ALMANYA’DA KAMU YÖNETİMİ DİSİPLİNİNİN TARİHSEL GELİŞİMİ VE NESNE SORUNU: WEİMAR CUMHURİYETİ ÖNCESİ VE SONRASI

Alman topraklarında Yönetim Bilimi uzun bir geçmişe ve güçlü bir geleneğe sahiptir. Bu gelenek konumunu, burjuvazinin anayasal hareketlerle devlet iktidarına katılma çabaları kapsamında hukuk alanına kaybetmiştir. Anayasanın bulunduğu ve anayasanın olmadığı prensliklerde farklı gelişme süreçleri izlense de sonunda yönetim alanına İdare Hukuku egemen olmuştur. İdare Hukuku’ndan ayrı Yönetim Bilimi oluşturma girişimleri de sonuçsuz kalmıştır. Bu çerçevede çalışmada, Yönetim Bilimi geleneğinin alanı terk etmek zorunda kalışı, memurların eğitiminde hukuk yaklaşımının ağırlık kazanması, İdare Hukuku’nun yükselmesi ve yönetim alanına egemen olması irdelenmektedir. Çalışma, yeni üretim tarzının varlığını açıkça gösterdiği, anayasal hareketlerin karşı konulmaz biçimde geliştiği 19. yüzyılın ikinci yarısı ile “Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi’nin (Nationalsozialistische Deutsche Arbeiterpartei-NSDAP) iktidarı ele geçirdiği 1933’e kadar ki dönemi ele almaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Yönetim Bilimi, Kamu Yönetimi, İdare Hukuku, Prusya, Weimar Cumhuriyeti, Yönetim Bilimi, Kamu Yönetimi, İdare Hukuku, Prusya, Weimar Cumhuriyeti

THE HISTORICAL DEVELOPMENT OF THE DISCIPLINE OF PUBLIC ADMINISTRATION IN GERMANY AND OBJECT PROBLEM: BEFORE AND AFTER WEIMAR REPUBLIC

Administrative Science has a long history and a strong tradition on German territory. This tradition has lost its position to the judicial field within the scope of the efforts of the bourgeoisie to participate in the state power through constitutional movements. Although different development processes were followed in the principalities with and without a constitution, Administrative Law eventually dominated the field of administration. Attempts regarding to establishment of Administrative Science separate from Administrative Law have also failed. In this context, the study examines the fact that the tradition of Administrative Science had to leave the field, the legal approach gained weight in the education of civil servants, the rise of Administrative Law and its dominance in the field of administration. The study deals with the period between the second half of the 19th century, when the new mode of production clearly showed its existence and the constitutional movements developed irresistibly, and until 1933, when the "National Socialist German Workers' Party” (Nationalsozialistische Deutsche Arbeiterpartei-NSDAP) seized power.

Keywords:

Administrative Science, Public Administration, Administrative Law, Prussia, Weimar Republic, Administrative Science, Public Administration, Administrative Law, Prussia, Weimar Republic,

