Necdet Aykaç, Güngör KİL, Muhammed Ali ÖZKAN

YÜKSEKÖĞRETİMDE YAŞANAN SORUNLARIN DEĞERLENDİRİLMESİ: BİR META-SENTEZ ÇALIŞMASI

Bu araştırmada, yükseköğretimde yaşanan sorunların değerlendirilmesini içeren çalışmaların meta-sentez yöntemi kullanılarak incelenmesi amaçlanmıştır. Verilere, yükseköğretim sorunları”, “üniversite sorunları”, “meslek yüksekokulu sorunları” terimlerinin Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi, Google Akademik, https://ulakbim.tubitak.gov.tr/ , Sosyal ve Beşeri Bilimler Veri Tabanı ve EbscoHost veri tabanları kullanılarak ulaşılmıştır. Araştırmaya, ulaşılan çalışmalarda belirlenen kriterlere uyan 2 yüksek lisans tezi, 38 makale, 4 rapor olmak üzere toplamda 44 çalışma dâhil edilmiştir. Araştırmaya dâhil edilen çalışmalar meta-sentez yöntemlerinden tematik sentez yaklaşımı kullanılarak analiz edilmiştir. Çalışmalar incelenerek yükseköğretime dair sorunların frekans tabloları oluşturulmuştur. Oluşturulan tablolar çerçevesinde çalışmalarda ortaya konan sorunlara dair, sorun başlıkları oluşturup, ana tema, alt temalar ve kodlar şeklinde sınıflandırılarak yorumlanmıştır. Araştırmanın sonucunda, Türkiye’de yükseköğretimde özellikle; “eğitim öğretim”, “fiziksel altyapı ve finansman”, “yönetim ve organizasyon” ve “sistem kaynaklı” sorunlar yaşandığı görülmektedir. Bu sorunlar arasında özellikle üniversite ile toplum arasındaki bağların yeterince kurulamamış olması, üniversitelerde yeterli akademik özgürlük ve kurumsal özerkliğin olmaması ve kaynak ve altyapı yetersizliği öne çıkmaktadır.

EVALUATION OF PROBLEMS EXPERIENCED IN HIGHER EDUCATION: A META- SYNTHESİS STUDY

In this study it has been aimed to evaluate the studies which include evaluation of problems experienced in higher education by using the meta-synthesis method. Data has been gathered by using “higher education problems”, “university problems”, “vacational school problems” keywords in Higher Education Board National Thesis Center, Google Academic, https://ulakbim.tubitak.gov.tr/ Social and Humanities, and EbsoHost data bases. A total of 44 studies (2 master’s thesis, 38 articles and 4 report) which are suitable for criterias determined before, have been included to the study. The included studies have been analyzed by using tematic synthesis approach which is one of the meta-synthesis methods. Frequency tables of problems about higher education has been established by examining stuedies. According to the tables, problem titles have been established and they have been interpreted by categorizing as main themes, subthemes and codes. As a result of the study, it has been abserved that “education and training”, “physical structure and finance”, “administration and organization” and “system” problems were especially faced in higher education in Türkiye. Among these problems, especially problems between universities and society, the problem of Academic independence and institutional autonomy, and inadequacy of fund and substructure come into prominence.

