Mersin ilinde 2012 ile 2017 yılları arasındaki sıtma vakalarının değerlendirilmesi

Amaç: Sıtma, ülkemizde ve dünyada önemli mortalite ve morbiditeye neden olan paraziter bir hastalıktır. İlimizin, sıtma açısından endemik olan Türkiye’nin Doğu ve Güneydoğu bölgelerinden sürekli göç alması ve Suriye’deki savaş sonrası çok sayıda Suriyeli mültecinin ilimize yerleşmesi nedeni ile sıtma epidemiyolojisini araştırmak üzere yapılmıştır. Yöntem: Mersin ilinde 2012-2017 yılları arasında, İl Sağlık Müdürlüğü Halk Sağlığı Laboratuvarı Sıtma Birimi’nce aktif ve pasif sürveyans ile alınan kan örnekleri ince yayma ve kalın damla yöntemi ile incelenmiştir. Plasmodium saptanan örnekler, Ankara Halk Sağlığı Referans Laboratuarında polimeraz zincir reaksiyonu (Polymerase Chain Reaction, PCR) ile teyit edilerek tür tayini yapılmıştır. Sürveyans çalışmalarıyla ilimizde ve Afrika ülkelerine (Nijerya, Somali, Tanzanya, Uganda, Ekvator) seyahat veya iş için giden kişilere ait 65 169 kan örneği demografik özellikleri yönünden incelenmiştir. Bu çalışmada sıtma olgularının; yıllara, yaş gruplarına, tanı aldığı aylara ve sıtma türüne göre dağılımları değerlendirilmiştir. Bulgular: Sıtma açısından 14 örnekte pozitiflik saptanmıştır. Olguların 13 (%92.9) tanesinde Plasmodium falciparum ve bir (%7.1) tanesinde Plasmodium falciparum + Plasmodium malaria miks enfeksiyonu saptanmıştır. Olguların 13’ü (%92.9) erkek, 1’i (%7.1) kadındır. Saptanan olguların tamamı 15 yaş üstüdür. Etken, Nisan, Mayıs, Haziran ve Aralık aylarında sık görülmekle beraber neredeyse tüm aylarda saptanmıştır. Çalışmamızda yerli sıtma vakası tespit edilmemiş olup olguların tamamı Afrika ülkeleri (Nijerya, Somali, Tanzanya, Ekvator) kökenlidir. Sonuç: Bu çalışma ile ilimizdeki değişen sıtma epidemiyolojisinin belirlenebileceğine ve hastalığa karşı koruyucu önlemlerin alınmasına yönelik çalışmalara katkı sağlayacağını düşünmekteyiz. Anahtar sözcükler: sıtma, epidemiyoloji, göç, plasmodium

Anahtar Kelimeler:

Sıtma, epidemiyoloji, göç, plasmodium

PDF

___

1-Alver O, Akalın H, Mıstık R, Helvacı S, Töre O. Bursa’da Sıtma epidemiyolojisi. Türkiye Parazitoloji Dergisi 2005; 29 (2): 68 – 72 .
2-Sarı C, Sakarya S, Ertabaklar H, Öncü S, Ertuğ S. Aydın İlinde 2001-2003 yılları arasında saptanan sıtma olgularının değerlendirilmesi. Türkiye Parazitoloji Dergisi 2004; 28 (3): 119-122.
3-Öngen B. Kan ve kan ürünleri ile bulaşan Plasmodium’lar ve diğer parazitler . Klimik Dergisi 1990; 2(2): 68-70.
4-Akcan AB , Kazık M. Konjenital sıtma. Van Tıp Dergisi 2012 ; 19 (1): 46-50
5-Ser Ö, Çetin H. Antalya İlinde 2001-2011 Yılları Arasındaki Sıtma Vakalarının Değerlendirilmesi. Türkiye Parazitoloji Dergisi 2012; 36: 4-8.
6-Demir NA. Sıtma etiyolojisi ve epidemiyolojisi 2012; 5(2): 1-8.
7-Can B. Dünya Sağlık Örgütü 2013 yılı dünya sıtma raporunun değerlendirilmesi.Toplum ve Hekim 2014; 29( 5): 399-400.
8- World Malaria Report 2015. Erişim yeri: http://www.who.int/malaria/visual-refresh/en/. ISBN 978 92 4 156515 8. NLM classifi cation: WC 765 Erişim tarihi: 17.01.2018.
9-Erensoy A, Kuk S. Elazığ ve Bingöllerde 2005-2008 yılları arasında sıtma epidemiyolojisi . Türkiye Parazitoloji Dergisi 2010; 34: 152-154.
10-Elaldı N. Ülkemizde sıtmanın değişen epidemiyolojisi ve tedavisi; EKMUD 2013; Mart ; 20-24; Antalya – Türkiye:p. 73-75.
11-Çetinkaya Z, Özçelik R. Afyon'da sıtma epidemiyolojisi. Türkiye Parazitoloji Dergisi 2004 ; 28(2): 77-79.
12-Temiz H, Gül K. 1999-2004 Yıllarında Diyarbakır’da saptanan sıtma olgularının değerlendirilmesi. Türkiye Parazitoloji Dergisi 2006; 30 (4): 261-264.
13-Çelik T, Kölgelier S. Adıyaman’da 2000-2011 yılları arasında aktif ve pasif sürveyans ile saptanan sıtma olguları . Türkiye Parazitoloji Dergisi 2012; 36: 204-207.
14-Alver O, Yılmaz E, Akçağlar S, Töre O. Bursa’da sıtma. Türkiye Parazitoloji Dergisi 2007; 31(4): 249-255.
15-Şimşek M. Şanlıurfa (Siverek)’da sıtma vektörü Anophales (Anopheles) claviger (Dipteria: Culicidae)’nin ekolojik özellikleri üzerine araştırmalar. Türkiye Parazitoloji Dergisi 2006; 30(2): 115-120.
16-Tuğluoğlu F. Türkiye’de sıtma mücadelesi (1924-1950). Türkiye Parazitoloji Dergisi 2008; 32(4): 351-359.
17-Çelikbaş AK, Ergönül Ö, Baykam N, Eren Ş, Güven T, Dokuzoğlu B. Türkiye’de Sıtma ve 14 Yıllık klinik deneyimimiz. Türkiye Parazitoloji Dergisi 2006; 40: 237-243.
18-Muslu H, Kurt Ö, Özbilgin A. Manisa il ve ilçelerinde saptanan sivrisinek türlerinin (Diptera:Culicidae)yaşam alanları ve mevsimsel değişikliklere göre değerlendirilmesi. Türkiye Parazitoloji Dergisi 2011; 35: 100-104.
19-Akısü Ç. (2008). Ülkemizdeki kan ve doku parazitozlarının tedavisi. ANKEM 2008; 22(Ek2): 66-70.
20-Ok ÜZ. Yeni anti paraziter ilaçlar: Dünya'da ve Türkiye’deki durumu. Neler yapmalıyız? ANKEM 2012; 26 (Ek 2): 127-130.
21-Erdinç FŞ. Sıtmada koruma. Türkiye Klinikleri J Inf Dis- Special Topics 2012; 5(2): 45-50.
22-Karaman Ü, Ayambay M,Yaşar S,Çolak C, Miman Ö, Daldal N. Malatya’da son yedi yıl içindeki sıtma olguları. Türkiye Parazitoloji Dergisi 2007, 31(4): 245-248.
23-Ocak S. Göçle gelen enfeksiyon tehdidi. EKMUD 2013; Mart, 20-20; Antalya –Türkiye: p.43-45.
24-T.C. Sağlık Bakanlığı Sağlık İstatistikleri Yıllığı 2013. ISBN:978-975-590-508-2 . Sağlık Bakanlığı Yayın No:956. Genel Müdürlüğü Yayın no:SB-SAG-2014/7.
25-Kuşcu F, Öztürk DB, Gül S, Babayiğit ML. Adana'da 2002-2012 yılları arasında sıtma epidemiyolojisi. Türkiye Parazitoloji Dergisi 2014;38: 347-350.
26-Aksu CM,Bayrak H, Aydemir S. Olgu sunumu: Yurt dışı kaynaklı üç Plasmodium falcifarum olgusu. Türk Hijyen ve Deneysel Biyoloji Dergisi 2017; (74(3)243-248.
27-Aydın MF, Şahin A. Malaria epidemiology in Mersin province,Turkey from 2002 to 2011. Iran J Parasitol 2013; 8(2): 296-301.
28-Çetinkol Y, Yıldırım AA. Ordu İlinde 2002-2011 yılları arasında sıtma epidemiyolojisi. Türkiye Parazitoloji Dergisi 2013;37: 69-72.
29-Temiz H, Gül K. 1999-2004 yıllarında Diyarbakır'da saptanan sıtma olgularının değerlendirilmesi.Türkiye Parazitoloji Dergisi 2006; 30(4): 261-264.
30-Tamer GS. Kocaeli'de sıtma epidemiyolojisi. Türkiye Parazitoloji Dergisi 2008;32(4): 313-316.
31-Uyar Y,İnanç T, Şahin S, Kuk S, Yazar S. 2001-2013 yılları arasında Kayseri'de sıtma epidemiyolojisi. Türkiye Parazitoloji Dergisi 2015;39:86-9.
32-Sıtma Savaş Daire Başkanlığı'nın ile ilgili istatistikleri. 10.01.2018.Erişim adresi:https://www.saglik.gov.tr/TR,11586/sitma-savas-daire-baskanliginin-sitma-ile ilgili-istatistikleri.html
33-Yarsa E, Çevik A. Vektör mücadelesinde biyopestisitler.Türk Hijyen ve Deneysel Biyoloji Dergisi 2007; 64 (1 ): 61-70.