BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ VE YAZILIM DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMININ TEKNOLOJİ OKURYAZARLIĞI BOYUTLARI AÇISINDAN İNCELENMESİ

Bu araştırmanın amacı ortaokul Bilişim Teknolojileri ve Yazılım (BTY) dersi öğretim programı kazanımlarını “teknoloji okuryazarlığı” boyutları çerçevesinde değerlendirmektir. Bu bağlamda ilk olarak uzman görüşlerine göre ulusal ve uluslararası düzeyde teknoloji okuryazarlığı boyutları ortaya konulmuş, belirlenen bu boyutlara göre öğretim programındaki kazanımlar incelenmiştir. Araştırmada uzman görüşlerinin belirlenmesinde, iki aşamalı Delphi tekniğinden yararlanılmıştır. Uzmanların seçiminde ise amaçlı örnekleme yöntemlerinden ölçüt örnekleme kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu 9 uzman oluşturmaktadır. Araştırma sonucunda uzman görüşlerine göre teknoloji okuryazarlığına yönelik “teknolojinin temelleri”, “teknolojinin insan yaşamına etkisi”, “uygulanabilirlik”, “üretim ve tasarım”, “değerlendirme ve sürdürebilirlik” olmak üzere beş boyut belirlenmiştir. Araştırmada en çok “teknolojinin insan yaşamına etkisi” ve “değerlendirme ve sürdürülebilirlik” boyutlarının BTY dersi öğretim programına yansımasının yetersiz olduğu görülmüştür. Ayrıca öğretim programında “teknolojinin temelleri” boyutu açısından bilgisayar, internet, programlama, yazılım gibi temel kavramların tarihsel sürecine, gelişimine; “üretim ve tasarım” boyutunda ise tasarım ilkeleri, yaratıcılık, teknolojik bir ürün geliştirmeye yönelik kazanımların eksik olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Araştırmada program geliştirme çalışmalarına ve gelecekte yapılacak olan araştırmalara yönelik önerilere de yer verilmiştir.

AN INVESTIGATION OF INFORMATION TECHNOLOGIES AND SOFTWARE COURSE CURRICULUM IN TERMS OF TECHNOLOGY LITERACY DIMENSIONS

The purpose of this study is to evaluate the goals of Information Technologies and Software (ITS) curriculum within the framework “technology literacy” dimensions. In this context, firstly according to experts’ opinions, the dimensions of technology literacy have been revealed at national and international level and the goals have been examined in terms of these dimensions. Two-stage Delphi method was used in this study. Criteria sampling, being from purposeful sampling method, was used by selecting the experts. The study group of the study is composed of 9 experts. As a result of the research, five dimensions were determined as “the origin of technology”, "the effect of technology on human life", "applicability", "production and design", "evaluation and sustainability". It has been concluded that among these dimensions, the reflections of "the effect of technology on human life” and "evaluation and sustainability" are mostly inadequate on the goals of the curriculum. Moreover, the objectives regarding not only the historical progress and development of basic concepts such as computer, internet, programming and software in terms of the aspect of "foundations of technology" but also the design principles, creativity and technological product development in terms of the aspect of “production and design" have been found to be insufficient. In this study, the proposals for future studies and curriculum developers were included in the study.

PDF

___

Alkan, C. (2005). Eğitim teknolojisi. Ankara: Anı Yayınları.
Altun, A. (2005). Gelişen teknolojiler ve yeni okuryazarlıklar. Ankara: Anı Yayınları.
Aydoğan, D. (2013). İlköğretim 8. sınıf öğrencilerinin “bilişim teknolojileri okuryazarlık” düzeyleri (Malatya örneği). Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, 2(3), 34-59.
Bacanak, A. & Gökdere, M. (2009). Investigating level of the scientific literacy of primary school teacher candidates. Asia-Pacific Forum on Science Learning and Teaching, 10(1), 1-10.