PDF

___

Acer, E. K. ve Güçlü, N. (2017). Türkiye’de Yükseköğretimin genişlemesi: gerekçeler ve ortaya çıkan sorunlar. Yüksek Öğretim Dergisi, 7(1), 28-38.
Akyol, B., Yılmaz, K., Çavuş, B. ve Aksoy, V. (2018). Akademisyen yöneticilerin görüşlerine göre Türkiye’de yükseköğretimin sorunları. Turkish Studies, 13(11), 111-131.
Akyüz, Y. (2015). Türk eğitim tarihi. Ankara: Pegem Akademi.
Alkan, R. M., Suiçmez, M., Aydınkal, M. ve Şahin, M. (2014). Meslek yüksekokullarındaki mevcut durum: sorunlar ve bazı çözüm önerileri. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 4(3), 133-140.
Altınsoy, S. (2011). Yeni devlet üniversitelerinin gelişimi: sorunlar ve politika önerileri. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 1(2), 98-104.
Anık, M. ve Özkan, A. (2016). Türkiye’de gençlik ve üniversite iliş kisi :yapısal sorunlar ve somut öneriler. “İş, Güç” Endüstri İlşkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 18(2), 176-193.
Arı, A. (2007). Üniversite öğretim elemanlarının sorunları. Sosyal Bilimler Dergisi, (17), 65-74.
Arslan, M. (1999). 21. Yüzyıla girerken Türkiye’de yükseköğretimin durumu ve belli başlı sorunları. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 8, 195-211.
Aydeniz, S. (2009). Yeni üniversitelerin sorunlari ve çözüm önerileri. TDK Türkçe Öğretmenliği ve TDE Bölüm Başkanları Çalıştayı.
Bahşi, N. (2011). Meslek yüksekokullarinin sorunlari ve yöneticilerinin tutum ve davranişlari üzerine bir araştirma. Ç. Ü. Sosyal BilimlerEnstitüsü Dergisi, 20(2), 165-178.
Bektaş, S., Fidan, Ş. ve Keçeci, S. B. (2011). Yükseköğretimde sorunlar ve önerileri. TMMOB Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası 13. Türkiye Harita Bilimsel ve Teknik Kurultayı , 18-22 Nisan 2011, Ankara.
Bülbül, T. (2012). Yükseköğretimde okul terki: nedenler ve çözümler. Eğitim ve Bilim, 37(166), 219-235.
Cingi, S. ve Güran, M. C. (2003). Türkiye’de iktisadi kalkınmayı tehdit eden sorun: eğitim. Hacettepe Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 21(2):109-137.
Cruzes, D.S., Dyba, T. (2011) “Recommended Steps for Thematic Synthesis in Software Engineering”. 5th Intl. Symposium on Empirical Software Engineering and Measurement, Banff, Canada, 275-284.
Çeçen, A. (1976). Üniversiteye giriş sorunu. Eğitim ve bilim. Türk Eğitim Derneği Yayını, 15-37, Ankara.
Çelik, A. (1991). Türkiye’de üniversite kütüphanelerinin sorunları. Türk Kütüphaneciliği, 5(2): 59-68.
Çınar, İ. (2008). Meslek yüksekokullarinin sorunlari ve yöneticilerinin tutum ve davranişlari üzerine bir araştirma. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20(2), 165-178.
Çoğaltay, N. (2015). Yükseköğretimde eğitim, öğretim ve insan kaynağı. Aypay, A. (Ed.). Türkiye’de yükseköğretim. Ankara: Pegem Akademi.
Demirel, E. (2018). Türkiyede yükseköğretimin kalitesini etkileyen önemli sorunlar Journal of Social and Humanities Sciences Research, 5(17), 311-320.
Doğan, D. (2013). Yeni kurulan üniversitelerin sorunları ve çözüm önerileri. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 3(2), 108-116.
Ertepınar, A. (2009). Türkiye’de yükseköğretime genel bir bakiş. 1. İnşaat Mühendisliği Sempozyumu, Antalya.
Gedikoğlu, T. (2005). Avrupa birliği sürecinde türk eğitim sistemi: sorunlar ve çözüm önerileri. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(1), 66-80.
Göktaş, Y. (2008). Yükseköğretimin sorunları ve bunlara yönelik çözüm önerileri I: öğrenci seçme ve yerleştirme sistemi. Liberal Düsünce Dergisi, 13(51-52),141-156.
Güçlü, M. (2011). Eğitim hareketleri dergisi’nin eğitim sorunları açısından değerlendirilmesi (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Gülüm, İ. V. (2016). Etkili terapist özellikleri için farkındalık eğitim ve uygulamaları: bir meta-sentez çalışması. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar. 8(4), 337-353.
Günal, S. Ö. (2006). Yükseköğretimde yönetim sorunları. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
Günay, D. (2011). Türk yükseköğretiminin yeniden yapılandırılması bağlamında sorunlar, eğilimler, ilkeler ve öneriler. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 1(3), 113-121.
Gündüz, M. (2013). Akademiyi anımsamak: anılarda üniversite sorunları ve eleştiriler. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 3(1), 16-26.
Karahan, Ö. ve Karahan, A. Y. (2012). Üniversitelerin meseleleri. Yükseköğretim Dergisi, 2(2), 80-84.
