Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmeni Adaylarının Okurluk Profili Üzerine Bir Araştırma

Dil öğretimi beceriler üzerinden gerçekleştirilmektedir. Bütün beceriler birbiriyle ilişkili olup bir becerinin geliştirilmesi aynı zamanda diğer becerilerin de belirli düzeyde gelişimini sağlar. Okuma becerisi, bir dinleyicisinin olması yönüyle dinleme becerisini, sesli olması yönüyle konuşma becerisini, örnek yazılı bir eser olmasıyla yazma becerisini, anlama ve yorumlama yönüyle de hem konuşma hem de yazma becerisini etkilemektedir. Kişinin iyi bir yazar olması için iyi bir okuyucu olması da gerekmektedir. İyi okuyucudan maksat da okumayı bir zevk ve ihtiyaç olarak gören ve bunu alışkanlık hâline getirerek bütün hayatı boyunca sürdüren kişidir. Bu çalışmada bir taraftan öğrencilere dil öğretimi görevini üstlenirken diğer yandan da okuma zevk ve alışkanlığı kazandırmakla yükümlü geleceğin Türk Dili ve Edebiyatı öğretmenlerinin kendilerinin okurluk donanımlarını belirlemek ve aynı zamanda yazmaya yönelik ilgilerini tespit etmek amaçlanmıştır. Bu amaca yönelik olarak Kırıkkale Üniversitesi Eğitim Fakültesinde Pedagojik Formasyon eğitimi alan 246 Türk Dili ve Edebiyatı öğretmeni adayından veriler alınmıştır. Araştırmanın sonuçlarına göre Türk Dili ve Edebiyatı öğretmeni adaylarının belirli düzeyde okuma kültürüne sahip oldukları, daha çok akıcılık yönü güçlü olan kitapları okumayı tercih ettikleri, bireysel yazma deneyimleri çok fazla olmamakla birlikte roman, şiir, öykü gibi kurguya ve hayal gücüne dayalı edebî türlerde daha çok yazma çalışmaları yapmayı istedikleri görülmüştür. Ayrıca öğretmen adaylarının şairlik ve yazarlığı bir meslek olarak gördükleri ve tanınmış kişilerin eserlerine yönelik daha fazla ilgi duydukları da tespit edilmiştir.

A Study on Readership Profile of the Turkish Language and Literature Teacher Candidates

Language is taught through skills. All language skills are interrelated with each other and development of one particular skill makes contribution to the development of other skills to a certain extent. Reading skill influences listening skill in that it has a listener and speaking skills because it is vocal. It affects writing skill as the reading sample is a written work; both speaking and writing skills are influenced as reading has elements of understanding and interpretation. In order to be a writer, the person should also be a good reader. By a good reader, it is meant someone who consider reading as a pleasure and as well as a need and who makes a habit out of it and keeps reading for his/her entire life. This study aims at determining the literacy capacity and writing interests of the Turkish language and literature candidates who shoulder the responsibility of teaching language to their students while getting them adopt the pleasure and the habit of reading. For this purpose, data was collected from 246 students of the pedagogical tarining at Kırıkkale University. The results of the study show that Turkish language and literature candidates of Turkish language have a certain level of reading culture, preferring generally books which are stronger in terms of fluency and that despite their limited individual writing experiences, they would like to write literary genres which are based more on fiction and imagination such as novels, poems and stories. It has also been observed that students consider being a poet or a writer as a profession and they are more interested in the works of prominent writers.

___

Akbayır, S. (2010). Yazılı Anlatım, Nasıl Yazabilirim?, Ankara: Pegem A Yayıncılık.

Akyol, H.(2005). Türkçe İlkokuma Yazma Öğretimi. Ankara: Pegem A Yayıncılık, 4. Baskı.

Akyol, H. (2006). 2005 Programına Uygun Türkçe Öğretim Yöntemleri. Ankara: Kök Yayıncılık.

Bamberger, R.(1990). Okuma Alışkanlığını Geliştirme (Çev: Bengü Çapar), Ankara: Kültür Bakanlığı.

Baymur, F.(1983). Genel Psikoloji. İstanbul: İnkılâp ve Aka Yayınları.

Devrimci, H.(1993). İlkokul Beşinci Sınıf Çocuklarında Okuma Alışkanlığının İncelenmesi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Çocuk Sağlığı ve Eğitimi Programı Bilim Uzmanlığı Tezi.

Dökmen, Ü.(1990). Lise Ve Üniversite Öğrencilerinin Okuma Becerileri, İlgileri, Okuma Ve Kütüphane Kullanma Alışkanlıkları. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi. Cilt: 23 Sayı: 2.

Eskey, D.E.(2005). Handbook Of Research In Second Language Teaching And Learning. Ed. Eli Hinkel, New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates Inc.

Göğüş, B.(1978). Orta Dereceli Okullarımızda Türkçe Ve Yazın Eğitimi. Ankara: Gül Yayınevi.

Gücel, G.(1993). Cumhuriyet Döneminde Türkçe Öğretimi Ve Okuma Yazma Alışkanlığı. Ankara: Eğitim Bilimleri Enstitüsü(Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi).

Gürcan, H. İ.(1996). Okuma Alışkanlığı İle Kitap Yayımcılığının Kültürel İletişim ve Teknolojisine Bağlı Sorunları Karşısında Türkiye Koşulları Temelinde Bir Araştırma. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü(Yayımlanmamış Doktora Tezi).

Keleş, Ö.(2006). İlköğretim 4. Ve 5. Sınıf Öğrencilerinde Kitap Okuma Alışkanlığının İncelenmesi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü (Yüksek Lisans Tezi)

Luma, S.(2002). İlköğretim Okulu Yedinci Sınıf Öğrencilerinin Okuma Beceri ve Alışkanlıklarını Geliştirmeye Yönelik Uygulamalı Bir Araştırma. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.

Pilav, S. ve Uslu Üstten, A. (2013). Lise Öğrencilerinin edebiyatla İlgili Algılarının Metaforlar Yoluyla Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma, Turkish Studies International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 8/8 Summer 2013

Tazebay, A.(1993). İlkokuma Yazma Öğretimi. İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları. Sayı 123.

Sağlamer, E.(2008). Çağdaş Eğitim, C. 20, S. 208, (Mart 1995), s. 3-5.

Şirin, M. R.(2003). Okuyan Türkiye Ön Bilgi Raporu. İstanbul: Çocuk Vakfı Yayınları.

Yalçın, A.(2006). Türkçe Öğretim Yöntemleri: Yeni Yaklaşımlar. Ankara: Akçağ Yayınevi

Yılmaz, B.(1993), Okuma Alışkanlığında Halk Kütüphanelerinin Rolü. Ankara: Kütüphaneler Genel Müdürlüğü.