Bacanak, A., Karamustafaoğlu, O. & Köse, S. (2003). Yeni bir bakış: Eğitimde teknoloji okuryazarlığı. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(2), 191- 196.
Bessac, K. W. (2002). Perceived ımportance students have of technological literacy, technical skills and the areas of ınstruction that best provide the ınformation and skills needed to live in the twenty-first centry (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). University of Wisconsin.
Casner-Lotto, J. & Barrington, L. (2006). Are they really ready to work? Employers’ perspectives on the basic knowledge and applied skills of new entrants to the 21st Century U.S. workforce. USA: The Conference Board, Inc., the Partnership for 21st Skills, Corporate Voices for Working Families, and the Society for Human Resource Management.
Cüre, F. & Özdener, N. (2008). Öğretmenlerin bilgi ve iletişim teknolojileri (BİT) uygulama başarıları ve BİT’e yönelik tutumları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34,41-53.
Çoklar, A. N. (2008). Öğretmen adaylarının eğitim teknolojisi standartları ile ilgili özyeterliklerinin belirlenmesi (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
Çoklar, A.N. & Şahin, Y.G. (2014). Technology literacy according to students: what is ıt, where are we and what should we do for parents and children? Turkish Online Journal of Qualitative Inquiry, 5(2), 27-34.
Dağ, F. (2016). Examination of the professional development studies for the development of technological competence of teachers in Turkey in the context of lifelong learning. Journal of Human Sciences, 13(1), 90-111.
Derman, A., Doğu, S. & Gödek-Altuk, Y. (2008). Sınıf öğretmenlerinin fen ve teknoloji okuryazarlık düzeyleriyle ilgili algıları. 8th International Educational Technology Conference (IETC 2008) Proceedings, Eskisehir, Turkey, 6-9 May 2008.
Dinçer, S. (2011). Öğretmen yetiştiren kurumlardaki öğrencilerinin öğrenim hayatları boyunca bilgisayar öğrenme düzeylerinin ve bilgisayar okuryazarlıklarının incelenmesi. Akademik Bilişim, Malatya, Türkiye, 2-4 Şubat 2011.
Durmaz, S. (2011). Geçmişten günümüzde fen programlarında yer alan teknoloji okuryazarlığı vurgularının belirlenmesi. X. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, Niğde, Turkiye, 27-30 Haziran 2012.
Erdaş, E., Aksüt, P. & Aydın, F. (2015). Fen ve teknoloji öğretim programlarının teknoloji okuryazarlığı boyutları açısından incelenmesi: Boylamsal bir çalışma. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(2), 132-146.
Ertürk, S. (1982). Eğitimde program geliştirme. Ankara: Yelkentepe Yayınevi.
Fandino, Y. J. (2013). 21st century skills and the English foreign language classroom: A call for more awareness in Colombia. GIST Education and Learning Research Journal, 7, 190-208.
Gagel, C. W. (1997). Literacy and technology: Reflections and insights for technological literacy. Journal of Industrial Teacher Education, 34(3), 6-34.
Garmire, E. & Greg, P. (2006). Tech tally Approaches To Assessing Technological Literacy. The National Academies Pres, Washington D.C.
Gökoğlu, S. & Çakıroğlu, Ü. (2017). Determining the roles of mentors in the teachers’ use of technology: Implementation of systems-based mentoring model. Educational Sciences: Theory & Practice, 17, 191-215.
Hasse, C. (2017). Technological literacy for teachers. Oxford Review of Education, 43(3), 365- 378.
Heinich, R. (1995). The proper study of instructional technology. G. J. Anglin içinde, Instructional technology. Libraries Unlimited Inc.
Hoeg, D. & Bencze, L. (2017). Values underpinning STEM education in the USA: Analysis of the Next Generation Science Standards. Science Education, 101(2), 278-301.
Ilgaz, H. & Usluel, Y. K. (2011). Öğretim sürecine BİT entegrasyonu açısından öğretmen yeterlikleri ve mesleki gelişim. Eğitim Bilimleri ve Uygulama Dergisi, 10(19), 87-106.
