Engelli Bireylerin Denizli-Pamukkale'deki Kentsel Dış Mekânlara Erişebilirliğinin İncelenmesi

Çalışmanın amacı, Denizli-Pamukkale’de bulunan beş ayrı odak noktasında (İncilipınar Parkı, Bağbaşı Yaylası, Nihat Zeybekçi Kongre ve Kültür Merkezi, Pamukkale Travertenleri ve Pamukkale Belediyesi) kentsel dış mekânlara engelli bireylerin erişilebilirliğini incelemektir. Bu amaçla, odak noktalarında yaya yolları, rampalar, merdivenler, otoparklar, kentsel donatı elemanları incelenmiş ve elde edilen bulgular engellilere yönelik standartlar doğrultusunda değerlendirilmiştir. Bu çalışmada, Pamukkale ilçesindeki odak noktalarına engelli bireylerin erişilebilirliğinin yetersiz olduğu ortaya çıkmıştır. Çalışılan odak noktaları arasında standartlara en uygun noktanın Nihat Zeybekçi Kongre ve Kültür Merkezi olduğu bulunmuştur. Sonuç olarak, kentsel dış mekânların yapı ölçeğinden başlayarak kentsel ölçeğe kadar yeniden tasarlanması gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Pamukkale, dış mekan, engellilik, erişilebilirlik

Investigation of Accessibility of People with Disabilities to Urban Outdoor in Pamukkale, Denizli-Turkey

The aim of the study is to examine the accessibility of disabled people to urban outdoors at five different focal points (Incilipınar Park, Bağbaşı Plateau, Nihat Zeybekçi Congress and Culture Center, Pamukkale Travertines and Pamukkale Municipality) in Pamukkale, Denizli. For this purpose, pedestrian ways, ramps, stairs, parking lots, urban equipment elements in the focal points were explored and the obtained results were evaluated in line with the standards for the disabilities. In this study, it was revealed that the accessibility of disabilities to the focal points in Pamukkale is insufficient. Nihat Zeybekçi Congress and Culture Center was found to be the most suitable point among the studied focal points. As a result, urban outdoor need to be redesigned starting from the building scale to the urban scale.

Keywords:

