BİR TOPLUMSAL İKTİDAR ALANI OLARAK BEDEN VE “YAŞLANAN BEDENİN” YENİDEN İNŞAASI

İnsanın yaşamının normal döngüleri arasında bulunan yaşlılık günümüzde bir sosyal sorun olarak tanımlanarak kaçınılması, dolayısıyla geciktirilmesi gereken bir durum olarak algılanmaktadır. Bu durum yaşlılığın toplumsal boyutuna dikkatleri çeker. Çünkü yaşlılığı tanımlayan ve toplumsal hiyerarşide dezavantajlı alanda konumlandıran söz konusu toplumdaki iktidar ilişkilerini belirleyen egemen değerlerdir. Bu anlamda beden politikaları ve bedenin bir tüketim alanı olarak tüketim toplumundaki konumu da önemli olmaktadır. Buradan hareket eden bu çalışma, günümüz tüketim toplumunda yaşlanma ve yaşlılığı aktif çalışma yaşamında yer alamaması nedeniyle önce dışarıda bırakan yönüyle yeni bir ayrım biçimi olarak ele almaktadır. Ardından yine tüketim ilişkileri içine bir tüketici olarak dahil edilen yaşlılık kavramı sorgulanmaktadır. Yani bu çalışma kısaca toplumsal iktidar ilişkileri içinde yaşlılığa yüklenen anlamlar ile sosyal alanda iktidar kaybı olarak tanımlanan yaşlılığa dair pratiklerin piyasa ekonomisi odaklı olarak tartışılmasına dayanmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Yaşlılık, Tüketim Toplumu, Yaşlanan Beden

THE BODY AS A FIELD OF SOCIAL POWER AND RECONSTRUCTION OF AGING BODY

Aging, which is among the normal cycles of human life, is in our day perceived as a social problem to be avoided and therefore to be kept back. This situation draws attention to the social dimension of the old age. Because what defines aging and places it in a disadvantaged space in the social hierarchy is the dominant values that determine the relations of power in a given society. In this context, body politics and the position of the body within the consumer society as a consumption field also become significant. This study, which is based on that aspect, regards aging and old age in today's consumer society as a new manner of discrimination that excludes them first as they cannot take part in active working life. Then, the concept of old age, which is included in consumption connections as a consumer, is questioned. In short, this study is based on the market economy oriented discussion of practices about old age which is defined in the social field as a loss of power and the meanings attributed to old age within the social power relations.

Keywords:

Aging, Consumer Society, Aging Body,

PDF

___

ANDREWS, M. (2008), Lifetimes of Commitment Aging, Politics, Psychology, Cambridge: Cambridge University Press /UK. ARUN, Ö., PAMUK D. (2014), “Kurumsal Bakım Sektöründe Ageism: Yaşlı Bakım Personelinin Yaşlanma ve Yaşlılığa İlişkin Ayrımcı Tutumlarının Nedenleri ve MüdahaleÖnerileri “ Mediterranean Journal of Humanities, 4 (2), 19-33. AYDIN Z. D. (2006), “Toplum ve Birey İçin Sağlıklı Yaşlanma: Yaşam Biçiminin Rolü”, Süleyman Demirel Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 13 (4), 43-48.BAUDRİLLARD, J. (2008), Simgesel Değiş̧ Tokuş̧ ve Ölüm, İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi.BAUMAN, Z. (2002), “Modernite, Postmodernite ve Etik”, Doğu Batı, (19), 52-61.BAUMAN, Z. (2006), Küreselleşme, Toplumsal Sonuçları, Çev. Abdullah Yılmaz, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.BAUMAN, Z. (2003), Modernlik ve Müphemlik, Çev. İsmail Türkmen, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.BAUMAN, Z. (2001), Parçalanmış Hayat, Çev. İsmail Türkmen, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.BAUMAN Z. (2011), Postmodern Etik, Çev: Alev Türker, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.BAUMAN Z. (2000), Postmodernlik ve Hoşnutsuzlukları, Çev. İsmail Türkmen, İstanbul: Ayrıntı Yayınları. BAUMAN, Z. (2012), Ölümlülük, Ölümsüzlük ve Diğer Hayat Stratejileri, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.BIGGS, S., POWELL J. L., (2001) “A Foucauldian Analysis of Old Age and the Power of Social Welfare”, Journal of Aging & Social Policy, 12(2), 93-112.BOURDİEU, P., WACQUANT, L. (2003), Düşünümsel Bir Antropoloji İçin Cevaplar, Çev: Nazlı Ökten, İstanbul: İletişim Yayınları.BUTLER, R. N. (1989), “Dispelling Ageism: The Cross-Cutting Intervention”, American Academy of Political and Social Sciences, 503(1), 138-147. CORBİN, A. (2006), “Giriş”, Corbin A., Courtine J. J., Vigerello G., (Edt.), Bedenin Tarihi 2, Çev. Orçun Türkay, İstanbul Yapı Kredi Yayınları, 7-9.COURTİNE, J. J. (2006), “Giriş”, Corbin A., Courtine J. J., Vigerello G., (Edt.), Bedenin Tarihi 3, Çev. Saadet Özen, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 9-12. ÇUBUKLU, Y. (2004), Toplumsalın Sınırında Beden, İstanbul: Kanat Yayınları.DEMEZ, G. (2012), “Gençlik İdeali: Anti Aging Uygulamaları Ve Değişen Yaşlılık Algılarının Medyada Temsili”, ETHOS: Felsefe ve Toplumsal Bilimlerde Diyaloglar, 5(1), 94-120.DEMİR, S. T. (2017) “Modernite ve Ölüm: Açık Erişimli Ölüm Döşeğinden İzole Yoğun Bakım Ünitelerine Bedenin ve Ölmenin Değişen Yüzü”, Global Media Journal, 7(14), 190-202. DUYAR, İ., “Yaşlanma ve Yaşlılık Antropolojisi”, Mas R., Işık A. T., Karan A., Beğer T., Akman Ş., Ünal T., (Edt.), Geriatri Cilt I, Ankara: Fersa Matbacılık, 9-20. ERTAN, C. (2017), “Dövmeli Bedenler: Bir Beden Sosyolojisi Kitabı”, Ankara: Siyasal Yayınevi.FEATHERSTONE M. (1995), “Post- Bodies, Aging and Virtual Reality”, Featherstone, M., Wernick, A., (Edt.) , Images of Aging, Cultural Representations of Later Life, London. Routledge, 231-248FOUCAULT, M. (1993), Cinselliğin Tarihi-I, Çev. Hülya Tufan, İstanbul: Afa Yayınları. FOUCAULT, M. (1988), Cinselliğin Tarihi-II, Çev. Hülya Tufan, İstanbul: Afa Yayınları.FOUCAULT, M. (1994), Cinselliğin Tarihi-III, Çev. Hülya Tufan, İstanbul: Afa Yayınları.FOUCAULT, M. (2006b), Deliliğin Tarihi, Çev. Mehmet Ali Kılıçbay, Ankara: İmge Kitabevi.FOUCAULT, M. (2006a), Hapishanenin Doğuşu, Çev. Mehmet Ali Kılıçbay, Ankara: İmge Kitabevi.FOUCAULT, M. (2007), “İktidarın Gözü”, Ferda Keskin (Edt), Seçme Yazılar–4, , Çev. Işık