Eskişehir Sulama Şebekesinde Drenaj Sularının Kirlenme Durumu ve Sulamada Kullanma Olanaklarının Belirlenmesi

Bu çalışma, Eskişehir ili merkez köylerinden Karacahöyük, Gökdere ve Osmaniye yörelerinde sulamada kullanılan drenaj sularının özelliklerinin belirlenmesi ve sulamada kullanılma olanaklarının araştırılması amacıyla yürütülmüştür. Drenaj suyu örnekleri, yörelerde yağmurlama ve karık sulama yapılan, şekerpancarı ve buğday yetiştirilen alanlardan sulama dönemi öncesi, sulama dönemi ve sulama dönemi sonrası olmak üzere üç, toprak örnekleri ise, sulama dönemi öncesi ve sonrası olmak üzere iki dönemde alınmıştır. Adı geçen yörelerin sulanmasında, drenaj sularının uygun stratejilere göre kullanılması durumunda ek sulama suyu kaynağı yaratabileceği belirlenmiştir. Ancak, drenaj suyu kalitelerinin düzenli olarak izlenmesi, yetiştirilen bitki, sulama yöntemi ve toprak tuz birikiminde oluşabilecek değişiklikler değerlendirilerek kullanım stratejilerinin belirlenmesi uygun olacaktır

Anahtar Kelimeler:

Sulama suyu kalitesi, drenaj suyu, tuzluluk

Pollution Status of Drain Water in Eskişehir Irrigation Network and Determining Possibilities of its Usage in Irrigation

This study was conducted to reveal the characteristics of drainage water in Karacahöyük, Gökdere and Osmaniye areas, villages of Eskişehir, and to investigate possibilities of drain water usage in irrigation. Drainage water samples were taken in three different occasions: before irrigation period, irrigation period and after irrigation in sugarcane and wheat growing and irrigated by sprinkler and furrow irrigation. Soil samples were taken before and after irrigation periods. It was determined that drainage water could provide additional resource for irrigation in aforementioned areas if suitable strategies are applied. However, it is suggested that drain water quality, crops grown, irrigation methods and soil salinity should be monitored and evaluated periodically in order to determine the best strategy.

Keywords:

