EDİRNE VALİSİ AHMED İZZET PAŞA’NIN Mİ’RÂCİYE’Sİ
Türkler Müslüman olduktan sonra Hz. Muhammed’i çeşitli yönlerden ele almış, farklı edebî türlere konu etmişlerdir. Başta na’t olmak üzere mevlit, mi’râciye, hilye, hicretü’n-nebi, kırk hadis, gazavât-ı Resûlullâh gibi eserler yazılmıştır. Bu bağlamda Hz. Muhammed’in hicretten bir-bir buçuk yıl önce Recep ayının yirmi yedinci gecesi Mescid-i Haram’dan Mescid-i Aksâ’ya, oradan da arş-ı âlâya çıkması mucizesi olan Miraç, divanlar ve mesneviler içinde yer almıştır. Yine bu miraç hadisesini konu edinen mi’raç-name veya mi’râciye adı verilen birçok manzum ve mensur müstakil eser kaleme alınmıştır. Çalışmamıza konu olan eser, Edirne valisi Ahmed İzzet Paşa’nın kaside nazım biçimi ile yazılan mi’râciyesidir. Mi’râciye, 21 beyitten oluşmakta ve şairin Divançe’sinin içinde bulunmaktadır. Divançe’nin bilinen tek nüshası vardır ve söz konusu nüsha Edirne Selimiye Yazma Eser Kütüphanesi 22 Sel 2311 numarada kayıtlıdır. Müellif, eseri aruzun “Mefâ’îlün Mefâ’îlün Mefâ’îlün Mefâ’îlün” kalıbıyla ve kaside nazım şekli ile yazmıştır. Ele alınan eser, dini muhtevalı bir eser olması sebebiyle içinde pek çok Arapça ve Farsça kelime yer almaktadır. Bu makalede miraç mucizesi, Klasik Türk edebiyatında miraciye türü ve Edirne valisi Ahmed İzzet Paşa’nın hayatı üzerinde durulmuş, söz konusu Mi’râciye’nin transkripsiyonlu metni ve günümüz Türkçesiyle ifadesi verilmiş; eser biçim, muhteva, dil ve üslup açısından incelenmiştir.
Anahtar Kelimeler:
Miraç, Mi’râciye, Edirne, Ahmed İzzet Paşa, Hz. Muhammed
THE MIRAJIYAH OF EDIRNE GOVERNOR AHMED IZZET PASHA
After the Turks became Muslims, they have addressed Prophet Muhammad in various ways and mentioned about him in different literary genres. In this context, mirajwhich is the miracle of Prophet Muhammad who went from Masjid al-Haram to Masjid al-Aqsa and ascended up to the empyrean from there at twenty seventh night of the month of Rajab one /one and a half year before hejira has been included in ottoman poetries and masnavis. Again, many poetic and prosaic individual works have been written on this miraj event.The work, which is the subject of the present study, is the mirajiyah written in the style of ode verse by Edirne governor Ahmed Izzet Pasha. The mirajiyah is composed of 21 couplets and involved in poet’s Divançe. In this study, the Ascension miracle, mirajiyah genre in Classical Turkish literature and the life of Edirne governor Ahmed Izzet Pasha were emphasized, the transcription of thismirajiyahwork and its expression in today’s Turkish were given; and the work was investigated in terms of form, content, language, and style.
Keywords:
Miraj, Mirajiyah, Edirne, Ahmed Izzet Pasha, Hz. Muhammed,
___
- Ahmed Bâdî Efendi (2014) Riyâz-ı Belde-i Edirne (Hazırlayanlar: Niyazi Adıgüzel-Raşit Gündoğdu), Trakya Üniversitesi Yayınları, Edirne.
- Akar, Metin (1987), Türk Edebiyatında Manzum Mirâc-nâmeler, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yay., Ankara.
- Ayan, Hüseyin (1986), “Abdülbâkî Ârif Efendi‟nin Mi‟râciyyesi”, Selçuk Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Dergisi, S. 2, s. 1-11, Konya.
- Bilgin, Orhan (1999), “Aşkî Mustafa Efendi ve Mi‟râc-nâmesi”, Prof. Dr. Nihad M. Çetin‟e Armağan, s. 97-116.
- Bilkan, Ali Fuat (2008), “Nâbî‟nin “Mi‟râc-nâme”si”, Divan Edebiyatı Araştırmaları Dergisi, S. 1, s. 1-8, İstanbul.
