“Parmenides Ontolojisi” Hakkında: Bir Başlangıç

Sadece fragman şeklinde derlenmiş yazıları korunabildiğinden dolayı, özellikle Parmenides, Herakleitos ve Anaksimandros gibi düşünürlerin tetkiki mevzû olduğunda, ne tür bir felsefî (/ve filolojik) yöntemin kullanışlı ve işe yarar olduğu husûsu önemli bir tartışma konusudur. Dahası, mezkûr fragmanların anlamı ve kavranması ile uğraşıldığında, pek de farkında olunmaksızın kendiliğinden kimi terslikler ortaya çıkar. Bu meyanda, deyim yerindeyse, biz ve onlar arasında yalnızca bir zaman uçurumu değil, aynı zamanda tarih boyunca değişime uğrayan bir okuma becerisi mevcûddur. Açılırsa, o zamanlarda insana has “ergon”un “psukhē”ye vurulmuş yazıyı okumak olduğu sessiz sedâsız kabul edilirken; bu zamanlarda yazılı bir metni dosdoğru okumak bile insana zor gelir. İşbu nedenle, bu çalışmada, Parmenides’in Peri Phuseōs denilen fragmanlarından hareketle kurulan “Parmenides Onto-lojisi” fikrinin elbette tüketici değil fakat genel bazı yorumlarını devre dışı bırakmak için hazırlık mâhiyetinde bir irdeleme takdîm edilecektir.

Anahtar Kelimeler:

İlkçağ Grek Felsefesi, Varlık, Mantık, Muthos, Logos, Sēmata Polla

On “Parmenides’ Ontology:” A Beginning

What kind of philosophical (/and philological) methodology can appropriately be used is a matter of deep problem by examining thinkers especially such as Parmenides, Heraclitus, Anaximander because of the fact that only fragmental compilations of them could be preserved. Furthermore, when someone tries to concern the question of meaning or understanding of those fragments, things easily and perhaps involuntarily get a little out of hand. So to speak, the only difference between us and them is not time intervals but also reading comprehension skills being change through the history. During those times it was proclaimed silently that the essential “ergon” for human beings spring from out of reading the “gramma” imprinted onto “psukhē.” However, one can hardly read a written text properly nowadays. In this manner, the aim of this study will offers a kind of preliminary etude not of course a totally complete but some usual interpretations on Parmenides’ Peri Phuseōs so as to try to deactivate the so-called “Parmenides’ Onto-logy.”

Keywords:

