Sümer Ekonomisinde Tapınak Faktörü

Sümer tapınakları ekonomi içerisinde etkin bir rol üstlenmiştir. Bu bağlamda Sümerlilerde tapınak ekonomisi modeli öne sürülmüştür. Bilim adamları buna dayanak olarak, tapınakların bir banka gibi çalışmasını göstermiştir. Dini bir mekân gibi görünen tapınaklar, halkın ihtiyacı olan ürün ya da gümüşü yüksek faiz oranları ile kendilerine vermiştir. Geri ödemeyi ise hasadın olmadığı zamanlara denk getirerek onları köleleştirme yoluna gitmiştir. Dolayısıyla belli dönemlerde devlet yönetimi ile karşı karşıya gelmişlerdir. Bu karşılaşmalarbazen çatışmalara dönüşmüştür. Sümer İmparatorluğu’nun yıkılmasında her ne kadar Akad etkisi olsa da tapınakların devlet mekanizmasını zayıflatması da göz ardı edilemeyecek bir unsurdur.

Anahtar Kelimeler:

Sümerler, Tapınak, Sümer Ekonomisi

Temple Factor in the Sumerian Economy

The Sumerian temples played an active role in the economy. Within this context, the temple economy model has been suggested in Sumerians. On the basis of this, Scientists have indicated that temples operates as a bank. Temples that looks like a religious places have given the goods or silver to the people in need with high interest rates. They have resorted to enslave people by timing repayment period to unproductive harvest season. Consequently, they have encountered with government for certain periods. These encounters have resulted in conflicts occasionally. Although Akkadians had an effect on the dissolution of Sumerian Empire, temples’ role of weakening state mechanism is a factor that cannot be ignored.

Keywords:

Sumerian, Temple, Sumerian Economy,

PDF

___

COOPER, Jerrold S. (2006). Genre, Gender and The Sumerian Lamentation, Journal of Cuneiform Studies, 58(2): 39-47.
CRAWFORD, Harriet (2010). Sümer ve Sümerler, çev. Nihal Uzan, İkinci Baskı, Ankara: Arkadaş Yayınevi.
ERKIZAN, Tayfun (2009). Tapınak, Birinci Baskı, İzmir: Şenocak Yayınları.
FALKENSTEİN, Adam (1974). “The Sumerian Temple City”, Monographs in History: Ancient Near East 1(1): 784-814.
FOSTER, Benjamin (1981). “A New Look at the Sumerian Temple State”, Journal of the Economic and Social History of the Orient, 24(3): 225-241.
FRANKFORT, Henri (1978). Kingship and the Gods, Chicago: First Phoenix Edition.
GÜNALTAY, Şemsettin (1987). Yakın Şark: Elam ve Mezopotamya, Ankara: TTK Yayınları.
HARAN, Menahem (1995). Temples and Temple-Service in Ancient İsrael, Eisenbrauns: Second Reprint.
HUDSON, Michael (2000). “How Interest Rates Were Set, 2500 BC-1000 AD: Mas, tokos and foenus as Metaphors for Interest Accruals”, Journal of the Economic and Social History of the Orient, 43(2): 132-161.
HUOT, Jean Louis, THALMANN, Jean Paul & Dominique VALBELLE (2000). Kentlerin Doğuşu, çev. Ali Bektaş Girgin, Birinci Baskı, Ankara: İmge Yayınları.
JACQ, Christian (1999) Ramses: Milyonlarca Yılın Tapınağı, çev. Rıza Yalt, Birinci Baskı, İstanbul: Remzi Kitabevi.
JACOBSEN, Thorkild (1973). The Sumerian King List, Assyriological Studies, London: The University of Chicago First Press.
KINAL, Füruzan (1983). Eski Mezopotamya Tarihi, Ankara: AÜDTCF Yayınları.
KLENGEL, Horst (2001). Kral Hammurabi ve Babil Günlüğü, çev. Nesrin Oral, Birinci Baskı, İstanbul: Telos Yayınları.
KÖROĞLU, Kemalettin (2012). Eski Mezopotamya Başlangıcından Perslere Kadar, İstanbul: İletişim Yayınları.
KRAMER, Samuel Noah (2001). Sümer Mitolojisi, çev. Hamide Koyukan, İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
LANDSBERGER, Benno (1945). “Sümerlerin Kültür Sahasındaki Başarıları”, AÜDTCF Dergisi, 2(3): 137-158.
MCCALL, Henrietta (2011). Mezopotamya Mitleri, çev. Bircan Baykara, Ankara: Phoenix Yayınları.
MICHAELI, Moshe (1969). “War and Society in Ancient Sumer, McGill University Department of History Master’s Thesis, Montreal.
POLLOCK, Susan (2004). Ancient Mesopotamia, United Kingdom.
POSTGATE, J. N. (1996). Early Mesopotamia: Society and Economy at The Dawn of History, New York.
RENFREW, Jane M. (1993). “Vegetables in the Ancient Near Eastern Diet”, Civilization of the Ancient Near East, ed. Jack M. Sason, , pp. 191-202, British Institute of Archaeology at Ankara.
SCHMÖKEL, Harmuth (1971). “Sümer Dini”, AÜ İlahiyat Fakültesi Dergisi, çev. Mehmet Turhan Özdemir, 19(1): 197-217.
STEWENS, Marty (2006). Temples, Tithes and Taxes: The Temple and Economic Life of Ancient Israil, New York.
TOSUN, Mebrure ve Kadriye YALVAÇ (2002). Sümer, Babil, Asur Kanunları ve Ammi-Saduqa Fermanı, Üçüncü Baskı, Ankara: TTK Yayınları.
UHLIG, Helmut (2006). Tarih Başlangıcında Bir Halk Sümerliler, çev. Nilgün Ersoy, Birinci Baskı, İstanbul: Telos Yayınları.
ÜSTÜNER, Ali Cengiz (2008). Mezopotamya’da Sümer Uygarlığı, İstanbul: Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı Yayınları.
WITTFOGEL, Karl (1967). Oriental Despotism, London.