ISTE (International Society for Technology in Education). (2007). The ISTE National education technology standards and performance indicators for students.
http://www.iste.org/Libraries/ PDFs/NETS_for_Student_2007_EN.sflb.ashx adresinden 14 Ağustos 2017 tarihinde edinilmiştir.
ISTE (International Society for Technology in Education). (2016). Standarts for students. Erişim tarihi: 10 Eylül 2017, https://www.iste.org/standards/for-students.
Işık-Terzi, C. (2008). İlköğretim I. kademede fen ve teknoloji dersini yürüten sınıf öğretmenleri ile I. kademede fen ve teknoloji dersini yürüten fen bilgisi (fen ve teknoloji) öğretmenlerinin fen okuryazarlık düzeylerinin belirlenmesi ve sonuçların karşılaştırılması (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Muğla Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Muğla.
ITEA (International Technology Education Association). (1996). Technology for all Americans. A rationale and structure for the study of technology. Technology for all americans project (TfAAP). VA: ITEA
ITEA (International Technology Education Association). (2003). Advancing excellence in technological literacy: Student assessment, professional development and program. International Technology Education Association Reston, Virginia.
ITEA (International Technology Education Association). (2006). Technology literacy for all: A rationale and structure for the study of technology. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2017, https://www.iteea.org/File.aspx?id=42633.
ITEA (International Technology Education Association). (2007). Standards for technological literacy: Content for the study of technology (3rd ed.). Reston, VA: Author
Kaya, Z. (2005). Öğretim teknolojileri ve materyal geliştirme. Ankara: PegemA Yayıncılık.
Kayaduman, H., Sarıkaya, M. & Seferoğlu, S. S. (2011). Eğitimde FATİH projesinin öğretmenlerin yeterlik durumları açısından incelenmesi. Akademik Bilişim Konferansı, 2-4 Şubat /İnönü Üniversitesi, Malatya. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2017, www.ab.org.tr/ab11/bildiri/136.doc.
Kruglikov, G. İ. (2002). Metodika Prepodavaniya Tehnologii spraktikumom [Methodic of technology teaching with case-study]. Moskova: Akademiya yayınevi.
Loveless, A. (2002). A literature review in creativity, new technologies and learning:A report for futurelab. Futurelab, Bristol.
Markauskaite, L. (2005). From a static to dynamic concept: A model of ICT literacy and an instrument for self-assessment. In P. Goodyear, D. G. Sampson, D. J.-T. Yang, Kinshuk, T. Okamoto, R. Hartley & N.-S. Chen (Eds), The 5th IEEE. International conference on Advanced Learning Technologies. ICALT 2005. Proceedings. Kaohsiung, Taiwan, 5-8 July (pp. 464-466). Los Alamitos, CA: IEEE Computer Society.
Mazman, S. G. & Usluel, Y. K. (2011). ICT integration into learning-teaching process: Models and indicators. Educational Technology: Theory and Practice, 1(1), 62-79.
MEB (Millî Eğitim Bakanlığı). (2012). Bilişim teknolojileri ve yazılım dersi öğretim programı ve kılavuzu, Devlet Kitaplar Müdürlüğü, Ankara.
MEB (Millî Eğitim Bakanlığı). (2018). Bilişim teknolojileri ve yazılım dersi öğretim program (5 ve 6. sınıflar).
Merriam, S. B. (1998). Qualitative research and case study applications in education. JosseyBass, San Francisco.
Miles, M. B. & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook, second edition. Thousand Oaks, Sage Publications, CA.
Mishra, P. & Koehler, M. J. (2006). Technological pedagogical content knowledge: A new framework for teacher knowledge. Teachers College Record, 108(6), 1017–1054.
MTLC (Maryland Technology Literacy Consortium). (2009). Standards for students. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2017, http://www.montgomeryschoolsmd.org/departments/techlit/.