Ancient Greek Philosophy, Being, Logic, Muthos, Logos, Sēmata Polla,

PDF

___

AUDI, Robert (1999). The Cambridge Dictionary of Philosophy, 2nd Edition, Cambridge: Cambridge University Press.
AYVERDİ, İlhan (2005). Misalli Büyük Türkçe Sözlük, 3 cilt, haz. İlhan Ayverdi, İstanbul: Kubbealtı Yayıncılık.
BARNES, Jonathan (1982). The Presocratic Philosophers, rev. ed., London: Routledge & Kegan Paul.
COXON, A. H. (2009). The Fragments of Parmenides, A Critical Text with Introduction and Translation, the Ancient Testimonia and a Commentary, revised and expanded Edition edited with new translations by Richard McKirahan and a new Preface by Malcolm Schofield, USA.
ÇELGİN, Güler (2011). Eski Yunanca-Türkçe Sözlük, İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
ÇİTİL, Ahmet Ayhan (2016). “Sahne Kuramına Giriş: Çağdaş Sosyal Bilim Anlayışlarının Eleştirisi,” Kavram Geliştirme: Sosyal Bilimlerde Yeni İmkanlar, ed. K. B. Tiryaki ve L. Sunar, ss. 19-47, Ankara: Nobel Yayınevi.
DESCARTES, Rene (1985). The Philosophical Writings of Descartes, Volume I, trans. by J. Cottingham, R. Stoothoff, D. Murdoch, Cambridge: Cambridge University Press.
DEVELLİOĞLU, Ferit (2008). Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lûgat, 25. Baskı, yay. haz. Aydın Sami Güneyçal, Ankara: Aydın Kitabevi Yayınları.
DIELS, Hermann (1960). Die Fragmente Der Vorsokratiker. Erster Band (Griechisch und Deutsch), Neunte Auflage, Herausgegeben von Walther Kranz, Berlin.
FREEMAN, Kathleen (1948). Ancilla to Pre-Socratic Philosophers: A Complete Translation of the Fragments in Diels – Fragmente der Vorsokratiker, Blackwell & Harvard University Press.
GRAHAM, Daniel (2010). The Texts of Early Greek Philosophy. The Complete Fragments and Selected Testimonies of the Major Presocratics, part I, ed. & trans. Daniel Graham, Cambridge: Cambridge University Press.
GUTHRIE, W. K. C. (1969). A History of Greek Philosophy (Volume 2): The Presocratic Tradition from Parmenides to Democritus, Cambridge: Cambridge University Press.
GORANKO, Valentin & Antony GALTON (2015). “Temporal Logic,” The Stanford Encyclopedia of Philosophy (Winter 2015 Edition), ed. Edward N. Zalta, [Erişim Tarihi: 01.08.2017].
HAŞLAKOĞLU, Oğuz (2016). Platon Düşüncesinde Tekhnē: Sanat ve Felsefenin Ortak Kökeni Üzerine Bir İnceleme, Bursa: Sentez Yayıncılık.
HENN, Martin J. (2003). Parmenides of Elea: A Verse Translation with Interpretative Essays and Commentary to the Text, London.
HESİODOS (2016). Theogonia / İşler ve Günler, çev. Azra Erhat ve Sabahattin Eyüboğlu, İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
HOMEROS (1998). İlyada, çev. Azra Erhat ve A. Kadir, İstanbul: Can Yayınları.
HOMEROS (2009). Odysseia, çev. Azra Erhat ve A. Kadir, İstanbul: Can Yayınları.
HUSSEY, Edward (1997). “Pythagoreans and Eleatics,” Routledge History of Philosophy, Volume I: From the Beginning to Plato, ed. C. C. W. Taylor, pp. 117-160, London: Routledge.
KUHN, Thomas S. (1995). Bilimsel Devrimlerin Yapısı, çev. Nilüfer Kuyaş, 4. Basım, İstanbul: Alan Yayıncılık.
KOÇ, Yalçın (2008). Theologia’nın Esasları: Felsefe’nin ve Teoloji’nin Nazariyatı Üzerine Bir İnceleme, Ankara: Cedit Neşriyat.
MALLORY, J. P. & D. Q. ADAMS (2006). The Oxford Introduction to Proto-Indo-European and the Proto-Indo-European World, Oxford: Oxford University Press.
MOURELATOS, Alexander (2008). The Route of Parmenides, revised and expanded Edition with a new Introduction, Three Supplemental Essays, and an Essay by Gregory Vlastos, USA.
ILGICIOĞLU, Tarık Necati (2000). “A Critical Consideration of Kant’s Doctrine of Ideas in view of Plato’s Texts,” Yayımlanmamış Doktora Tezi, Boğaziçi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
KIRK, G. S.; RAVEN, J. E. & M. SCHOFIELD (1983). The Presocratic Philosophers. A Critical History with a Selection of Texts, 2nd Edition, Cambridge: Cambridge University Press.
KRANZ, Walther (1994). Antik Felsefe, çev. Suad Y. Baydur, İstanbul: Sosyal Yayınlar.
LACEY, A. R. (1996). A Dictionary of Philosophy, 3rd Edition, London: Routledge.
LIDDELL, Henry George & Robert SCOTT (1940). A Greek-English Lexicon, (revised and augmented throughout by Sir Henry Stuart Jones, with the assistance of Roderick McKenzie), Oxford: Clarendon Press.
PARMENIDES (2000). Fragments, trans. David Gallop, Toronto: University of Toronto Press.
PARMENIDES (2015). Doğa Hakkında, çev. Y. Gurur Sev, İstanbul: Pinhan Yayıncılık.
Perseus Digital Library. http://www.perseus.tufts.edu.
PLATO (1997). Complete Works, ed., with introduction and notes, by John M. Cooper, associate ed. D. S. Hutchinson, Hackett Publishing.
T.D.K. Felsefe ve Gramer Terimleri Sözlüğü (1942). İstanbul.
TARÁN, Leonardo (1965). Parmenides. A Text with Translation, Commentary, and Critical Essays, Princeton: Princeton University Press.
WILKINSON, Lisa Atwood (2009). Parmenides and To Eon: Reconsidering Muthos and Logos, London: Continiium.
ZELLER, Eduard (1881). A History of Greek Philosophy. From the Earliest Period to the Time of Socrates, vol. I, trans. S. F. Alleyne, London.