- Canım, Rıdvan (2010), Divan Edebiyatında Türler, Grafiker Yayınları, Ankara.
- Çiftçi, Ömer (2017) (e-kitap) Hâtimetü’l-Eş’âr (Fatîn Tezkiresi), http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/55976,fatin-tezkiresi-pdf.pdf?0
- Demirkazık, H. İbrahim (2014), “Mecîdî‟nin Miraciye‟si”, Turkish Studies, C. 10/8, 2015, s. 849-886, Ankara.
- Gülüm, Emrah (2014), “Türk Edebiyatı’nda Mirâcnâmeler Üzerine Hazırlanmış Çalışmalar Hakkında Bibliyografya Denemesi”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, C. 7, S. 35, s. 105-111.
- İnal, İbnülemin Mahmut Kemal (1988), Son Asır Türk Şairleri, Dergah Yayınları, İstanbul.
- Kaya, Hasan (2014), “Ömer Hâfız-ı Yenişehr-i Fenârî’nin Mi‟râciyesi”, Turkish Studies, C. 9/6, s. 677-718, Ankara.
- Kurnaz, Cemal (2001), “Kastamonulu Muslihüddin Vahyî ve Mi‘râcü’l-Beyân’ı”, Birinci Kastamonu Kültür Sempozyumu Bildirileri, 21-23 Mayıs 2000, Kastamonu: Kastamonu Valiliği Yayınları.
- Özdemir, Sema (1996), “Aksaraylı İsa’nın Miraciyesi”, Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
- Özkan, Ela (2015), “Harput Valisi Hacı Ahmet İzzet Paşa” Fırat Üniversitesi Harput Uygulama ve Araştırma Merkezi Uluslararası Harput’a Değer Katan Şahsiyetler Sempozyumu.
- Pala, İskender (1986), “Mirac”, “Miraciye (Miraçnâme)”, Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi (Devirler / İsimler / Eserler / Terimler), C: VI, Dergâh Yayınları, s. 372-374, İstanbul
- Peremeci, Osman Nuri (2011), Edirne Tarihi, Bellek Yayınları, Edirne.
- Şemseddin Sâmi (1317), Kâmûs-ı Türkî, Dersaâdet.
- Tanyıldız, Ahmet (2013), “Süleymaniye Kütüphanesi‟ndeki 1211 Numaralı Na‟t ve Mi‟râciyye Mecmûası”, Turkish Studies, C. 8/1, s. 525-547, Ankara.
- Türkoğlu, Serkan (2013), “Mehmed Fevzî Efendi ve Kudisyyü’s-Sirâc Fî Nazmi’l-Mi’râc Adlı Eseri”, Turkish Studies-International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, S. 8/13, s. 1617-1644.
- Uzun, Mustafa (1995), “Edebiyatımızda ve Musikimizde Miraciyeler”, Mi‘rac Sempozyumu 17 Aralık 1995 Eskişehir, Seha Neşriyat, s. 97-111, İstanbul.
- Yekbaş, Hakan (2011), “Sarıhatipzâdelerden Numan Sâbit Efendi ve Bilinmeyen Miraciyesi”, Kültür Tarihimizde Sivaslı Bir Aile Sarıhatipzadeler, Ed. Alim Yıldız, Buruciye Yay., s. 233-271, Sivas.
- Yıldırım, İsmail (2014), “Kerkükî Abdüssettâr Efendi ve Mi‟râciyye‟si”, Turkish Studies, C. 9/6, s. 1163-1180, Ankara.
- ISSN: 2587-1811
- Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
- Başlangıç: 2015
- Yayıncı: İbrahim Halil TUĞLUK
Sayıdaki Diğer Makaleler
EDİRNE VALİSİ AHMED İZZET PAŞA’NIN Mİ’RÂCİYE’Sİ
MECMUALARDAN HAREKETLE BALDIRZÂDE SELÎSÎ’NİN ŞİİRLERİ
LÂMİ’Î’NİN VÂMIK U AZRÂ MESNEVÎSİNİN VLADİMİR PROPP’UN MASAL ÇÖZÜMLEME METODUNA GÖRE İNCELENMESİ
TEZKİRELER ÜZERİNE BİR BİBLİYOGRAFYA DENEMESİ
DUYGUSAL ZEKÂNIN PERSONEL GÜÇLENDİRME ÜZERİNE ETKİSİ
TÜRKİYE’DE SON ON YILDA İŞLENEN KADIN CİNAYETLERİ ÜZERİNE: SEBEP, SONUÇ VE ÖNERİLER