MTLSE (Massachusetts Technology Literacy Standards and Expectations). (2008). Erişim tarihi: 22 Eylül 2017, http://www.doe.mass.edu/odl/standards/itstand.pdf. NAE & NRC. (2006). Tech tally: Approaches to Assessing Technological Literacy. National Academy Press, Washington, D.C.
Odabaşı, F. (2000). Toplumsal etkiler ve teknoloji okuryazarlığı BTIE 2000 bilişim teknolojileri ışığında eğitim konferansı bildiriler kitabı. Ankara: Meteksan.
OSD (Orange School District) (2011). Computer Literacy Curriculum Guide. Erişim tarihi: 02 Eylül 2017, https://www.orange.k12.nj.us/cms/lib7/NJ01000601/Centricity/Domain/15/Technology curriculum_ 5-12.pdf.
Panel, I. I. L. (2007). Digital transformation a framework for ICT literacy. A report of panel of international ICT literacy (pp. 40). Washington. D. C.
Pearson, A. & Young, T. (2002). National Academy of Engineering & National Research Council. Technically speaking: Why all Americans need to know more about technology. National Academy Press, Washington, DC.
Rasinen, A. (2003). An analysis of the technology education curriculum of six countries. Journal of Technology Education,15(1), 31-47
Seidel, J. V. (1998). Qualitative data analysis (originally published as Qualitative Data Analysis, in The Ethnograph v5.0: A Users Guide, Appendix E, Colorado Springs, Colorado: Qualis Research). Erişim tarihi: 10 Ağustos 2017, http://www.qualisresearch.com/qda_paper.htm.
Semerci, Ç. & Semerci, N. (2001). Program geliştirmede delphi, dacum ve meslek analizi. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(2), 241-250.
Shin, W. S., I. Han, I. & Kim, I. (2014). Teachers’ technology use and the change of their pedagogical beliefs in korean educational context. International Education Studies, 7(8), 11-22.
Skophammer, R. & Reed, P. A. (2014). Technological literacy courses in pre-service teacher education. The Journal of Technology Studies, 40(2), 68–81.
Smarkola, C. (2008). Developmentally responsive technology-literacy use in education: Are teachers helping students meet grade-level national technology standards. Journal of Educational Computing Research, 38(4) 387-409.
Sönmez, V. (2012). Program geliştirmede öğretmen el kitabı (Genişletilmiş 17.baskı). Ankara: Anı Yayıncılık.
Sugar, W., & Holloman, H. (2009). Technology leaders wanted: Acknowledging the leadership role of a technology coordinator. TechTrends: Linking Research and Practice to Improve Learning, 53(6), 66–75.
Şimşek, H. & Yıldırım, A. (2003). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Tezci, E. & Gürol, A. (2003). Oluşturmacı öğretim tasarımı ve yaratıcılık. The Turkish Online Journal of Educational Technology (TOJET). 2(1).
Tomei, L. A. (2005). Taxonomy for the technology domain. Information Science Publishing, USA.
Uluyol, Ç. & Eryılmaz, S. (2015). Examining pre-service teachers’ opinions regarding to augmented reality learning. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34(3), 403- 413. doi: 10.17152/gefad.88379.
Üstündağ, T. (2005). Yaratıcılığa yolculuk (3. baskı). Ankara: Pegem Akademi.
Varış, Z. (2008). İlköğretim okullarındaki öğretmenlerin bilgi teknolojileri okuryazarlık düzeyleri ve bunları kullanma durumlarının belirlenmesi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Yiğit, E. Ö. (2011). Sosyal Bilgiler öğretmen adaylarının teknoloji okuryazarlığı düzeylerinin ve teknoloji ile bütünleştirilmiş Sosyal Bilgiler öğretimine yönelik görüşlerinin belirlenmesi (Yayımlanmamış doktora tezi). Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Zoller, U. (2013). Science, technology, environment, society (STES) literacy for sustainability: What should it take in chem/science education? Educación Química. 24(2), 207-214.