Celal Nuri İleri'nin Batılılaşma Anlayışı

18. yüzyılda görülmeye başlanan Batılılaşma hareketi, Osmanlı Devleti’ni de etkisi altına almış ve bu hareket II. Meşrutiyet’e gelindiğinde Osmanlı Devleti’nde zirveye ulaşmıştır. Bu süre zarfında birçok Osmanlı aydını tarafından yaşanan sorunların tespit edildiği ve bir takım fikir akımları içerisinde görüş belirttiği görülmektedir. Osmanlıcılık, İslamcılık, Türkçülük ve Batıcılık fikir akımları etrafında toplanan aydın kesim, farklı şekillerde dile getiriyor olsa da Osmanlı Devleti’nin kötü gidişatını önlemek ve durumu düzeltmek yönünde fikir belirtmektedirler. Dönemin aydınları içerisinde yer alan aydınlardan birisinin de Celal Nuri İleri olduğu görülmektedir. Bu çalışmada Türk modernleşme tarihinin önemli isimlerinden birisi olarak görülen Celal Nuri’nin Batılılaşma üzerine fikirlerinin değerlendirilmesi yapılmıştır. Batılılaşma hareketinin Osmanlı Devleti’nin çöküşündeki etkisine değinilirken, Türk modernleşmesi ve Osmanlı’da Batılılaşma hareketine dair Celal Nuri’nin görüşlerine yer verilmiştir. Geleneği reddetmeyen bir Batılılaşma anlayışına sahip olan Celal Nuri, evrimci görüşten etkilenerek Batılılaşmaya yönelik fikirlerini ortaya koymuştur.

Celal Nuri İleri's View of Westernisation

The Westernization movement, which began to be seen in the 18th century, also influenced the Ottoman Empire and this movement took the second place. It reached the summit of the Ottoman State when it came to the II. Constitutional Monarchy. During this period, it was seen that the problems experienced by many Ottoman intellectuals were determined and expressed in a number of ideas. Ottomanism, Islamism, Turkism and Westernism around the intellectual movements gathered around the intellectuals, in different ways, even though the Ottoman Empire, and the situation in order to prevent the bad direction of the idea of correcting. One of the intellectuals of the period is seen in Celal Nuri İleri. In this study, the opinions of Celal Nuri, who is seen as one of the important names in the history of Turkish modernization, has been evaluated. The impact of the Westernization movement on the collapse of the Ottoman Empire was mentioned, and the views of Celal Nuri on Turkish modernization and the Westernization movement in the Ottoman Empire were included. Celal Nuri, who has an understanding of Westernization that does not reject the tradition, has expressed his ideas towards Westernization by being influenced by evolutionist opinion.

PDF

___

BIYIKLI, Mustafa (2006). Batı İşgalleri Karşısında Türkiye’nin Ortadoğu Politikaları, İstanbul: Gökkubbe Yayınları.
CEVDET, Abdullah (1913). Şime-i Muhabbet, İstanbul: Matbaa-i İctihad.
GÖKALP, Ziya (1992). Türkleşmek İslamlaşmak Muasırlaşmak, İstanbul: Toker Yayınları.
İLERİ, Celal Nuri (2002). Türk Devrimi: İnsanlık Tarihinde Türk Devriminin Yeri, Hz. Özer Ozankaya, Ankara: T.C. Kültür Bakanlığı Yayınları.
İLERİ, Celal Nuri (1331). İttihad-ı İslam, İstanbul.
İLERİ, Celal Nuri (1913a). Şime-i Husumet, İstanbul: Matbaa-i İçtihad.
İLERİ, Celâl Nuri (1913b). Kutub Musâhabeleri, İstanbul: Matbaa-i İctihad.
LEWİS, Bernard (2004). Modern Türkiye’nin Doğuşu, çev. Metin Kıratlı, Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
MARDİN, Şerif (1991). Türk Modernleşmesi, İstanbul: İletişim Yayınları.
TURGUT, Mehmet (1998). Devlet, Ekonomi ve Batılılaşmadaki Yanlışlıklar, İstanbul: Boğaziçi Yayınları.
UYANIK, Necmi (2004). “Batıcı Bir Aydın Olarak Celal Nuri İleri ve Yenileşme Sürecinde Fikir Hareketlerine Bakışı”, Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, Sayı 15: 227-274.
YAVUZ, Hilmi (2004). “Modernleşme:Parça mı Bütün mü? Batılılaşma Simge mi, Kavram mı?”, Türkiye’de Siyasi Düşünce: Modernleşme ve Batılılaşma, Cilt: 3, Ed. Tanıl Bora ve Murat Gültekingil, ss. 212-217, İstanbul: İletişim Yayınları.