İbrahim KORUK, Fatma KORUK, Özlem GÜNER, Deniz Utku ALTUN, Sibel AYHAN, Ayşegül KILIÇLI, Sidar AYTEKİN

Şanlıurfa' da kadın sağlık çalışanlarının doğurganlık özellikleri ve doğurganlığa bakış açıları

Amaç: Çalışma, Şanlıurfa'da kadın sağlık çalışanlarının doğurganlık özelliklerini ve doğurganlığa bakış açılarını belirlenmek amacıyla yapılmıştır. Yöntem: Araştırma kesitsel tiptedir. Örnek seçiminde küme örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Örnekleme 174 kadın sağlık çalışanı alınmıştır. Araştırmanın verileri yüz yüze görüşme tekniği ile Kasım-Aralık 2014 tarihleri arasında toplanmıştır. Bulgular: Kadın sağlık çalışanlarının yaş ortalaması 33.2±6.2'dir. Çalışanların %72.4'ü ebe/hemşire, %14.4'ü hekim, %13.2'si teknisyendir. Kadınların ilk evlilik yaş ortalaması 24.4 ± 2.8, ilk gebelik yaş ortalaması 25.6 ± 3.2, gebelik sayısı ortalaması 2.0 ± 1.0 ve yaşayan çocuk sayısı ortalaması 1.6 ± 0.8'dır. Gebeliği önleyici modern yöntem kullanımı %72.3'tür. En sık yöntem kullanmama nedeni çocuk istemidir. Lojistik regresyon modeline göre; 3 ve üzeri gebelik sayısı kadın sağlık çalışanlarında 35 yaş ve üstü olanlarda 6.0 kat, eşi esnaf olanlarda 3.9 kat daha fazladır. Sonuç: Kadın sağlık çalışanları doğurganlıkları ile ilgili karar verme sürecinde etkindirler. Gebelik kontrolleri oldukça yüksektir ancak zaman zaman başarısızlıklar da yaşanmaktadır.

Fertility features and perspectives of female healthcare workers inŞanlıurfa

Aim: The study was conducted to determine the fertility features and perspectives of the female healthcare workers in Şanlıurfa. Method: This was a cross-sectional study. Cluster sampling method was used. 174 female healthcare workers were included in the study. Research data was collected through a formed survey in face-to-face interviews between November and December 2014. Results: Mean age of the workers was 33.2±6.2. Among the all, 72.4 % of the workers were midwives, 14.4 % of physicians and 13.2 % of technicians. While the average of age at first marriage was 24.4 ± 2.8, the average of age at first pregnancy was 25.6 ± 3.2. Average number of pregnancies was 2.0 ± 1.0 and living children was 1.6 ± 0.8. The rate of using modern contraceptive methods was found 72.3 %. The most common reason preferring not to use such methods was the desire to have a child. According to logistic regression model, the rates of women having 3 or more pregnancies are 6.0 and 3.9 fold higher among those aged 35 and over, among those whose husbands are tradesmen, respectively. Conclusion: Female healthcare workers are effective in the decision-taking process related to fertility. Pregnancy controls are highly frequent but failures are experienced occasionally.