Kılınç, A. Ç., Çepni, O., Kılcan, B. ve Palaz, T. (2017). Öğretim üyelerinin görüşlerine göre türkiye’de yeni kurulan üniversitelerin sorunları: nitel bir araştırma. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 7(2), 282-293.
Kızıltan, Ö. ve Bayraktar, O. (2017). Türkiye’de yükseköğretimde nicel değişimler karşısında kalıcı sorunlar. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi / Researcher: Social Science Studies, 5(4), 598-619.
Küçükcan, T. ve Gür, B. (2009). Türkiye’de Yükseköğretim Karşılaştırmalı bir Analiz. Siyaset, Eğitim, Toplum Araştırmaları (SETA) Vakfı, Haziran 2009, Ankara.
Meriç, M. (1998). Türkiye’ de yükseköğretimde finansman sorunu. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13(1), 49-66.
Miles, M. B. & Huberman, A. M. (2012). Nitel veri analizi (Çev. Edt: A. Ersoy & S. Akbaba-Altun). Ankara: Pegem Akademi.
Okçabol, R. (2015). Türkiye’de üniversitelerin temel sorunları. Toplum ve Demokrasi, 8(17-18), 23-49.
Özer, A. (2012). Türkiye üniversite sistemine genel bir bakış, yaşanan sorunlar ve çözüm için bir model önerisi. Yükseköğretim Dergisi, 2(2), 61-72.
Özer, M. (2011). Türkiye’de yükseköğretimde büyüme ve öğretim üyesi arzı, eğilimler, ilkeler ve öneriler. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 1(1), 23-26.
Polat, S. ve Ay, O. (2016). Meta-sentez: kavramsal bir çözümleme. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi- Journal of Qualitative Research in Education, 4(1), 52-64.
Polat, C. ve Odabaş, H. (2011). Türkiye’de üniversite kütüphaneleri: standartlar ve yönetici görüşleri doğrultusunda niceliksel bir değerlendirme. Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15(1), 43-62.
Söyler, İ. (2008). Eğitim hizmetleri bağlamında vakıf üniversitelerinin finansal ve vergisel sorunları. Maliye Dergisi, 154, 52-76.
Strobel, J. , & van Barneveld, A. (2009). When is PBL more effective? A meta-synthesis of meta-analyses comparing PBL to conventional classrooms. Interdisciplinary Journal of Problem-Based Learning, 3(1). DOI:10.7771/1541-5015.1046.
Şahin, İ., Zoroğlu, Y. R. ve Fırat, N. Ş. (2011). Üniversite öğrencilerinin yaşam amaçları, eğitsel hedefleri, üniversite öğreniminden beklentileri ve memnuniyet durumları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 17(3), 429-452.
Thomas, J., & Harden, A. (2008). Methods for the thematic synthesis of qualitative research in systematic reviews. BMC Medical Research Methodology, 8(45), 1-10. Tuğlu, B. M. (2009). Türkiye’de üniversite eğitiminin durumu, sorunları ve çözüm arayışları. 1. İnşaat Mühendisliği Sempozyumu, Antalya.
Türkoğlu, A. (1987). Eğitim fakültelerinde öğretim üyesi sorunu. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(2), 229-232.
TÜSİAD, (2008). Türkiye’de yükseköğretim: eğilimler, sorunlar ve fırsatlar. Avrupa Üniversiteler Birliği Kurumsal Değerlendirme Programı, Yayın No. TÜSİAD-T/2008-10/473.
Ünver, H.M., Yaylı, H., Ceylan H. (2009). Taşra meslek yüksekokullarının sorunları ve çözüm önerileri. 1.Uluslararası 5.Ulusal Meslek Yüksekokulları Sempozyumu. 27-29 Mayıs 2009, Konya.
Walsh, D. & Downe, S. (2005). Meta-synthesis method for qualitative research: A literature review. Journal of Advanced Nursing, 50(2), 204-211.
Weed, M. (2005). Meta interpretation": A method for the interpretive synthesis of qualitative research. Erişim tarihi: 21.04.2019, http://www.qualitative-research.net/index.php/fqs/ article/view/508/1096.
Yavuzer, H., Demir, İ., Meşeci, F. ve Sertelin, Ç . (2005). Günümüz gençliğinin gelecek beklentileri. HAYEF Journal of Education, 2(2), 93-103.
Yıldırım, H., Sertel, E. ve Akyol, S. Ö. (2017). Meslek yüksekokullarinin güncel sorunlarina ilişkin öğretim elemanlarinin görüşleri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(21), 287-300.
Yılmaz, G. K. (2015). Türkiye’deki teknolojik pedagojik alan bilgisi çalışmalarının analizi: bir meta- sentez çalışması. Eğitim ve Bilim, 40(178), 103-122.
YÖK, (2006). Türkiye’nin yükseköğretim stratejisi (taslak rapor). Haziran. 2006 – Ankara.
YÖK. (2014). 2023'e doğru Türkiye'de üniversite kütüphaneleri. Yükseköğretim Kurulu Üniversite Kütüphaneleri Çalışma Grubu. Ankara.
YÖK, (2020). https://istatistik.yok.gov.tr/ adresinden 12.05.2021 tarihinde ulaşılmıştır.
Yücebaş, E., Alkan, G., Atasağun, H. G. ve Egeli, H. A. (2013). Ege bölgesi’nde bulunan meslek yüksekokullarinin durum analizi: sorunlar ve çözüm önerileri. Electronic Journal of Vocational Colleges, (Özel sayı), 44-50.