İl Yönetimi Sisteminde Değişim

Küresel piyasa ilişkilerinin iktisadi ve toplumsal örgütlenmeye egemen olmasının istendiği bir düzende amaç, ulusal siyasetten/yönetimden bağımsız bir devlet-toprak ilişkisi yaratmaktır. İl yönetimi/mülki idare sisteminde değişim, şimdiye kadar valiliklerin emrinde “yetki genişliği” esasına göre, merkez adına yönetilen işlerin, bundan böyle “özerklik” esasına göre çalışan ve merkezi yönetim adına değil, doğrudan kendi tüzel kişiliği adına hareket eden yerel/bölgesel yönetimlerce yürütülmesi anlamına gelmektedir. Güncel kamu reformları, merkezi yönetimin taşra örgütlenmesi (il ve ilçe yönetimi) için kolluk işlevleriyle sınırlı bir yapı öngörmektedir. Bu yazı, il genel yönetimi sisteminin 1980’den sonra geçirdiği dönüşümü konu almaktadır.

Provincial Administration System and Change

Due to the desire of global market relations dominance to the economic and social organisation, the main goal is to create a state-territory relation which is independent from national politics and administration. The changing form of the provincial administration system means, the services which are controlled by the governors through the principle of “authority transfer” in place of the centre up to now, will be controlling by autonomous local/regional governance bodies. Current public reform process is suggesting a structure that is limited by “police functions” for the provincial organization. This article examines the transformation of province administration system after 1980.

PDF

___

Adalet Hizmetleri Özel İhtisas Komisyonu Raporu, DPT, Ankara 1989.
Bayramoğlu, Sonay, “Türkiye’de Bölgesel Politikaların Gelişimi”, Bölge Kalkınma Ajansları Nedir, Ne Değildir?, Derleyen Menaf Turan, Paragraf Yayınevi-YAYED, Ankara 2005, s. 35-120.
Bölgesel Kalkınma Politikalarının Yönetimi ve Kalkınma Ajansları Raporu, İçişleri Bakanlığı, Ankara Mart 2004.
Bölge Kalkınma Ajansları Nedir Ne Değildir, (Der. Menaf Turan), Paragraf-YAYED Yayınları, Ankara 2005.
Emre, Cahit, “Mülki Yönetim Sisteminin Geçerliği ve Sistemden Kopmalar”, İyi Yönetim Arayışında Türkiye’de Mülki İdarenin Geleceği, Türk İdari Araştırmalar Vakfı, Ankara 2002, s. 215-239.
“Evren’in 8 Eyaleti”, Hürriyet, 1 Mart 2007. Geray, Cevat, “Ülkenin Yönetsel Coğrafyası Gelişigüzel Değiştirilirken”, Mülkiyeliler Birliği Dergisi, 13/104, Şubat 1989, s. 3-19.
Güler, Birgül A., “22 Şubat 2005 gün ve 5302 sayılı İl Özel İdaresi Kanunu Üzerine”, Mülkiye, Sayı 246, 2005, s. 89-121.
Güler, Birgül A., “Devlette Reform”, Devlette Reform Yazıları, Paragraf Yayınevi, Ankara 2005, s. 31-74.
Güler, Birgül A., “Kamu Yönetimi Temel Kanunu Üzerine”, Devlette Reform Yazıları, Paragraf Yayınevi, Ankara 2005, s. 75-127.
Güler, Birgül A., “İkinci Dalga: Siyasal ve Yönetsel Liberalizasyon - Kamu Yönetimi Temel Kanunu”, Devlette Reform Yazıları, Paragraf Yayınevi – YAYED, Ankara 2005, s. 161-201.
Güler, Birgül A., “Yerel Yönetimleri Güçlendirmek mi? Ademi Merkeziyetçilik mi?”, Devlette Reform Yazıları, Paragraf Yayınevi – YAYED, Ankara 2005, s. 227-249.
“Hastaneler de MİA’nın Denetimi Dışına Çıkarılıyor”, www.mulkiidare.net.
İç Düzen Genel Rapor, İl Özel İdareleri, İçişleri Hizmet ve Teşkilatını Yeniden Düzenleme Projesi, İçişleri Bakanlığı, Ankara 1972.
İl Özel İdareleri Sempozyumu, 27 Eylül 1985, İstanbul İl Özel İdaresi Yayını, İstanbul 1986.
“İstinaf Mahkemeleri Geri Dönüyor”, Hürriyet, 22 Nisan 2007.
Kamu Yönetimi Araştırması, Genel Rapor, TODAİE, Ankara 1991.
Keskin, Nuray E., Devletin Toprak Üzerinde Örgütlenmesi: Türkiye’de İllerin Yönetimi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara 2007.
“Kurthan Fişek’le Türkiye’nin İdari Yapısı Üzerine Bir Söyleşi”, Mülkiyeliler Birliği Dergisi, Sayı 92, Şubat 1988, s. 12-15.
Karahanoğulları, Onur, “Fransa’da 2003 Anayasa Değişikliği: Özeksizleştirilmiş Cumhuriyet”, http://kamyon.politics.ankara.edu.tr/bulten/belgeler/02.pdf
Pıtırlı, Ali, “Cumhurbaşkanı Turgut Özal’ı Uğurlarken”, Türk İdare Dergisi, Sayı 399, Haziran 1993, s. 1-8.
“Sağlıkta Eyalet Sistemi’ne Geçiliyor”, Radikal, 8.3.2007.
Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planı Öncesinde Bölgesel Gelişme 1996-2000, DPT Müsteşarlığı, Ankara 2000.
Sürgit, Kenan, “12 Eylül ve Yönetimin Yeniden Düzenlenmesi”, Amme İdaresi Dergisi, Cilt 13, Sayı 3, Eylül 1980, s. 39-77.
Tekeli, İlhan, Bölge Planlama Üzerine, İTÜ Mimarlık Fakültesi, İstanbul 1972.
Türkiye’de Yerleşme Merkezlerinin Kademelenmesi: Ülke Yerleşme Merkezleri Sistemi, DPT, 2 Cilt, Ankara 1982.
Yalçındağ, Selçuk, “İl Sisteminin Güçlendirilmesi Çözüm mü?, Çağdaş Yerel Yönetimler Dergisi, 5/2, Mart 1996, s. 3-14.
Yerel Yönetimlerde Yeniden Yapılanma, TÜSİAD, İstanbul 1997.
Yüksel, Alaaddin, “İl Sistemi ve Devletin Yeniden Yapılanması”, Çağdaş Yerel Yönetimler, 4/4, Temmuz 1995, s. 3-7.