Endemik Pyrus serikensis (Rosaceae) türünün tohum çimlenmesi üzerine araştırmalar

Bu çalışmada Türkiye’nin güneyindeki Antalya-Serik bölgesinde endemik bir tür olan Pyrus serikensis’in tohum çimlenmesi araştırılmıştır. Çimlenme çalışmaları için tohum elde etmek amacıyla doğal habitatlardan hem 2009 hem de 2010 yılında Aralık ayı sonunda olgun meyveler toplanmıştır. Tohumlar ilk olarak farklı sıcaklık koşullarında muhafaza edilmiştir (Oda sıcaklığı 20-22 ºC ve buzbolabı 4 ºC). Daha sonra tohumlar iki fotoperiyot (tamamen karanlık ve aydınlık-karanlık (18-6 saat)), üç farklı sıcaklık (15 ºC, 20 ºC, 25 ºC) ve iki farklı hormon konsantrasyonu (1 ppm GA3 ve 10 ppm GA3) olmak üzere çeşitli kombinasyonlar altında çimlendirilmiştir. Elde edilen bulgulara göre, 2009 yılında toplanan tohumlar, 2010 yılında toplanan tohumlardan anlamlı bir şekilde (p<.0001) daha yüksek çimlenme oranı göstermiştir (sırasıyla % 52 ve % 12). Pyrus serikensis’in tohum çimlenmesi için en iyi kombinasyon, oda sıcaklığında bekletmenin ardından çimlendirme dolabında 15 ºC’de aydınlık-karanlık (18 saat aydınlık-6 saat karanlık) uygulaması olarak bulunmuştur. Tohum çimlenmesi üzerine hormon uygulamaları arasında anlamlı bir farklılık saptanamamıştır.

Anahtar Kelimeler:

Çimlenme, GA3, Işık, Pyrus serikensis, Sıcaklık

Research on seed germination of endemic Pyrus serikensis (Rosaceae) species

In this study, seed germination of Pyrus serikensis, an endemic species grown in the Antalya-Serik Region in southern Turkey, was analyzed. Ripe fruits were picked from their natural habitats at the end of the December in both 2009 and 2010, in order to obtain seeds for germination studies. First, the seeds were kept at different temperatures (20-22 ºC room temperature and 4 ºC refrigerator). Then the seeds were germinated under several combinations such as two photoperiods (18 hours of light and 6 hours of dark), three different temperatures (15 ºC, 20 ºC, and 25 ºC), and two different hormone concentrations (1 ppm GA3 and 10 ppm GA3). According to the findings, the seeds collected in 2009 showed a significantly higher germination rate (p<.0001) than the seeds collected in 2010 (52% and 12%, respectively). Storing the seeds at the room temperature and then applying light-dark procedure in the germination chamber at 15 ºC (18 hours of light and 6 hours of dark) was found to be the best combination for Pyrus serikensis seed germination. No significant difference was found between the hormone applications on seed germination.

Keywords:

Germination, GA3, Light, Pyrus serikensis, Temperature,

PDF

___

Agio B (1988) Phsiological Studies on Dormancy in Mit-Ghamr Peach Cultivar. Hoticultural Abstracts, 058-04729.
Akbalık M (2007) NGBB’ de Zingit/Gurmut. Bağbahçe 14 (Kasım-Aralık 2007), 20.
Alkaya CE (2004) Akdeniz Florasında Yetişen Sandal Ağacı (Arbutus andrachne L.)’nın Önemli Bazı Fenolojik, Biyolojik, Pomolojik Özellikleri ile Tohum Çimlenme Durumlarının İncelenmesi Üzerine Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Akdeniz Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Antalya.
Atwater BR (1980) Germination, Dormancy and Morphology of the Seeds of Herbaceous Ornamental Plants, Seed Sci. and Technol., 8: 523-573.
Baktır İ (2010) Bitki Büyüme Düzenleyicileri Özellikleri ve Tarımda Kullanımları, Hasad Yayıncılık, İstanbul.
Bewley JD, Black M (1982) The Release From Dormancy, Physiology and Biochemistry of Seeds in Relation to Germination. V.2. (Bewley JD and Black M eds.), Spinger-Verlag, Berlin, Heidelberg, New York, pp 126-192.
Black M, Bewley JD (1985) Seeds, Physiology of Development and Germination, Plenum Pres, New York.
Caniş K (2006) Origanum husnucan-baseri (Lamiaceae)’ de Tohum Çimlenmesinin Araştırılması, Yüksek Lisans Tezi, Akdeniz Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Antalya.
Carrera C, Reginato M, Alomso SE (1988) Seed Dormancy and Germination in P. mahaleb L. Seed Abst., 011-01522.
Çekiç Ç (1996) Mahlep (Prunus mahalep L.) Tohumlarının Çimlenmesi Üzerine Bazı Uygulamaların Etkileri. Yüksek Lisans Tezi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tokat.
Çetinkaya MA, Baydan E (2006) Bitki Gelişim Düzenleyicilerin Zehirliliğine Genel Bir Bakış. Veteriner Hekimler Derneği Dergisi Cilt: 77 Sayı: 4.
Demirezen Yilmaz D, Aksoy A (2007) Rumex scutatus L. (Polygonaceae) Tohumlarının Çimlenmesi Üzerine Farklı Çevresel Şartların Fizyolojik Etkileri. Erciyes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergis, 23 (1-2), 24 – 29.
Duman H (2007) Türkiye Florasını Koruma Çalışmaları, Hedef 8, Zingit/Gurmut [Pyrus serikensis “tehlikede (EN)”] Bağbahçe 14 (Kasım-Aralık 2007). 18-20.
Ekim T, Koyuncu M, Vural M, Duman H, Aytaç Z, Adigüzel N (2000) Türkiye Bitkileri Kırmızı Kitabı (Eğrelti ve Tohumlu Bitkiler), Türkiye Tabiatını Koruma Derneği, ISBN: 975-93611-0-8, Ankara.
Fincher GB (1989) Molecular and cellular biology association with endosperm mobilization in germination cereal grains. Annual Review Plant Physiology Plant Molecular Biology, 40, 305-346.
Gökceoğlu M, Sarı M, Sümbül H, Çıplak B, Öz M, Erdoğan A, Güçlü S, Yazıcı Ö (2004) Belek Özel Çevre Koruma Bölgesi Biyolojik Zenginliğinin Tespiti ve Yönetim Planının Hazırlanması. Akdeniz Üniv. Biyolojik Çeşitlilik Araştırma Geliştirme ve Uygulama Merkezi (Ak-Biyom) ve T.C. Çevre ve Orman Bakanlığı Özel Çevre Koruma Kurumu Başkanlığı, Ankara.
Gökceoğlu M, Işık K, Sümbül H, Ünal O, Göktürk R (2008) Belek Özel Çevre Koruma Bölgesi’nde Yayılış Gösteren Serik Armudu (Pyrus serikensis) Türünün Biyolojik Çeşitlilik Yönünden Korunması ve İzlenmesi. Akdeniz Üniv. Biyolojik Çeşitlilik Araştırma Geliştirme ve Uygulama Merkezi (Ak-Biyom) ve T.C. Çevre ve Orman Bakanlığı Özel Çevre Koruma Kurumu Başkanlığı, Ankara.
Gülelçin D (2008) Gibberellik Asit ve 24-Epibrassinolid’in Tuz Stresi Koşullarında Çimlendirilen Arpa (Hordeum vulgare) Tohumlarında Total DNA ve Protein İçeriğine Etkilerinin Tespiti. Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Isparta.
Güner A, Duman H (1994) Critics on Pyrus boissieriana Buhse subsp. crenulata Browicz. Karaca Arboretum, Volume 2, Part 4, 165-170.
Hızarcı Y (2001) Karaerik Üzüm Çeşidinde Katlama ve GA3 Uygulamalarının Tohum Çimlenmesi ve Dinlenmesi Üzerine Etkileri, Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Bahçe Bitkileri Anabilim Dalı.
Jacobsen JV, Pearce DW, Poole AT, Pharis RP, Mander LN (2002) Abscisic acid, phaseic acid and gibberellin contents associated with dormancy and germination in barley, Physiologia Plantarum, 115, 428-441.
Kabar K, Baltepe Ş (1990) Effect of Kinetin and Gibberellic Acid in Overcoming High Temperature and Salinity (NaCl) Stresses on the Germination of Barley and Lettuce Seeds, Phyton (Austria), 30 (1), 65-74.
Kevseroğlu K (1993) Doğal Floradan Toplanan Datura (Datura stramonium L.) Tohumlarının Çimlenmesine Bazı Fiziksel ve Kimyasal İşlemlerin Etkisi, Doğa, Turkish Journal of Agriculture and Forestry, 17, 727-735.
