FİKRİ MÜLKİYET HUKUKU ALANI İÇİNDE AMBALAJ TASARIMLARDA İLTİBASIN DEĞERLENDİRİLEBİLMESİNE YÖNELİK YÖNTEM VE KRİTERLERİN SAPTANMASI İÇİN ÖNERİLER

Fikri mülkiyet alanında önemli bir hukuki sorun olarak karşımıza çıkan karıştırılma ihtimali (iltibas), hukuk ve tasarım disiplinleri tarafından ortaklaşa ele alınıp incelenmesi gereken bir olgudur. Bu çalışmada, karıştırılma ihtimali ile ilgili değerlendirme sadece ambalaj tasarımlarının ele alınması suretiyle sınırlandırılmıştır. Bu konuda Yüksek Mahkemenin görüşü, karıştırılma ihtimalinin belirlenmesinde orta düzeydeki tüketici nin dikkate alınması yönündedir. Ancak bu projemizin başarılı olması durumunda diğer karıştırılma ihtimalleri ile ilgili olan maddelerde de esas aldığımız yöntem (TTKm.55/1/a.41 ve 556 Sayılı Markaların Korunması Hakkında KHKm.7/b ve m.8/b gibi) rahatlıkla uygulanabilecektir. Karıştırılma ihtimali üzerine yapılan çalışma ambalaj tasarımında orta düzeydeki tüketicinin iltibasa (yanılgı, karıştırma, aldanma vb) yer olmadan ambalajları ayırt etmesi ve iltibasın saptanabilmesi için yöntem ve önerileri ile bunların hukuksal düzlemdeki ilişkileri araştırmanın temelini oluşturmaktadır. Bu anlamda araştırma sonucunda ulaşmak istediğimiz sonuç, karıştırılma ihtimalinde Orta düzeydeki tüketici veya halk tarafından gibi belirsiz, bilimsel olmayan ve subjektif bir ölçütün yerine ölçülebilir (nesnel) objektif değerlendirme biçimlerinin yer almasını sağlayabilmektir2.

PDF

___

ARKAN, Sabih: Marka Hukuku, C.I, Ankara 1997.

BİLGİN Nuri, Kimlik İnşası, Aşina Kitaplar, İzmir 2007, ISBN 978- 9944-963-17-6.

CÜCENOĞLU Doğan, İnsan ve Davranışı, Remzi Kitapevi, 2010, ISBN 978-975-14-0250-9.

ÇEVİK, Orhan Nuri: Gerekçeli İçtihatlı Notlu Türk Ticaret Kanunu, C.I, Ankara 1985, s.174.

ÇOLAK, Uğur: Türk Marka Hukuku, 2. Baskı, İstanbul 2014.

ÇOLAK, Uğur: Marka Hukukunda Karıştırma İhtimali İncelemesi, Marka Hukukunda Güncel Gelişmeler Sempozyumu (18.05.2013), İstanbul Barosu Yayınları, Şubat 2014, s.24.

DİLEK Cengiz: Türk Hukukunda İktibas veya İltibas Suretiyle Marka Hakkına Tecavüz, İstanbul 1995.

DUCHOWSKİ Andrew, Eye Tracking Methodology Sipringer- Verlag London 2007, ISBN 978-1-84628-608-7.

DUCHOWSKİ, A.T., A Breadth-First Survey of Eye Tracking Applications, Behavior Research Methods, Instruments and Computers, 2002.

EVRARD Jean, PETERS Philippe La Defence de la Marque dans le Benelux, De Boeck et Larcier 1996 Bruxelles, ISBN 2-8044-0233-9.

EPÇELİ, Sevgi: Marka Hukukunda Karıştırılma İhtimali, İstanbul 2006.

FRANKO, Nisim:İltibas Sebebiyle Haksız Rekabet, Prof. Dr. Mahmut Tevfik Birsele Armağan, İzmir 2001.