PDF

___

Akbulut, Örsan Ö. (2003), Siyasal İktidarı Kullanma Aracı Olarak Başbakan, Amme İdaresi Dergisi 36/1, 49-82.
Angermann, Erich (1962), Robert von Mohl 1799-1875, Leben und Werken eines altliberalen Staatsgelehrten, Neuwied: Hermann Luchterhand.
Bogumil, Jörg, Jann, Werner (2020), Verwaltung und Verwaltungswissenschaft in Deutschland. Eine Einführung, Wiesbaden: Springer.
Çiner, Can Umut (2009), Fransız Yönetim Düşüncesinin Gelişimi: Polis Biliminden Örgüt Bilimine, Amme İdaresi Dergisi, 42/1, 1-22.
Çiner Can Umut (2008), Güncel Fransız Yönetim Yazını, MSY Dergisi, 3(8), 149-165.
Gargas, Sigismumd (1903), Verwaltungslehre und Verwaltungsrecht. Eine methodische Untersuchung, Zeitschrift für die gesamte Staatswissenschaft / Journal of Institutional and Theoretical Economics, 59(3), 423-433.
Gesetz-Sammlung für die Königlichen Preuβischen Staaten (PrGS) Nr. 14, 14.02.1846, Regulativ über die Befähigung zu den höhern Ämtern der Verwaltung.
Güler, Birgül Ayman (1994), Nesnesini Arayan Disiplin: Kamu Yönetimi, Amme İdaresi Dergisi, 27(4), 3-19.
Güler, Birgül Ayman (2008), 1950’li Yıllarda Kamu Yönetimi Disiplini: Disiplinin Kuruluşu Nasıl Gerçekleşti? MSY Dergisi, 3(7), 6-28.
Güler, Birgül Ayman (2015), Yönetim Bilimi ya da Kamu Yönetimi: Yöntembilimsel Özellikle Üzerine, Türkiye’de Kamu Yönetimi ve Kamu Politikaları (9-44), Ankara: TODAİE Yayın No: 386.
Hurni, Pascal Yves (2014), Die Deutsche Verwaltungswissenschaft und der Ideenimport aus den USA, (Yayınlanmamış doktora tezi), Universität Bern, Bern.
Karasu, Koray (2004), Kamu Yönetimi Disiplininin Kökenine İlişkin Bir Not, II. Kamu Yönetimi Forumu, 7-8 Ekim 2004, Ankara: Hacettepe Üniversitesi Yayınları, 225-242.
Keskin, Nuray Ertürk (2006), Türkiye’de Kamu Yönetimi Disiplininin Köken Sorunu, Amme İdaresi Dergisi 39(2), 1-28.
Keskin, Nuray Ertürk (2008), Türkiye’de Yönetim Biliminin Gelişimi: 187-1910, Amme İdaresi Dergisi, 41(4), 1-25.
Langewiesche Dieter. (1989) Staat und Kommune. Zum Wandel der Staatsaufgaben in Deutschland im 19. Jahrhundert. Historische Zeitschrift 248, 621-635.
Norden, Walter (1929), Zur Ausbildung der höheren Verwaltungsbeamten, Zeitschrift für die gesamte Staatswissenschaft, 86(1), 107-117.
Ossenbühl, Fritz (1979), Die Quellen des Verwaltungsrechts, Allgemeines Verwaltungsrecht, Hans-Uwe Erichsen, Wolfgang Martens, Berlin, New York: Walter de Gruyter, 55-119.
Özbudun, Ergun (1990) Türk Anayasa Hukuku, Ankara: Yetkin.
Pechmann, Hubertus v. (1972), “Geschichte der Staatswirtschaftlichen Fakultäten”, Die Ludwig Maximilian Universität in ihren Fakultäten, Laetitia Boehmn, Johannes Spörl, Berlin: Duncker&Humboldt, 127-184.
Schmid, Ferdinand (1909), Über die Bedeutung der Verwaltungslehre als selbstständiger Wissenschaft, Zeitschrift für die gesamte Staatswissenschaft, 65(2), 193-223.
Stein, Lorenz v. (1869), Die Verwaltungslehre, Die vollziehende Gewalt, Erster Theil, Stuttgart: J. G. Cotta’schen Buchhandlung.
Stolleis, Michael (1992), Geschichte des öffentlichen Rechst in Deutschland. Zweiter Band. 1800-1914, München: C.H. Beck.
Stolleis, Michael (2002), Geschichte des öffentlichen Rechst in Deutschland, Weimarer Republik und Nationalsozialismus, München: C.H. Beck.
Stolleis, Michael (2014) Öffentliches Recht in Deutschland. Eine Einführung in seine Geschichte 16.-21. Jahrhundert, München: C.H. Beck.
Şaylan, Gencay (1978), “Yönetim Biliminin Evrenselliği ile İlgili Bazı Düşünceler”, Amme İdaresi Dergisi, 11(2), 3-15.
Turan, İsmail Bahadır (2020) Kameralizm ve Devlet Bilimi. Alman Yönetim Düşüncesinin Tarihi: Kameral-Polizey Bilim’den Devlet Bilimi’ne, Ankara: Orion.