Kevseroğlu K, Çalişkan Ö (1995) Farklı Sıcaklık Derecelerinin Bazı Endüstri Bitkileri Tohumlarının Çimlenmesine Etkisi. Ondokuz Mayıs Üniv. Ziraat Fak. Dergisi 10 (1): 23-31.
Kırmızı S, Güleryüz G, Arslan H, Sakar FS (2010) Nadir ve Endemik Pedicularis olympica (Scrophulariaceae) Türünde Nemli Soğuklama, Gibberellik Asit ve Skarifikasyonun Tohum Dormansisi Üzerindeki Etkileri, Turk J. Bot. 34 (2010) 225-232.
Kitiş İ (2006) Hasat Sonrası Olgunlaştırma Uygulamasının Farklı Dönemlerde Hasat Edilmiş Hıyar Tohumlarının Kalitesine Etkisi, Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Kocaçalışkan İ (2003) Bitki Fizyolojisi. DPÜ Fen-Edebiyat Fakültesi Yayını, Kütahya.
Köse H (2001) Doğal Bitki Örtüsünde Bulunan Bazı Odunsu Süs Bitkilerinin Tohum Çimlendirme Yöntemleri Üzerinde Araştırmalar, Anadolu, Ege Tarımsal Araş. Enst. Derg., 11 (1): 1-13.
Kumlay AM, Eryiğit T (2011) Bitkilerde Büyümeyi ve Gelişmeyi Düzenleyici Maddeler: Bitki Hormonları. Iğdır Üni. Fen Bilimleri Enst. Der. 1(2): 47-56.
Marzi V (1996) Agricultural Practices for Oregano. Proceedings of the IPGRI International Workshop on Oregano, Ciheam, 61-67 pp, Valenzano (Bari).
Mayer AM, Mayber AP (1963) The Germination of Seeds, Vol. 3. The Macmillan Comp., New York.
Nematollah E, Maryam H, Najmeh Z (2011) Optimizing seed germination threatened endemic species of the Persian shallot (Allium hirtifolium boiss.). African Journal of Agricultural Research. Volume:6, Issue: 25, Pages: 5650-5655.
Özcan M (2000) Değişik Uygulamaların Kivi Tohumlarının Çimlenmesi Üzerine Etkileri. OMÜ Zir. Fak. Dergisi, 15 (3): 48-52.
Palavan Ünsal N (1993) Bitki Büyüme Maddeleri. İstanbul Üniversitesi Basımevi ve Film Merkezi, Üniversite Yayın No: 3677, İstanbul.
Paleg LG (1965) Physiological Effects of Gibberellins. Ann, Rev. Plant Physiol., 16, 291-322.
Phartyal SS, Godefroid S, Koedam N (2009) Seed development and germination ecophysiology of the invasive tree Prunus serotina (Rosaceae) in a temperate forest in Western Europe, Plant Ecol (2009) 204:285–294.
Plenkersschneider B, Ohmayer G, Roeber R (1991) Germination of Ranunculus hybrids (f1) Bloomingdale as Influenced by Temperature Treatments. Gartenbauwissenschaft, Volume: 56, Issue: 4, Pages: 157-160.
Seçer M (1989) Doğal büyüme düzenleyicilerin (bitkisel hormonların) bitkilerdeki fizyolojik etkileri ve bu alanda yapılan araştırmalar, Derim, 6: (3),109-124.
Spada P, Perrino P (1996) Conservation of Oregano Species in National and International Collections: an assessmant, Proceedings of the Ipgri International Workshop on Oregano, Ciheam, 14-23 pp, Valenzano (Bari).
Tıpırdamaz R, Gömürgen AN (2000) The Effects of Temperature and Gibberellic Acid on Germination of Eranthis hyemalis (L.) Salisb. Seeds. Turkish Journal of Botany, 24, 143-145.
Topcuoğlu ŞF, Ünal O (2004) Antalya İçin Endemik Olan Origanum Türlerinde İçsel Bitki Büyüme Hormonları, Azot ve Protein İçeriklerinin Belirlenmesi ve Generatif Olarak Çoğaltılması. Akdeniz Üniv. Bilimsel Araştırma Projeleri Yönetim Birimi, No: 20.01.0105.02, Antalya.
Tukey HB, Carlson RF (1945) Morphological Changes in Peach Seedlings Following After-Ripening Treatments of The Seeds. Botanical Gazette, Vol. 106 No:4.
Ünal O (2003) Antalya İçin Endemik Olan Origanum L. ( Lamiaceae) Türlerinin Bazı Biyolojik ve Ekolojik Özelliklerinin Saptanması Üzerinde Araştırmalar, Doktora Tezi, Akdeniz Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Antalya.
Weaver RJ (1972) Plant Growth Substances in Agriculture. W. H. Freeman and Company, ISBN: 0-7167-0824-8, San Francisco.
Yıldız M, Kasap E, Konuk M (2007) Tuzluluk, Sıcaklık ve Işığın Tohum Çimlenmesi Üzerine Etkileri. Afyon Kocatepe Üniv. Fen Bilimleri Dergisi, 7 (1) 225-243.
Yücel E (1996a) Türkiye’nin Ekonomik Değere Sahip Bazı Bitkilerinin Tohum Çimlenme Özellikleri Üzerine Bir Araştırma. Anadolu Üniv. Fen Fakültesi Dergisi, (2): 35-47.
Yücel E (1996b) Sideritis germanicopolitana Bornm. supsp. germanicopolina ve Sideritis germanicopolitana Bornm. supsp. viridis Hausskn ex Bornm’ın Tohum Çimlenme Özellikleri Üzerine Bir Araştırma. Anadolu Üniv. Fen Fakültesi Dergisi, (2): 65-73.
Zielinski J (2000) Pyrus L. In: Güner A, Özhatay N, Ekim T, Başer KHC (eds.). Flora of Turkey and The East Aegean Islands. 11: 115. Edinburgh Univ. Pres, Edinburgh.