İlköğretim öğrencilerinin deprem kavramı algılamaları ve depreme ilişkin görüşleri

Türkiye, dünyanın ana deprem zonlarından birisi olan Alp-Himalaya Orojenik kuşağı üzerinde yer almaktadır. Deprem, özellikle ana kıta sınırları boyunca uzanan fay hatlarında meydana gelir. Batı Anadolu Deprem Zonu, genel olarak doğu-batı doğrultusunda uzanmakta olup, Türkiye’nin üçüncü deprem zonu olarak adlandırılmaktadır. Bu deprem zonunda meydana gelen başlıca depremler; İzmir, Torbalı, Burdur, Ayvalık, Gediz ve Dinar depremleridir (Atalay, 2006, S.9). Dünya görüşü, temel gerçekliğin doğası ile ilgili bir grup inanç ya da varsayımlardan oluşur ve sosyo-kültürel çevrede yapılandırılır. Bazı toplumlarda, “güvenli konut” için gerekli anahtar önlemlere yönelik yetersiz farkındalık ve bilgi, bir afet olayında ağır kayıpların yaşanmasına neden olur. Bu çalışmada, ilköğretim 5., 6. ve 7. sınıf öğrencilerinin örneğin, “Bana göre deprem … demektir” ya da “Bana göre deprem … anlamına gelir” görüşleri nitel araştırma yöntemleri kullanılarak analiz edilmiştir. Burdur merkez ilçeye bağlı Yazıköy İlköğretim okulundaki 111 öğrenci örneklem grubuna seçilmiştir. Örnekleme alınan öğrencilerin %46.8’i (52 kişi) kız, %53.2’si (59 kişi) erkektir. Araştırma 2006-2007 öğretim yılının ikinci sömestrisinde yapılmıştır. İlköğretim öğrencilerinin deprem kavramlarının öğretim ve program tasarımına ilişkin çıkarımlarda bulunacağı öngörülmektedir.

Primary school students' understanding of earthquake and their perspectives towards earthquake

Turkey is found on the Alpine-Himalayan Orogenic belt that is one of the major earthquake zone of the World. Earthquake occur along the fault lines, which are also main plates boundary. The Western Anatolian faults extending generally E-W direction is third earthquake zone in Turkey. Izmir, Torbalı, Burdur, Ayvalık, Gediz, Dinar earthquakes are example of this region (Atalay, 2006, S.9). Worldviews are a set of beliefs or assumptions about the basic nature of reality and they are constructed in socio-cultural environments. In some societies, poor awareness and information provision as to the key requirements for building a ‘safe house’ are contributing to heavy losses in the event of disaster. The purpose of this research is to discover the conception of the earthquake design by 111 primary school students. In this study, fifth, sixth and seventh grade primary school students such a “I think the word earthquake means …” or “ I think the term earthquake means …” were analyzed by using qualitative research methods. The population includes 111 primary school students in Yazıköy, in Burdur. The percentage of the students according to their gender is 46.8% girls (n=52), and 53.2% boys (n=59). The study continued during the second term of the 2006-2007 academic year. The implications for teaching and curriculum design of primary school students’ conception of the earthquake is considered.

PDF

___

Alsan, E.; Tezuçan, L. and Bath, M. (1976) An Earthquake Catalogue For Turkey For The Interval 1913-1970. Tectonophysics, 31, T13-t19.

Atalay, İ. (1987) Türkiye Jeomorfolojisine Giriş. İzmir: Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yay. No:9.

Atalay, İ. (2006) “Seismicity of Turkey” Galati: Environment and Society Present – Day Diversity and Dynamics. Proceedings of the 4th Romanian – Turkish GEOGRAPHIC SEMINAR. EDITURA UNIVERSITARA, Galati, 2006. pp. 9-23.

Atalay, İ. ve Mortan, K. (2006) Türkiye Bölgesel Coğrafyası. İstanbul: İnkılâp Kitabevi.

Başıbüyük, A. (2004) “Yetişkinlerde Deprem Bilgisi ve Etkili Faktörlerin İncelenmesi” Ankara: Milli Eğitim Dergisi, sayı.161.

Dyregrov, A. (2000) Çocuk, kayıplar ve yaş. Yetişkinler için el kitabı. Ankara: Türk psikologlar derneği yayını. No:20

Efe, R. ve Seçkin, S. (1988) 27 Haziran 1998 Adana Ceyhan Depremi. İstanbul: Çantay Kitabevi.

Efe, R. ve Demirci, A. (2001) “Gölcük 1999 Depreminde Zemin ve Yerşekili Özelliklerinin Şiddet ile Hasar Dağılışına Etkisi.” Türk Coğrafya Dergisi, Sayı: 36, s. 1-15, İstanbul.

Hoşgören, Y. (1997) Jeomorfolojinin Ana Çizgileri I. İstanbul: Rebel Yayıncılık, 4. Baskı.

Homan, J. (2004) Seismic Cultures; Myth on reality. Second international conference on post-disaster reconsturuction: Planning for reconstruction, held on 22-23 April 2004 at Coventry University.

Özdemir, Ü. ; Ertürk, M. ; Güner, İ. ve Koca, K. (2002) “İlköğretimde Deprem ve Depremin Zararlarından Korunma Yollarının Önemi.” Doğu Coğrafya Dergisi, Haziran 2002, Yıl:7, Sayı:7, ss. 109-133, Konya.

Özey, R. (2001) Çevre Sorunları. İstanbul: Aktif Yayınevi.

Price, Simon P. and Barry Scott, (1994) “Fault-block rotations at the edge of a zone of continental extension; South West Turkey” Journal of Structural Geology, vol: 16, No.3, pp.381,392.

Şahin, C. ve Sipahioğlu,Ş. (2002) Doğal Afetler ve Türkiye. ANKARA: Gündüz Eğitim ve Yayıncılık.

Şahin, C. (2003) Coğrafyaya Giriş. Ankara: Gündüz Eğitim ve Yayıncılık.