PDF

___

1. Urhan B, Etiler N. Sağlık sektöründe kadın emeğinin toplumsal cinsiyet açısından analizi. Çalışma ve Toplum 2011;2(29):191-215.
2. Canbaz S, Sünter AT, Süren C, Pekşen Y. Kadın sağlık çalışanlarının doğurganlık özellikleri, gebelik ve doğum sonu dönemdeki çalışma koşulları. Kocatepe Tıp Dergisi 2005;6(2):39-44.
3. Mesleki Güvenlik ve Sağlık Ulusal Enstitüsü. İşyeri Tehlikelerinin Kadın Üreme Sağlığına Etkileri 1999 [online]. Erişim yeri: http://www.cdc.gov/niosh/docs/99- 104/pdfs/99-104.pdf. Erişim tarihi: 22. 02 .2016.
4. Türkiye İstatistik Kurumu. Türkiye İstatistik Yıllığı 2013[online].Erişim yeri: http://www.tuik.gov.tr/Kitap.do?metod =KitapDetay&KT_ID=0&KITAP_ID=1. Erişim tarihi: 22.02. 2016.
5. Özsoy AS, İz BF. Toplumsal yapıda hemşirelerin konumu. Toplum ve Hekim. 2005;20(4):254-258.
6. Leith LH. Why do women still earn less than men? Monthly Labour Review 2014[Online]. Erişim yeri: http://www.bls.gov/opub/mlr/2014/be yond-bls/pdf/why-do-women-still-earnless-than-men.pdf. Erişim tarihi: 24.03. 2016.
7. Bayrakçeken T. Kadın Hekimler Açısından Mesleki Kimliğin Anlamı. 2. Kadın Hekimlik ve Kadın Sağlığı Kongresi, Ankara, 2010:134-136.
8. Ayaz S, Tezcan S, Akıncı F. Hemşirelik yüksekokulu öğrencilerinin sağlığı geliştirme davranışları. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2005;9(2):26-34.
9. Oran T, Turgay S. Hemşirelik öğrencilerinin sağlık davranışları. Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi 2006;22(2):281-291.
10. Alıcı S, Sarıkaya Ö. Sağlık Davranışlarının Geliştirilmesinde Yaşantılayarak Öğrenme Uygulaması. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Elekronik Dergisi 2009;2(3):95-101.
11. Şimşek H. Toplumsal Cinsiyet Eşitsizliğinin Kadın Üreme Sağlığına Etkisi: Türkiye Örneği. Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 2011;25(2):119-126.
12. Akın A, Özvarış ŞB. Kadın Sağlığı, Üreme Sağlığı ve Aile Planlaması.İçinde: Güler Ç, Akın L (Eds.): Halk Sağlığı Temel Bilgiler, Genişletilmiş ikinci baskı, Ankara: Hacettepe Üniversitesi Yayınları; 2012:220-233.
13. Boratav K. İstanbul ve Anadolu'dan Sınıf Profilleri. Ankara: İmge Kitabevi Yayınları; 2004.
14. Koruk İ, Tekin-Koruk S, Tuncer K, Demir C, Kara B, Şeyhanoğlu AS. Şanlıurfa'da Sağlık Çalışanlarının Mesleki Bulaşıcı Hastalıklara Karşı Aşılanma Düzeyi. Klimik Dergisi 2014;27(2):48-56.
15. Özvarış Ş. Doğurganlığın Düzenlenmesi. Sağlık ve Toplum 1998;8(3-4):45-48.
16. Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü. Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması 2013. Erişim yeri: http://www.hips.hacettepe.edu.tr/tnsa2 013/rapor/TNSA_2013_ana_rapor.pdf. Erişim tarihi: 27.03. 2016.
17. Öztürk Ç. Sağlık Personelinin Aile Planlaması Yöntemlerini Tercih Nedenleri. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi)Gülengül Köken, Afyon,2009.
18. Dündar C, Kaynar E, Pekşen Y. Samsun ili merkez sağlık ocaklarında çalışan evli ebelerin aile planlaması yöntemi kullanma durumları. İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 2005;12(4):243- 246.
19. Selim S, Üçdoğruk Ş. Sayma veri modelleri ile çocuk sayısı belirleyicileri: türkiye'deki seçilmiş iller için sosyoekonomik analizler.Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 2003;18(2):13-31.
20. Sak ME, Evsen M, Sak S, Çaça F. Kontrasepsiyon yöntemlerinin etkinliği ve kadınların eğitim düzeyi: Güneydoğu Anadolu'da bir ilçe örneği. Dicle Tıp Dergisi 2008;35(4):265-270.
21. Altuntaş F, Madya AS. Bolu Dörtdivan İlçesi'nde aile planlaması hizmetlerinin değerlendirilmesi. Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi 2011;1(1):1-7.
22. Cangöl S. Lalapaşa Merkez İlçe'de yaşayan 15-49 yaş grubu kadınların üreme sağlığı durumları. (yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Galip Ekuklu, Edirne,2010.
23. Duman Z, NG K, Şahin K, Coşar E, Arıöz D, Aral İ. Sağlık çalışanlarının normal doğum ve sezaryen ile ilgili düşünceleri. Perinatoloji Dergisi 2007;15(1):1-7.
24. Çakmak B, Arslan S, Nacar C. Kadınların isteğe bağlı sezaryen konusundaki görüşleri.Fırat Tıp Dergisi 2014;19(3):122-125.
25. Kutlar A, Erdem E, Aydın FF. Kadınların işgücüne katılması ile doğurganlık, boşanma ve ücret haddi arasındaki ilişki: Türkiye üzerine bir araştırma.Bilgi Ekonomisi ve Yönetimi Dergisi 2012;7(1):149-168.