Pamukkale, outdoor, disability, accessibility,

PDF

___

Abramova, S.B., Antonova, N.L., Gurarii, A.D. (2020). A barrier-free urban space as an indicator of exercising the right to the city by individuals with disabilities. IOP Conf. Series: Materials Science and Engineering, 962: 032072; DOI: 10.1088/1757-899X/962/3/032072.
Akıncı, H. (2019). Ankara Dikmen Vadisi Parkı, Göksu Parkı ve Can Yücel Parkı örneklerinde parkların erişebilirlik açısından irdelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Altın, Ş.N., Güngör, C. (2022). The importance of accessi-bility of historical buildings: Historical Ankara train station sample. Gazi University Journal of Science Part B, 10(4): 415-426.
Altınçekiç, H. (2001). Bazı doğal taşların irdelenmesi ve peyzaj düzenlemelerinde kullanım olanakları. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 51(1): 49-57.
Arı, E., GÜNGÖR, S. (2019). Disabled user’s preference investigation of Konya Karatay City Park according to the universal design criteria (UDC). Archives of Agriculture and Environmental Science, 4(2): 157-162.
Baris, M.E., Uslu, A. (2020). Accessibility for the disabled people to the built environment in Ankara, Turkey. African Journal of Estate and Property Management, 7(4): 1-14.
Baykan, A. (2007). Engelli kentimizde erişilebilirliği sağ-lamaya yönelik pilot proje: Bestekâr Sokakta engelle-me projesi. https://www.researchgate.net/profile/Huelague-Kap-lan/publication/305496063_Kentsel_Mekanlarin_Erisebilirli-gi_ve_Okunakliligini_Saglamada_Kentsel_Tasarimin_Bir_Bileseni_Olarak_Engelsiz_Tasarim_Barrier-Free_Design_As_A_Component_Of_Urban_Design_For_Obtaining_Accessibility_And_/links/57987f1f08ae33e89fb073ae/Kentsel-Mekanlarin-Erisebilirligi-ve-Okunakliligini-Saglamada-Kentsel-Tasarimin-Bir-Bileseni-Olarak-Engelsiz-Tasarim-Barrier-Free-Design-As-A-Component-Of-Urban-Design-For-Obtaining-Accessibility-And.pdf (Erişim Tarihi: 15.11.2021)
Çubıkcı, M. (2019). Evaluation of accessibility for all in public buildings: Konya case. Yüksek Lisans Tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Ercan, F.Z., Toprak, T. (2020). Beylikdüzü İlçesi’nin erişilebilirlik açısından incelenmesi. İstanbul Ticaret Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 19(37): 23-34.
Esfandfard, E., Wahab, M.H., Amat, R.C. (2018). Universal design in urban public spaces for people with disabi-lity: Case study of Tehran, Iran. Journal of the Malaysian Institute of Planners, 16: 173-182.
Hacini, C.E., Bada, Y., Pihet, C. (2022). The mobility of people with disability: between urban accessibility and urban attractiveness: A case study from Algiers, Algeria. International review for spatial planning and sustainable development A: Planning Strategies and Design, 10: 38-57.
Henderson-Wilson, C, Andrews, F., Wilson, E., Tucker, R. (2022). Global benchmarking of accessible and inclusive cities. Journal of Social Inclusion, 13(1): 1-23.
Kaplan, H., Öztürk, M. (2004). Engelliler, kamu mekânı ve engelsiz tasarım: kamusal iç mekanlarda irdelenmesi için bir çerçeve. Planlama, (1): 67-74.
Kapsalis, E., Jaeger, N., Hale, J. (2022). Disabled by design: effects of inaccessible urban public spaces on users of mobility assistive devices – a systematic review, Disability and Rehabilitation: Assistive Technology, DOI: 10.1080/17483107.2022.2111723.
Kaya, T., Karakurt, C. (2016). Uygulamadaki beton parke taşlarının mühendislik özelliklerinin incelenmesi. Düz-ce Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi, 4: 469-474.
Kiper, T., İmren, T. (2020). İstanbul Çırpıcı Kent Parkı’nın engelli kullanımı açısından değerlendirilmesi. Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 10(3): 2062-2075.
Korkut, A., Kiper, T., Topal, T. (2017). Kentsel peyzaj tasarımda ekolojik yaklaşımlar. ARTİUM, 5(1): 4-26.
Olgun, R., Yılmaz, T., Arabacı, K. (2014). Kentsel mekân tasarımlarının tekerlekli sandalye kullanıcıları için yeterliliği: Antalya Işıklar Caddesi örneği. Uluslararası Hakemli Tasarım ve Mimarlık Dergisi,1(1): 2148-4880.