Irrigation water quality, drain water, salinity,

PDF

___

Akalan, İ., 1983. Toprak Bilgisi. Ank. Üniv. Zir. Fak. Yay. 878, 346 s.
Anonim, 1981. Su Analiz Metotları. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bak. D.S.İ. Gn. Md., Ankara.
Ayers, R.S. and Westcot, C.M., 1985. Water Quality for Agricultre. FAO Irri. And Drain. Paper 29. Rev. 1, FAO, 174 pp.
Ayyıldız, M., 1990. Sulama Suyu Kalitesi ve Sulamada Tuzluluk Problemleri. Ank. Üniv. Zir. Fak. Yay. No:1196, 282 s.
Bahçeci, İ., Tarus, C. ve Yılmaz, T. 1981. Konya Ovası Ana Tahliye Kanalı Suyunun Kalitesi. Topraksu Araş. Enst. Yay. No: 77, Konya.
Bahçeci, İ. 1993. Konya Ovası Ana Tahliye Kanalı Suyunun Kalitesi ve Sulamada Kullanılma Olanakları. Topraksu Araş. Enst. Yay. No: 159, Konya.
Christiansen, J.E., Olsen, E.C. and Willardson, L.S. 1977. Irrigation Water Quality Evaluation. J. of Irrigation and Drainage Division, ASCE, 103: 155-169.
Çiftçi, N., Kara, M., Yılmaz, M. ve Uğurlu, N., 1995. Konya Ovasında Drenaj Suları ile Sulanan Arazilerde Tuzluluk ve Sodyumluluk Sorunları. 5. Ulusal Kültürteknik Kongresi Bildirileri, 471- 481, Antalya.
Çakmak, B., Aküzüm, T., Çiftçi, N.,Zaimoğlu, Z., Acar, B., Şahin, M. ve Gökalp, Z. 2005. Su Kaynaklarının Geliştirme ve Kullanımı. TMMOB-ZMO VI. Teknik Kongresi, 3-7 Ocak 2005, Ankara, s191-211
Evliya, H., 1964. Kültür Bitkilerinin Beslenmesi. Ank. Üniv. Zir. Fak. Yay. No:10.
FAOSTAT, 2005. http://faostat. fao.org/ faostat /collections? subset=agriculture, last updated 4 April 2005.
Hanson, B.R., 1987. A System Approach to Drainage Reduction. California Agriculture, 41(9-10): 19- 24.
Kaçar, B., 1962. Plant and Soil Analysis. Univ. of Nebraska, Lincoln, Nebraska, p. 235.
Kanber, R., Kırda, C. ve Tekinel, O. 1992. Sulama Suyu Niteliği ve Sulamada Tuzluluk Sorunları. Ç.Ü. Zir. Fak. Ders Kitapları Yayın No:6, 341 s.
Kellog, C.E., 1952. Our Garden Soils. The McMillan Co. New York.
Moore, J. and Heffner, J.J. 1977. Irrigation with Saline Water in the Pecos Valley of West Texas. Proc. Of International Salinity Conference, Lubbock, Texas, pp. 339-344.
Olsen, S.R. and Sommers, E.L. 1982. Phosphorus Soluble in Sodium Bicarbonate. Methods of Soil Analysis, Part 2., 404-430, Ed.: A.L.Page, R.H. Miller, D.R. Keeney.
Özbek, H., Kaya, Z., Gök, M. ve Kaptan, H., 1993. Toprak Bilimi, Ç.Ü. Zir. Fak. Yay. No: 73, 816 s.
Pizer, N.H., 1967. Some Advisory Aspect.Soil Potassium and Magnesium. Tech. Bull. No:14, 184 pp.
Rhoades, J.D., 1983. Using Saline Waters for Irrigation: Proc. of International Workshop on Salt Affected Soils of Latin America, Maracas, Venezuela, pp. 22-52.
Richards, L.A., 1954. Diagnosis and Improvement of Saline and Alkaline Soils. USSL Agricultural Handbook No: 60, Washington D.C., pp. 160.
Şener, S., 1993. Ege Bölgesinde Lizimetre Koşullarında Değişik Kalitedeki Sulama Sularının Pamuk Verimine ve Toprak Tuz dengesine Etkileri. K. H. Menemen Araş. Enst. Md. Yay. No: 192, Menemen.
Thun, R., Hermann, R. and Knickmann, E., 1955. Die Untersuchung von Boden, Neumann Verlag, Berlin, pp. 48.
Tuncay, H., 1994. Su Kalitesi, E.Ü. Zir. Fak. Yay. No: 512, 243 s.
Tüzüner, A., 1990. Toprak ve Su Analiz Laboratuarları El Kitabı. KHGM, Ankara, 375 s.
Wilcox, L.V., 1948. The Quality of Water for Irrigation Use. Tech. Bull., 962, USDA, Washington D.C., pp. 1-40.
Wolters, W. and Bos, M.G. 1990. Interrelationship between Irrigation Efficiency and the Reuse of Drainage Water. Symposium on Land Drainage for Salinity Control in Arid and Semi-arid Regions, Cairo, Egypt.
Yeşilsoy, M.Ş. ve Güzeliş, I., 1969. Toprakta Özgül Ağırlık ve Hacim Ağırlığı Tayin Metotları. Tar. Bak. Toprak ve Gübre Araş. Enst. Tek. Yay., Sayı: 15, Ankara.
Yıldırım, B., 1981. Eskişehir Beylikahır yöresi Tuzlu Sodyumlu ve Borlu Toprakların Islahı için Gerekli Jips, Yıkama Suyu Miktarı ve Islah Süresinin Tespiti. Eskişehir Bölge Topraksu Araştırma Enstitüsü Yayınları, Genel Yay. No. 167, Eskişehir, 28s.
Yurtsever, E., 1993. Drenaj Sularının Yeniden Kullanılması. Topraksu Dergisi, 1: 12-14.
Yurtsever, E. ve Sönmez, B., 1992. Sulama Sularının Değerlendirilmesi. K.H.G.M. Toprak ve Gübre Araş. Enst. Md. Yay. No: 181, 62 s.