GÜNDÜZ, H.Çoskun Göz Hareketlerinin Takibi ve Kaydedilmesi 2008, http://ileriseviye.org/arasayfa.php?inode=eye-tracking.html, 26.01.2012 14:14.

GREGORY Richard L;. Eye and Brain, Princeton University Pres 1997, ISBN 0691048371.

İNCARDONA, Rossella/PANCİBO, Cristina: The Average Consumer, The Unfair Commercial Practices Directive, And The Cognitive Revolutions, J.Consum Policy (2007) 30:21-38,s.21 vd.

KANDEL R. Eric, WURTZ W. Robert; Constructıng The Vısual Image http://cogsci.uni-osnabrueck.de/NBP/PDFs_Publications/KANDEL_ 25.PDF.

KARAHAN, Sami/SULUK, Cahit/SARAÇ, Tahir/NAL, Temel; Fikri Mülkiyet Hukukunun Esasları, 3.Baskı, Ankara 2011.

KARAHAN, Sami; Marka Hukukunda Hükümsüzlük Davaları, Konya 2012.

KARAN, Hakan; KILIÇ, Mehmet: Markaların Korunması 556 Sayılı KHK Şerhi ve İlgili Mevzuat, Ankara 2004, s.143.

KARAYALÇIN, Yaşar: Özel Hukukta Meseleler ve Görüşler Hukuki Mütalaalar, C.VI, Ankara 1975.

KAYA, Arslan: Marka Hukuku, İstanbul 2006.

KURT Murat: Görsel-Uzaysal Yeteneklerin Bileşenleri, Klinik Psikiatri Dergisi 2002, Sayı 5.

KÜÇÜKALİ, Canan: Marka Hukukunda Karıştırma Tehlikesi, Ankara 2009.

NOYAN, Erdal: Marka Hukuku, Ankara 2009.

ODABAŞI Yavuz / BARIŞ Gülfidan Tüketici Davranışı, MediaCat Yayınları 2002.

ODMAN BOZTOSUN, Ayşe: Haksız Rekabet Hukukunda Emeğin Korunması İlkesinin Yargıtay Kararları Işığında Değerlendirilmesi, Ticaret Hukuku ve Yargıtay Kararları Sempozyumu / Bildiriler-Tartışmalar, S.XXI, Ankara 2005.

ÖZÇELİK Erol, KURŞUN Engin, ÇAĞILTAY Kürşat Göz Hareketlerini İzleme Yöntemiyle Üniversite WEB Sayfalarının İncelenmesi, ODTÜ, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Bölümü, http://hci.metu.edu.tr/ conference/183.pdf.

ÖZDOĞAN, F.Bahar Göz İzleme ve Pazarlamada Kullanılması Üzerine Kavramsal Bir Çalışma Ticaret ve Turizm Dergisi Yıl:2008 Sayı 2. (http://www.ttefdergi.gazi.edu.tr/makaleler/2008/Sayi2/ 134-147.pdf 26.01.2012 14:10).

PERNİCE Kara and NİELSEN Jakop Eye Tracking Methodology, Nielsen Norman Group, http://www.useit.com/eyetracking/methodology - 2009.

UÇAR, T.Fikret; Görsel İletişim ve Grafik Tasarım, İnkılap YE,2004.

UZUNALLI, Sevilay: Avrupa Birliğine Uyum Sürecinde Markanın Köken Ayırt Etme İşlevi İle Bağlantılı Kavramların Yorumu, İstanbul 2008.

YASAMAN, Hamdi; Marka Hukuku, C.I, İstanbul 2004.

YEĞİN, Abdullah; BADILLI, Abdulkadir; İSMAİL, Hekimoğlu; ÇALIM, İlham: Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Büyük Lûgat, İstanbul 1995.

ZEMAN Adam, Bilinç Kullanım Kılavuzu Metis Bilim 2006, ISBN 975-342-580-5.