Şanlıurfa’ da kadın sağlık çalışanlarının doğurganlık özellikleri ve doğurganlığa bakış açıları
Amaç: Çalışma, Şanlıurfa'da kadın sağlık çalışanlarının doğurganlık özelliklerini ve doğurganlığa bakış açılarını belirlenmek amacıyla yapılmıştır. Yöntem: Araştırma kesitsel tiptedir. Örnek seçiminde küme örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Örnekleme 174 kadın sağlık çalışanı alınmıştır. Araştırmanın verileri yüz yüze görüşme tekniği ile Kasım-Aralık 2014 tarihleri arasında toplanmıştır. Bulgular: Kadın sağlık çalışanlarının yaş ortalaması 33.2±6.2'dir. Çalışanların %72.4'ü ebe/hemşire, %14.4'ü hekim, %13.2'si teknisyendir. Kadınların ilk evlilik yaş ortalaması 24.4 ± 2.8, ilk gebelik yaş ortalaması 25.6 ± 3.2, gebelik sayısı ortalaması 2.0 ± 1.0 ve yaşayan çocuk sayısı ortalaması 1.6 ± 0.8'dır. Gebeliği önleyici modern yöntem kullanımı %72.3'tür. En sık yöntem kullanmama nedeni çocuk istemidir. Lojistik regresyon modeline göre; 3 ve üzeri gebelik sayısı kadın sağlık çalışanlarında 35 yaş ve üstü olanlarda 6.0 kat, eşi esnaf olanlarda 3.9 kat daha fazladır. Sonuç: Kadın sağlık çalışanları doğurganlıkları ile ilgili karar verme sürecinde etkindirler. Gebelik kontrolleri oldukça yüksektir ancak zaman zaman başarısızlıklar da yaşanmaktadır.
___
- 1. Urhan B, Etiler N. Sağlık sektöründe kadın emeğinin toplumsal cinsiyet açısından analizi. Çalışma ve Toplum 2011;2(29):191-215.
- 2. Canbaz S, Sünter AT, Süren C, Pekşen Y. Kadın sağlık çalışanlarının doğurganlık özellikleri, gebelik ve doğum sonu dönemdeki çalışma koşulları. Kocatepe Tıp Dergisi 2005;6(2):39-44.
- 3. Mesleki Güvenlik ve Sağlık Ulusal Enstitüsü. İşyeri Tehlikelerinin Kadın Üreme Sağlığına Etkileri 1999 [online]. Erişim yeri: http://www.cdc.gov/niosh/docs/99-104/pdfs/99-104.pdf. Erişim tarihi: 22 Şubat 2016.
- 4. Türkiye İstatistik Kurumu. Türkiye İstatistik Yıllığı 2013[online].Erişim yeri: http://www.tuik.gov.tr/Kitap.do?metod=KitapDetay&KT_ID=0&KITAP_ID=1. Erişim tarihi: 22 Şubat 2016.
- 5. Özsoy AS, İz BF. Toplumsal yapıda hemşirelerin konumu. Toplum ve Hekim. 2005;20(4):254-258.
6. Leith LH. Why do women still earn less than men ? Monthly Labour Review 2014[Online]. Erişim yeri: http://www.bls.gov/opub/mlr/2014/beyond-bls/pdf/why-do-women-still-earn-less-than-men.pdf. Erişim tarihi: 24 Mart 2016.
- 7. Bayrakçeken T. Kadın Hekimler Açısından Mesleki Kimliğin Anlamı. 2. Kadın Hekimlik ve Kadın Sağlığı Kongresi, Ankara, 2010, s134-136.
- 8. Ayaz S, Tezcan S, Akıncı F. Hemşirelik yüksekokulu öğrencilerinin sağlığı geliştirme davranışları. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2005;9(2):26-34.
- 9. Oran T, Turgay S. Hemşirelik öğrencilerinin sağlık davranışları. Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi 2006;22(2):281-91.
