Mustafa Haki SUCAKLI, Soner ÖLMEZ, Hamit Sırrı KETEN, Cem YENİCESU, Nagihan Sarı SARI, MUSTAFA ÇELİK

Üniversite Öğrencilerinin Bitkisel Ürünleri Kullanım Özelliklerinin Değerlendirilmesi

Bu çalışmada üniversite öğrencilerinin aktarlardan alınan bitkisel ürün kullanım özelliklerinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Çalışmada Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi'nin farklı fakültelerinden 543 öğrenciye ulaşıldı. Katılımcıların sosyodemografik özellikleri, bitkisel ürün kullanımı hakkında bilgi, tutum ve davranışlarını sorgulayan soruların yer aldığı standart bir anket uygulandı. Veriler SPSS 20.0 programı kullanılarak analiz edildi. Çalışmaya katılan öğrencilerin 278'i (%51.2) kadın, 265'i (%48.8) erkek, yaş ortalaması ise 22.7±3.4 SD (min=18, max=37) idi. Katılımcıların 218'i (%40.1) hastalandıklarında ilk olarak doktora başvurduğunu, 209'u (%38.5) ise öncelikle bitkisel ürün ve geleneksel yöntemleri uyguladığını belirtti. Öğrencilerin 149'u (%27.4) daha önce aktarlardan bitkisel ürün aldığını ifade etti. Katılımcıların 283'ünün (%52.1) aktarların sattıkları bitisel ürünlere güvendikleri belirlendi. Katılımcıların 300'ü (%55.2) kullandıkları bitkisel ürünleri doktoruna söylediklerini ifade etti. Öğrencilerin 115'i (%21.2) TV programlarında gördüğü, 93'ü (%17.1) ise internette okuduğu bitkisel ürün ve kür tariflerini uyguladığını belirtti. Öğrencilerin 317'sinin (%58.4) soğuk algınlığı, 253'ünün (%46.6) hastalıklara karşı korunma, 159'unun (%29.3) ise cilt sorunları sebebiyle bitkisel ürün kullandığı belirlendi. Kullandığınız bitkisel ürünlerden nasıl bir sonuç elde ettiniz sorusuna yanıt veren katılımcıların 321'i (%67.6) faydasını gördüğünü, 146'sı (%30.7) ise fayda veya zarar görmediğini ifade etti. Çalışmamızda üniversite öğrencilerinde bitkisel ürün kullanımının yaygın olduğu belirlendi. Dünyada olduğu gibi ülkemizde de giderek kullanımı artan bitkisel ürünlerin kontrol altında tutulması önem taşımaktadır. Bitkisel ürünlerin kullanım şekli ve sağlığa olan etkilerinin bilimsel çalışmalarla ortaya konması gerekmektedir.

[Evaluation of the Usage of Herbal Products among University Students]

In this study, college students were aimed to evaluate the characteristics of the usage of herbal products. The study included 543 students from different faculties of Sütçü İmam University in Kahramanmaraş. Questions that integrate a standard questionnaire about demographic characteristics of the participants, knowledge/attitudes and behaviors about the use of herbal products were applied. Data were analyzed using the SPSS 20.0 statistical program. 278 students were enrolled in the study. 51.2% were female and mean age was 22.7±3.4 SD . 218 of all participants (40.1%) has an initial choice of going to a doctor when they get sick. 209 of the participants (38.5%) primarily applied herbal medicines and traditional methods as the first choice. 149 students (27.4%) bought the herbal medicine from a previously known place. 283 participants (52.1%) believed that these drugs are safe. 300 of the participants (55.2%) declared that they used herbal medicine due to suggestion of the doctors, 115 students (21.2%) had seen these drugs in TV advertisements, 93 students (17.1%) had read about or informed by internet on herbal medicines. 317 students (58.4%) have used these drugs for cold, 253 (46.6%) for protection against disease and 159 (29.3%) for skin problems. 321 of the participants (67.6%) declared that they somehow benefitted from the drug and 146 (30.7%) described no benefit or harm. This study has shown that the use of herbal medicine is common among university students. The control of the unlimited usage of the herbal medicine both in our country and throughout the world is very important. Usage of herbal products and effects on the health need further scientific studies.

