Melike ÖZTÜRK, Sultan ALAN, Selim KADIOĞLU

Çağdaş Obstretride Doğumhane: Yapı ve İşleyiş Standartları

İnsanlığın varoluşu kadar eski olan doğum yardımı başlangıçta kadınlar arası bir dayanışma olarak ortaya çıkmış, bu sürecin tıbbi ortamlara taşınması görece yakın geçmişte gerçekleşmiştir. Hastanelerin kendine özgü özellikleri bulunan birimleri olarak çağdaş doğumhanelerin tıp tarihi sahnesine çıkışı XIX. Yüzyılda olmuştur. Hastanelerde doğum eyleminin gerçekleştiği ve doğum yardımının yapıldığı birim Türkçede “doğum odası”, “doğum salonu”, “doğumhane” şeklinde adlandırılmaktadır. Doğum yardımının hastaneye taşınması, sağladığı avantajların yanı sıra hem işleyiş hem de donanım olarak sürecin karmaşıklaşmasına dolayısıyla bazı sorunlarında ortaya çıkmasına zemin hazırlamıştır. Bu sorunlar çoğunlukla medikal özellikler taşımakta ancak kimi zaman da tıp etiğinin gündeme gelmesine yol açmaktadır. Bildirinin içeriğinde çağdaş standartlar çerçevesinde, doğumhanelerin fiziksel koşulları, doğum sürecinde kullanılan ekipman, doğum yardımı ekibi ve birimin işleyiş düzeni sırayla ele alınmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Doğumhane, Doğumhane Standartları

Delivery Room in Modern Obstetrics: Structural and Operational Standards

Being as old as the existence of humankind, maternity assistance initially arose as cooperation among women; its transfer to medical environment took place in relatively recent past. Modern delivery rooms' appearance in medical history as distinctive units in hospitals took place in 18th century. The unit where delivery operation is done and delivery assistance is given in hospitals is called ''delivery room'' or “delivery hall”. It is possible to connect these diversities of its name to transformation of its physical structure; its transition from a single room in gynecology clinic to a wide and separate structure of which all rooms have different functions. Maternity assistance's transfer to hospital formed a basis for some problems as it made the process and operations complicated besides its advantages. These problems are mostly medical but sometimes cause the medical ethics to become a current issue. In the content of the declaration, physical conditions of the delivery rooms, equipment used during delivery process, delivery assistance team and unit's operational order in the world and especially in our country is respectively discussed in the frame of modern standards.

Keywords:

Delivery room, standards of delivery room,

PDF

___

1. Öztürk M. Doğum Odasının Tıp Tarihi Sahnesine Çıkışı ve Evrimleşme Süreci. I. Uluslararası Türk Tıp Tarihi Kongresi. Konya-Türkiye, 20-24 Mayıs 2008.
2. Arısan K. Doğum Yardımının Dünü, Bugünü ve Bizde Ev-Saray Doğumlarıyla İlgili Gelenekler. İstanbul Tıp Fakültesi Mecmuası, 1980; 43 (85): 2-47.
3. Öztürk M. Geçmişten Günümüze Doğum Yardımı Evrimi. Danışman Alan S. Doktora Semineri, Çukurova Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Adana, 2007.
4. Ehrenreich B, English D. Cadılar Büyücüler ve Hemşireler. İstanbul: Kavram Yayınları, 1992.
5. Bayat AH. Tıp Tarihi. İzmir: Sade Matbaa, 2003.
6. Beyinli G. Elleri Tılsımlı. Ankara: Ayizi Yayınları, 2014.
7. Kömürcü N, Gençalp N. Geçmişten Günümüze Doğuma Yardım. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 2002; 5(1):78-82.
8. Alan S, Gökyıldız Ş, Öztürk M. Dünden Bugüne Ebelik Tarihi ve Ebelik Eğitimi. Çukurova Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 2009; 25: 119-128.
9. Ögenler O, Kadıoğlu S, Uzel İ. Klasik Tıp Döneminde Ebeler, Kadın Hekimleri ve Kadın Hekimler. Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 2009; 2(2):10-13.
10. Aydın E. Dünya ve Türk Tıp Tarihi. Ankara: Güneş Kitabevi, 2006.
11. Alan S, Öztürk M, Kadıoğlu NS, Şenesen R, Gökyıldız Ş. Traditional Health Practices In Mountain, Plain And Seaside Regions of Adana in Turkey: Maternal and İnfant Health. Lokman Hekim Journal of History of Medicine and Folk Medicine, 2013; 3: 21-29.
12. Apay SE. Geçmişten Günümüze Ebelik: Tarihi Bir İnceleme. Lokman Hekim Dergisi, 2014; 4(2): 13-20.
13. T.C. Sağlık Bakanlığı Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğü Performans Yönetimi ve Kalite Geliştirme Daire Başkanlığı Hastane Hizmet Kalite Standartları. Erişim: (http://www.saglik.gov.tr/Eimza/dosya/1-82926/h/hkskitap.pdf). Erişim Tarihi:10.04.2015
14. Yataklı Tedavi Kurumları İşletme Yönetmeliği. Tarih:10.9.1982, No: 8/5319 Erişim:(http://www.saglik.gov.tr/TR/belge/1-10615/yatakli-tedavi-kurumlari-isletme-yonetmeligi-son-degisi-.html) Erişim Tarihi: 10.04.2015
15. T.C. Sağlık Bakanlığı Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğü Doğum ve Sezaryen Eylemi Yönetim Rehberi. Erişim: (http:// http://sbu.saglik.gov.tr/Ekutuphane/kitaplar/a%C3%A7sap27.pdf) Erişim Tarihi:02.07.2015
16. T.C. Sağlık Bakanlığı Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğü Doğum Sonu Bakım Yönetimi Rehberi. Erişim: (http://sbu.saglik.gov.tr/Ekutuphane/kitaplar/dogumonubakim.pdf). Erişim Tarihi:10.04.2015
17. T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu Tıbbi Hizmetler Kurum Başkan Yardımcılığı Sağlık Bakım ve Hasta Hizmetleri Daire Başkanlığı Hizmet Sunum Rehberi. Erişim: (http://www.tkhk.gov.tr/Dosyalar/82d3f45d0cd847979aa4fc9715bfd7c7.pdf). Erişim Tarihi: 20.07.2015
18. T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu İzleme Ölçme ve Değerlendirme Başkan Yardımcılığı Verimlilik ve Kalite Yönetimi Daire Başkanlığı Verimlilik Gözlemcisi Yerinde Değerlendirme Rehberi: Kadın Doğum ve Çocuk Hastalıkları Hastanesi. Erişim:( http://dkhb.gov.tr/index.php?option=com_content&view=article&id=633:yerinde-deger&catid=46:verimlilik&Itemid=330). Erişim Tarihi: 20.07.2015
19. T.C. Sağlık Bakanlığı Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlügü Sağlık Hizmetlerinde Kalite Yönetimi. Erisim:(http://www.saglik.gov.tr/extras/pdf/saglikhizmetlerindekaliteyonetimi.pdf). Erişim Tarihi:10.04.2015
20. T.C. Sağlık Bakanlığı Sağlık Hizmetlerinin Yürütülmesi Hakkında Yönerge Kadın Sağlığı Hizmetleri. Erişim: (http://www.hm.saglik.gov.tr/pdf/mevzuat/saghizyurutulmesiyonergesi.pdf). Erişim Tarihi: 04.01.2009.
21. Başgöl Ş, Oskay Ü. Ana Çocuk Sağlığı Hizmetlerinin Geliştirilmesinde Anne Dostu Hastane Modeli. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 2014; 17(2): 125-129.
22. T.C. Sağlık Bakanlığı Anne Dostu Hastane Uygulama Kriterleri. Erişim:( http://kadinureme.thsk.saglik.gov.tr/daire-faaliyetleri/803-anne-dostu-hastane-program%C4%B1.html) Erişim Tarihi: 20.04.2015
23. Doktorluk, Hemşirelik, Ebelik, Diş Hekimliği, Veterinerlik, Eczacılık ve Mimarlık Eğitim Programlarının Asgari Eğitim Koşullarının Belirlenmesine Dair Yönetmelik. Resmi Gazete Tarihi: 02.02.2008, Resmi Gazete Sayısı: 26775. Erişim: (http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2008/02/20080202-9.htm) Erişim Tarihi: 10. 04. 2015
24. Tababet ve Şuabatı San'atlarının Tarzı İcrasına Dair Kanun. Kanun Kabul Tarihi: 11.04.1928, Kanun Numarası: 1219. Erişim: (http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.3.1219.pdf). Erişim Tarihi: 13.07.2014
25. Yataklı Sağlık Tesislerinde Yoğun Bakım Hizmetlerinin Uygulama Usul ve Esasları Hakkında Tebliğ, Resmi Gazete Tarihi: 20.07.2011, Resmî Gazete Sayısı: 28000. Erişim: (http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2011/07/20110720-15.htm). Erişim Tarihi:10.04.2015
26. Köker İ. Kadın Hastalıkları ve Doğum Temel Bilgileri. Adana: Nobel Tıp Kitapevleri, 2006:247-372.
27. Ay F. Uluslararası Elektronik Hasta Kayıt Sistemleri, Hemşirelik Uygulamaları ve Bilgisayar İlişkisi. Gülhane Tıp Dergisi, 2009; 51(2): 131-136.