Özdingiş, N. (2007). İstanbul kent parklarının bedensel özürlüler açısından değerlendirilmesine yönelik bir araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Bahçe Şehir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
ÖZİ (2011). Yerel Yönetimler İçin Ulaşılabilirlik Temel Bilgiler Teknik El Kitabı. T.C. Başbakanlık Özürlüler İdaresi Başkanlığı Yayınları, Ankara.
ÖZİDA (2008). Herkes İçin Ulaşılabilirliğin İyileştirilmesi: Örnek Uygulama Rehberi. T.C. Başbakanlık Engelliler İdaresi Başkanlığı Yayınları, Ankara.
Perry, M., Cotes, L., Horton, B., Kunac, R., Snell, I., Taylor, B., Wright, A., Devan, H. (2021). Enticing but not ne-cessarily a space designed for me: Experiences of ur-ban park use by older adults with disability. Internatio-nal Journal of Environment Research Public Health, 18, 552; DOI: 10.3390/ijerph18020552.
Pouya, S. (2016). Ortopedik engelli çocukların iyileştirilmelerine yönelik planlama yaklaşımı: ODTÜ Eymir gölü örneği (Ankara). Yüksek Lisans Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
Rameshbhai, P.S., Gandhi, Z. (2021). A planning proposal to create more accessible public spaces for specially challenged people – A case study of South West Zone, Surat City. International Research Journal of Engineering and Technology, 8: 1198-1203.
Salha, R.A., Jawabrah, M.Q., Badawy, U.I., Jarada, A., Alastal, A.I. (2020). Towards smart, sustainable, accessible and inclusive city for persons with disability by taking into account checklists tools. Journal of Geographic Information System, 12: 348-371.
Selanon, P., Puggioni, F., dejnirattisai, S., Rutchamart, A. (2022). Towards inclusive and accessible parks in Pathum Thani Province, Thailand. City, Territory and Architecture, 9: 24; DOI: 10.1186/s40410-022-00169-y.
Syah, A.A., Raharjo, W. (2019). Accessibility of public open space for children with disabilities (case study: Gajah Wong park and Denggung Park, D.I. Yogyakarta). International Journal of Architecture and Urbanism, 3(1): 19-31.
Şenkaya, Ü., Özdemir, Y., Özdemir, Ş. (2019). Parkların erişilebilirlikleri üzerine bir araştırma: Fındıkzade Çukurbostan yaşam parkı örneği. İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 1 (2): 53-57.
Tokgöz, G., Karaahmetli, S., Tokgöz, S. (2022). Kentsel peyzajlarda geçirimli beton kullanımı ve özelliklerinin değerlendirilmesi. Düzce Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi, 10: 1067-1078.
TS 7937 (1990). Şehir İçi Yolları-Yaya Kaldırımı Boyutlandırma ve Yapım Esasları. Kabul Tarihi: 15.02.1990, Türk Standartları Enstitüsü (TSE), Türkiye.
TS 12576 (1999). Şehir İçi Yollar, Engelli ve Yaşlılar İçin Sokak, Cadde, Meydan ve Yollarda Yapısal Önlemler ve İşaretlemelerin Tasarım Kuralları. Kabul Tarihi: 08.04.1999, Türk Standartları Enstitüsü (TSE), Türkiye.
Tuğluer, M., Ekren, E. (2022). The evaluation of Kahramanmaraş Engelsiz Yaşam Park within the scope of the universal standards guide for persons with disabilities. Journal of Architecture, Engineering & Fine Arts, 4: 309-323.
TÜİK (2023). Adrese dayalı nüfus kayıt sistemi. https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=95&locale=tr (Erişim Tarihi: 15.03.2023).
Uslu, A., Shakouri, N. (2014). Kentsel peyzajda engel-li/yaşlı birey için bağımsız hareket olanağı ve evrensel tasarım kavramı. Kastamonu Üniversitesi Orman Fa-kültesi Dergisi, 14(1): 7-14.
Wagle, K., Tiwari, S.R. (2020). Accessibility in public spaces for persons with disability- A case of Kathmandu metropolitan city. Proceedings of 8th IOE Graduate Conference, 8: 383-393.
Yılmaz, S. (2015). Bir kampüs açık mekânının peyzaj tasarımı: Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Binası. Kastamonu Üniversitesi, Orman Fakültesi Dergisi, 15(2): 297-307.
Yılmaz, N., Diktaş, O. (2020). Kentsel kamusal açık mekânların engelliler tarafından kullanımının Ankara, Çankaya örneğinde irdelenmesi. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 2: 2148-9424.
Yörük, İ., Gülgün, B., Sayman, M., Ünal Ankaya, F. (2006). Peyzaj planlama çalışmaları kapsamında Ege Üniversitesi kampüs örneğindeki peyzaj donatı elemanlarının ergonomik-antropometrik açıdan irdelenmesi. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 43(1): 157-168.