Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Lefkoşa/Nicosia kenti'nin 13. yy - 15. yy arasındaki fiziksel biçimlenişi

Kent toplu yaşamın doğal ortamda yapay olarak oluşturduğu, beşeri gereksinimleri karşılayan yapılar kompleksi olarak tanımlanabilir. Kentleşme ise bu süreci oluşturan zaman akımındaki olaylar zinciridir. Tümden bakıldığında kent bir süreçtir diyebiliriz. Makalede bu oluşum Kıbrıs adasının Lefkoşa/Nicosia kenti örnek alınarak incelenmeye çalışıldı. Lefkoşa kentinin merkezinde yer alan surla çevrili (Surlariçi) yerleşimi, Avrupa Ortaçağ kentlerinin yerleşimlerine benzerliği ve pek az bozularak günümüze kadar gelmiş oluşu, kaynaklarda yeterince yer almayışı makalenin yazılış sebebidir. Bu bağlamda makalede yukarıdaki bulgular çerçevesinde Avrupa Ortaçağ kentleri inceleme alanına alınarak örneklendirildi. Lefkoşa/Nicosia kentinin Ortaçağ ve 13-15. yy ait dönemleri bilgiler kaynaklardan yararlanılarak yerleşimin fiziksel özellikleri yorumlanmaya çalışıldı. Giriş bölümünde genel bir bakış açısıyla Lefkoşa Kentinin tarihsel süreci incelendi. Lefkoşa’nın Ortaçağ ve 13-15.yy dönemleri ayrıntıları ile anlatıldıktan sonra sonuçta Lefkoşa kentinin 15. yy sonunda oluşan fiziksel biçimlenmesi değerlendirme ve yorumlarla yapıldı.

The physical formation of nicosia in the Turkish republic of northern cyprus from 13th to 15th century

City may be defined as the artificial creation of communal life in a natural environment, made up of complexes of buildings that cater to human needs. Urbanization then is a process that forms a chain of events over time. It may be said that city itself is a process, when viewed as whole. In this article, this formation process is examined taking Nicosia on the island of Cyprus as the example. The article was prompted by a number of factors, namely similarities between the walled city in the centre of Nicosia and its equivalent in European medieval settlements, the fact that Nico- sia’s walled city has survived to the present relatively intact, and its lack of mention in available sources. The article examines Nicosia’s walled city in the context of findings on the medieval cities of Europe. The information on Nicosia city in the medieval period and 13th-15th centuries was taken from available sources, and interpreted by analyzing the physical structure of the settlement. In the introduction, an overall perspective is given of the historical period of Nicosia city. This is followed by a detailed description of the medieval period and 13th-15th centuries of the city. The article concludes with an evaluation and comments on the the physical formation of Nicosia city at the close of 15th century.

___

  • 1. Atun, Ata (2006). Milat Öncesinden Günümüze Kıbrıs Tarihi Üzerine Belgeler (Cilt 2). Mağusa: Samtay Vakfı Yayınları: 15.
  • 2. Balkan, Erhan A (1998). Tarihsel Süreç İçerisinde Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetinde Toplum ve Mimarlık. Gazimağusa, DAÜ Mimarlık Fakültesi Kıbrıs Araştırmaları yazı dizisi No: 1.
  • 3. Bergil Suat, (1995). Doğu Akdeniz’de Bir Uygarlık Gemisi. Lefkoşa: Galeri Kültür Yayınları (Repa Ltd).
  • 4. Cobham, Claude Delval (1908). Excerpta Cypria; Materials for a History of Cyprus. Cambridge: University Press.
  • 5. Gazioğlu, Ahmet C. (2001). Kıbrıs Türk Tarihi – Türk Dönemi (1570-1878). Lefkoşa: Kıbrıs Araştırma Ve Yayın Merkezi (CYREP).
  • 6. Gürkan, Haşmet Muzaffer (1996). Dünkü Ve Bügünkü Lefkoşa. Lefkoşa: Galeri Kültür Yayınları (Repa Ltd).
  • 7. Gürkan, Haşmet Muzaffer (2006). Kıbrıs Tarihinden Sayfalar. Lefkoşa: Galeri Kültür Yayınları (Repa Ltd).
  • 8. Gürkan, Haşmet Muzaffer (2000). Tarih İçinde Kıbrıs. Lefkoşa: Galeri Kültür Yayınları (Repa Ltd).
  • 9. Keshishian, Kevork, K. (1974). Nicosia Capital of Cyprus Then and Now. Nicosia: First published within Swıssair International Calender.
  • 10. Kültür Dairesi (2013). KKTC. Turizm ve Ekonomi Bakanlığı, Lefkoşa: Turizm Tanıtma ve Pazarlama Dairesi Yayını.
  • 11. Lynch, K. (1989). Good City Form. London: MIT Press.
  • 12. Mariti, Giovanni (1909). Travels In The Island of Cyprus, Translation by C.D.Cobham. Cambridge: University Press.
  • 13. Navari, Leonora (2003). Maps Of Cyprus, From The Collections Of The Bank Of Cyprus Cultural Foundation. Nicosia.
  • 14. Newman, Philip (1948). A Guide to Cyprus with Maps, Illustrations and Photographs, Nicosia: Rüstem Yayınevi.
  • 15. Newman, Philip (1985). A Short History of Cyprus. Nicosia:Zavallis Press Ltd.
  • 16. PlanetWare (2013). http://www.planetware.com/map/ nicosia-map-cy-nic.htm.
  • 17. Severis, Rita C. (2000). Travelling Artists in Cyprus 1700- 1960. London: Philip Wilson Publishers Limited.
  • 18. Stylianou, A.&J.A. (1964). The Painted Churches of Cyprus, England: The Research Centre, Greek Communal Chamber, Cyprus Mark&Moody Ltd.