Ergüden, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.FOUCAULT, M. (2002), Kliniğin Doğuşu, Çev. Temel Keşoğlu, İstanbul: Doruk Yayınları.GİDDENS , A. (2012), Sosyoloji, İstanbul: Kırmızı Yayınları.GOFFMAN E. (1963), Stigma, London: Penguin. (Goffman, E. (2014), Damga, Yay. Haz. Levent Ünsaldı, Ankara: Heretik Yayınları.)GÖKÇE KUTSAL Y. (2007), “Yaşlanan Dünyanın Yaşlanan İnsanları", Gökçe Kutsal Y. (Edt.) Geriatri, Ankara: Türk Tabipler Birliği Yayınları, 9-16.HAMILTON H. E., HAMAGUCHI T. (2015), “Discourse and Aging”, Tannen D., Hamilton H. E., Schiffrin D., (Edt.), The Handbook of Discourse Analysis, Oxford: Blackwell Publishers, 705-727. http://www.yaslanmasanati.com/2011/12/yasliligin-sonu-geldi-mi.html, Erişim tarihi: 28.02.2018. ILLICH, I. (1995), Sağlığın Gaspı, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.ILLICH , I. (2002), Tüketimin Köleliği, Çev. Mesut Karaşahan, İstanbul: Pınar Yayınları.İRAT A. M. (2010), “Yapay Tatlandırıcılar: Estetik için mi, Sağlık için mi?”, MİSED (Meslek İçi Sürekli Eğitim Dergisi), 23(24), 111-114.KALAYCIOĞLI, S. (2016), “Yaşlılıkla Baş Etme ve Dirençlilik Stratejileri”, Ceylan H., (Edt.), Yaşlılık Sosyolojisi, Ankara: Nobel Yayınları, 157-165. KARA, B. (2012), "Tıptaki Değişimin İnsani Boyutu", Edt. Arslanoğlu İ., Tıp Bu Değil, İstanbul: İthaki Yayınları, 95-98.KAR, E. (2014), “Boş Zamanın Çoklu Tüketim Mekânı Olarak İnternet ve Yeni Yaşam Tarzlarının İnşası”, Global Media Journal, 5 (9) , 180-216. KATZ, S. (2000), “Busy Bodies: Activity, Aging, and the Management of Everyday Life”, Journal Of Agıng Studies, 14 (2), 135-152. LARKİN, M. (2011), “The ‘medicalization’ of Aging: What İt is, How it Harms, and what to do About it” , The Journal on Active Aging, January/February, 28-35. NAZLI, A. (2006), “Bedenin Ölümü: Modern Öncesı̇nden Postmoderne Beden ve Ölüm, Sosyoloji Dergisi, (16), 1-15. NAZLI, A. (2009), “Sosyolojik Bakışın Eşiğindeki Beden”, ToplumBilim, 24, 61-68.ÖĞÜT, S. (2011), "Modernite, İktidar Beden Üzerine" Söyleşi: M. İnanç Özekmekçi, hayatsağlık, (4), 66-75. ÖZMEN, Ş. Y. (2013), “Türk Kültüründe Yaşlının Yerı̇ ve Medyayla Yaşlılığın Değişen Konumu”, Millî Folklor, (100) 110-119. POWELL, J. L., BIGGS, S. (2003), “Foucauldian Gerontology: A Methodology for Understanding Aging”, Electronic Journal of Sociology, 7 (2), 1-14.POWELL, J. L., BIGGS, S. (2000), “Managing Old Age: The Disciplinary Web of Power, Surveillance and Normalization”, Journal of Aging and Identity, 5(1), 3-13.RİTZER, G., Büyüsü Bozulmuş Dünyayı Büyülemek, Çev. Şen Süer Kay, Ayrıntı Yayınları, İstanbul, 2000. Schwartz, W., B. (1999), Hastalıksız Bir Yaşam, Çev. Neşe Nur Domaniç, İstanbul: Say Yayıncılık.SHILLING, C (1993), The Body and Social Theory, London: Sage Publications. SİMMEL, G. (2009), Bireysellik ve Kültür, Çev: Tuncay Birken, İstanbul: Metis Yayınları, SYNNOTT, A. (2002), The Body Social: Symbolism, Self, and Society, London: Routledge. TOURAİNE, A. (1992), Modernliğin Eleştirisi, Çev. Hülya Tufan, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.TURNER, B. S. (2011), Tıbbi Güç ve Bilimsel Bilgi, Çev. Ümit Tatlıcan, Bursa: Sentez yayınları.USER, İ. (2010), "Biyoteknolojiler ve Kadın Bedeni", Edt. Yasemin İnceoğlu, Altan Kar, Kadın ve Bedeni, İstanbul, Ayrıntı Yayınları, 133-169.YUMUL, A. (2012), “Ötekiliği Bedenlere Kaydetmek”, Edt. Çayır K., Ayan Ceyhan M., Ayrımcılık Çok Boyutlu Yaklaşımlar, İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları, 89-96.YUMUL, A. (2000), “Bitmemiş Bir Proje Olarak Beden”, Toplum ve Bilim, 84, 37-50.