itibar ve işe bağlılığın duygusal emek davranışı üzerine etkisi: sağlık çalışanları örneği. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi 2018; 21(3): 473-494.
15-Diener E, et al . The satisfaction with life scale. Journal of Personality Assessment. 1985; 49 (1): 71-75.
16-Yavuzer Y, Çivilidağ A.. Sağlık çalışanlarında iş yerinde mobbing ile yaşam doyumu arasındaki ilişkide depresyonun aracı rolü. Düşünen Adam The Journal Of Psychiatry and Neurological Sciences.2014; (27):115-125.
17-Aslan C, Yıkılmaz M. Sağlık çalışanlarının tükenmişlik ve yaşam doyumunun, stresle baş etme tarzları açısından incelenmesi, The Journal of Academic Social Science Studies 2016; (47): 121-136.
18- Dikmen A.A. İş doyumu ve yaşam doyumu ilişkisi. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi 1995; 50(03):115-140
19-Dağlı A, Baysal N. Yaşam doyumu ölçeğinin Türkçe’ye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi 2016; 15(59):1250-1262.
20-Altuntaş S, Altun ÖŞ. Hemşirelerin duygusal emek davranışları ve tükenmişlik düzeyleri arasındaki ilişki. Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi 2015; 2(1): 37-43.
21-Polatcı S. Örgütsel ve sosyal destek algılarının yaşam tatmini üzerindeki etkisi: iş ve evlilik tatmininin aracılık rolü. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi 2015;11(2): 25-44.
22-Benli SS, Yıldırım A.. Hemşirelerde yaşam doyumu ve ölüme karşı tutum arasındaki ilişki. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 2017; 6(4): 167-179.
23-Erkoç B, ve ark. Özel sağlık kuruluşu çalışanlarında iş güvencesizliği algısının yaşam doyumuna etkisi, The Journal of Academic Social Science,2017;5(56): 535-544.
24-Kaplan H. İş doyumu-yaşam doyumu ilişkisi (denizliservergazi devlet hastanesi hemşire-ebe hemşireler örneği). Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Beykent Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü,2014.
25-Tekir Ö, ve ark. Sağlık çalışanlarının tükenmişlik, iş doyumu düzeyleri ve yaşam doyumunun incelenmesi. Kırıkkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 2016; 18(2):51-63
26-Ünal S, Karlıdağ S, Yoloğlu S. Hekimlerde tükenmişlik ve iş doyumu düzeylerinin yaşam doyumu düzeyleri ile ilişkisi. Klinik Psikiyatri Dergisi 2001;( 4):113-118
27-Öz SD, Baykal Ü. Hemşirelerin duygusal emek davranışı ve etkileyen faktörler. Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi 2018;26(1):1-10.
28-Özen A, ve ark. A Study on life satisfaction of turkish veterinary practitioners. Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 2007; 21(1):5-10.
29-Uslan UY. Public employees job satisfaction, life satisfaction and burnoutlevels’assessment by some sociademographic factors. Journal of Human Sciences 2016;13(2):3354-3372.
30-Eren TA.. Onkoloji hemşirelerinin iş doyumu ve yaşam doyumunun incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, 2008.
31-Toker B. Life satisfaction among acdemicians: An empiricalstudy on theuniversities of Turkey. Procedia Socialand Behaviora Sciences 2012;( 47):190-195.
32-Tunç P, Gitmez A, KrespiBoothby MR. Yoğun bakım ve yataklı servis hemşirelerinde duygusal emek stratejilerinin empatik eğilim açısından incelenmesi. Anadolu Psikiyatri Dergisi 2014; 15(1):45-54.
33-Derin N. Devlet hastanelerinde çalışan sağlık personelinin iş doyum düzeyleri ve etkileyen faktörler. Yüksek Lisans Tezi. Eskişehir: Osmangazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, 2007.
34-Beğenirbaş M, Basım HN. Duygusal emekte bazı demografik değişkenlerin rolü: Görgül bir araştırma. Cankaya University Journal of Humanities and Social Sciences 2013;10(1): 45-57.
35- Erkoç B. Özel sağlık kuruluşu çalışanlarında iş güvencesizliği algısının yaşam doyumuna etkisi. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi 2017;(56): 535-544.