PDF

___

1. Dahl NV. Herbs and supplements in dialysis patients: panacea or poison. Semin Dialys. 2001;14(3):186-92.
2. Niggemann B, Grüber C. Side-effects of complementary and alternative medicine. Allergy. 2003;58(5):707-16.
3. Baybuğa MS, Bulut H, Kapucu S. Hipertansiyon tanısı alan bireylerin kan basıcını düşürmeye yönelik uyguladıkları yöntemler. Sağlık ve Toplum. 2005;15(4):73-7.
4. Hamm BR, Dahl NV. Herbs, menopause, and dialysis. Semin Dialys 2002;15:53-9.
5. Kleshinski JF, Crews C, Fry E, Stewart B, Reinhart C, Tolliver J, Khuder S. A survey of herbal product use in a dialysis population in Northwest Ohio. J Ren Nutr. 2003;13(2):93-7.
6. Calixto JB. Efficacy, safety, quality control, marketing and regulatory guidelines for herbal medicines (phytotherapeutic agents). Braz J Med Biol Res. 2000;33(2):179-89.
7. Pinn G. Adverse effects associated with herbal medicine. Aust Fam Physician. 2001;30(11):1070-5.
8. Peters D, Donaldson J, Chaussalet T, Toffa S, Whitehouse J, Carroll D, Barry P. Time for a new approach for reporting herbal medicine adverse events? Alternat Complement Therapies. 2003;9(5):607-9.
9. Ernst E. Herbal medicines: balancing benefits and risks. Novartis Found Symp. 2007;282:154-67.
10. Tomlinson B, Chan TY, Chan JC, Critchley JA, Butt PP. Toxicity of complementary therapies: an eastern perspective. J Clin Pharmacol. 2000;40(5):451-6.
11. Means C. Selected herbal hazards. Vet Clin North Am Small Animal Pract. 2002;32(2):367-82.
12. Haller C, Benowitz N. Adverse cardiovascular and central nervous system, events associated with dietary supplements containing ephedra alkoloids. N Engl J Med. 2000;343(25):1833-8.
13. Bent S, Tiedt T, Odden M, Shlipak M. The relative safety of ephedra compared with other herbal products. Ann Intern Med. 2003;138(6):468-71.
14. Bents R, Marsh E. Patterns of ephedra and other stimulant use in collegiate hockey athletes. Int J Sport Nutr Exerc Metab. 2006;16(6):636-43.
15. Bohn A, Khodaee M, Schwenk T. Ephedrine and other stimulants as ergogenic acids. Curr Sports Med Rep. 2003;2(4):220-5.
16. Calfee R, Fadale P. Popular ergogenic drugs and supplements in young athletes. Pediatrics. 2006;117(3):577-89.
17. Shekelle PG, Hardy ML, Morton SC, Maqlione M, Mojica WA, Suttorp MJ, Rhodes SL, Jungvig L, Gagné J. Efficacy and safety of ephedra and ephedrine for weight loss and athletic performance: a meta-analysis. JAMA. 2003;289(12):1537-45.
18. Haller C, Duan M, Benowitz N, Jacob P. Concentrations of ephedra alkaloids and caffeine in commercial dietary supplements. J Anal Toxicol. 2004;28(3):145-51.
19. Gurley B, Gardner S, Hubbard M. Content versus label claims in ephedracontaining dietary supplements. Am J Health Syst Pharm. 2000;57(10):963-9.
20. Routledge PA. The European Herbal Medicines Directive: could it have saved the lives of Romeo and Juliet? Drug Saf. 2008;31(5):416-8.
21. Clement YN, Williams AF, Khan K, Bernard T, Bhola S, Fortune M, Medupe O, Nagee K and Seaforth CE. A gap between acceptance and knowledge of herbal remedies by physicians: the need for educational intervention. BMC Complement Altern Med. 2005;5:20.
22. Mutlu H, Akca Z, Benderli Cihan Y, Aslan T, Erden A, Büyükçelik A. Alteration of Complementary and Alternative Medicine Usage in Patients With Cancer in Turkey. Med-Science. 2013;2(3):757-63.
23. Ozdemir B, Sahin I, Kapucu H, Celbis O, Karakoc Y, Erdogan S, Onal Y. How safe is the use of herbal weight-loss products sold over the internet? Hum Exp Toxicol. 2013;32(1):101-6.