- 10. Alıcı S, Sarıkaya Ö. Sağlık Davranışlarının Geliştirilmesinde Yaşantılayarak Öğrenme Uygulaması. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Elekronik Dergisi 2009;2(3):95-101.
- 11. Şimşek H. Toplumsal Cinsiyet Eşitsizliğinin Kadın Üreme Sağlığına Etkisi: Türkiye Örneği. Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 2011;25(2):119-126.
- 12. Akın A, Özvarış ŞB. Kadın Sağlığı, Üreme Sağlığı ve Aile Planlaması. İçinde: Güler Ç, Akın L, Editörler. Halk Sağlığı Temel Bilgiler. Genişletilmiş ikinci baskı. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Yayınları; 2012. ss. 220-233.
- 13. Boratav K. İstanbul ve Anadolu’dan Sınıf Profilleri. Ankara: İmge Kitabevi Yayınları; 2004.
- 14. Koruk İ, Tekin-Koruk S, Tuncer K, Demir C, Kara B, Şeyhanoğlu AS. Şanlıurfa’da Sağlık Çalışanlarının Mesleki Bulaşıcı Hastalıklara Karşı Aşılanma Düzeyi. Klimik Dergisi 2014;27(2):48-56.
- 15. Özvarış Ş. Doğurganlığın Düzenlenmesi. Sağlık ve Toplum 1998;8(3-4):45-48.
- 16. Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü. Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması 2013. Erişim yeri: http://www.hips.hacettepe.edu.tr/tnsa2013/rapor/TNSA_2013_ana_rapor.pdf. Erişim tarihi: 27 Mart 2016.
- 17. Öztürk Ç. Sağlık Personelinin Aile Planlaması Yöntemlerini Tercih Nedenleri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi 2009 Afyon Kocatepe Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Afyon.
- 18. Dündar C, Kaynar E, Pekşen Y. Samsun İli Merkez Sağlık Ocaklarında Çalışan Evli Ebelerin Aile Planlaması Yöntemi Kullanma Durumları. İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 2005;12(4):243-246.
19. Selim S, Üçdoğruk Ş. Sayma Veri Modelleri ile Çocuk Sayısı Belirleyicileri: Türkiye'deki Seçilmiş İller için Sosyoekonomik Analizler. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 2003;18(2):13-31.
- 20. Sak ME, Evsen M, Sak S, Çaça F. Kontrasepsiyon Yöntemlerinin Etkinliği ve Kadınların Eğitim Düzeyi: Güneydoğu Anadolu’da Bir İlçe Örneği. Dicle Tıp Dergisi 2008;35(4):265-270.
- 21. Altuntaş F, Madya AS. Bolu Dörtdivan İlçesi’nde Aile Planlaması Hizmetlerinin Değerlendirilmesi. Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi 2011;1(1):1-7.
- 22. Cangöl S. Lalapaşa Merkez İlçe’de Yaşayan 15-49 Yaş Grubu Kadınların Üreme Sağlığı Durumları. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi 2010, Trakya Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Edirne.
- 23. Duman Z, NG K, Şahin K, Coşar E, Arıöz D, Aral İ. Sağlık Çalışanlarının Normal Doğum ve Sezaryen ile İlgili Düşünceleri. Perinatoloji Dergisi 2007;15(1):1-7.
- 24. Çakmak B, Arslan S, Nacar C. Kadınların İsteğe Bağlı Sezaryen Konusundaki Görüşleri. Fırat Tıp Dergisi 2014;19(3):122-125.
- 25. Kutlar A, Erdem E, Aydın FF. Kadınların İşgücüne Katılması ile Doğurganlık, Boşanma ve Ücret Haddi Arasındaki İlişki: Türkiye Üzerine Bir Araştırma. Bilgi Ekonomisi ve Yönetimi Dergisi 2012;7(1):149-68.