KİMYA ÖĞRETMEN ADAYLARINA DERS KİTAPLARINI DİZAYN VE OKUNABİLİRLİK AÇILARINDAN İNCELEME BECERİSİNİN KAZANDIRILMASI

Bu çalışmada, hizmet öncesi kimya öğretmen adaylarına kimya ders kitaplarını inceleme becerisini kazandıracak bir öğretim programı geliştirilmiş ve Konu Alanı Ders Kitabı İnceleme dersi sırasında uygulamaya konulmak suretiyle etkililiği değerlendirilmiştir. Bu amaçla, çalışmada öncelikle kimya ders kitaplarının dizayn ve okunabilirlik açılarından incelenmesine olanak tanıyacak ölçekler oluşturulmuştur. Söz konusu ölçekler öğretim sırasında öğretmen adaylarına tanıtılmış ve ulusal/uluslar arası araştırmalar ışığında ölçeklerin kullanımı için gerekli teorik bilgiler sunulmuştur. Daha sonra, öğretmen adaylarından seçtikleri bir kimya ders kitabını ölçekler doğrultusunda incelemeleri istenmiştir. Aday öğretmenlerden ayrıca, inceleme sonuçlarına ilişkin yazılı bir rapor hazırlamaları ve sınıf arkadaşlarına sözlü olarak bu rapordan kısa kesitler sunmaları da istenmiştir. Tasarlanan öğretim programının başarısını belirleyebilmek için, öğretmen adaylarının kitap inceleme raporları ve sınıf içi sunumları analiz edilmiştir. Araştırma bulguları, öğretmen adaylarının dizayn ölçeklerini kullanmakta başarılı olduğunu, buna karşın okunabilirlik ölçeklerini kullanmaktaki başarısının alt ölçek maddelerine göre değiştiğini ortaya koymuştur.

Enabling Prospective Chemistry Teachers to Examine Textbooks in Terms of Design and Readability Issues

This study designed so as to develop a specific teaching intervention that aimed toenable prospective chemistry teachers acquire necessary skills for the examination of chemistry textbooks in terms of design and readability issues. In the first stage of thestudy, textbook examination scales were developed. Then, the teaching intervention wasdesigned in the line of constructivist view of learning. In the second stage of the study, theteaching intervention was carried out as a part of the course called examination oftextbooks which is compulsory. The intervention started with presentation of textbookexamination scales to prospective chemistry teachers. This was follwed by briefing on thenature of scales and their applicabilities. Upon necessity, they were provided furtherinformation on the theoretical underpinning of the examination scales. They then wereasked to use the scales to examine a chemistry textbook in terms of its design and textreadability, write a report about their examination results and do a short presentation. Inthe last stage, prospective teachers’ written reports and classroom presentations wereanalysed in order to determine the effectiveness of the teaching intervention. Findingsindicated that prospective chemistry teachers were quite succesful in examining chemistrytextbooks regarding its design. However their success was differential for readability scaledepending on the nature of sub-scales.Key words: Chemistry education, textbook analysis, design, readability, prospective teacher.
Keywords:

-,

___

  • Bu çalıșmada, hizmet öncesi kimya öğretmen adaylarına kimya ders kitaplarını inceleme becerisini kazandıracak bir öğretim programı geliștirilmiș ve Konu Alanı Ders Kitabı İnceleme dersi sırasında uygulamaya konulmak suretiyle etkililiği değerlendirilmiștir. Bu amaçla, çalıșmada öncelikle kimya ders kitaplarının dizayn ve okunabilirlik açılarından incelenmesine olanak tanıyacak ölçekler olușturulmuștur. Söz konusu ölçekler öğretim sırasında öğretmen adaylarına tanıtılmıș ve ulusal/uluslar arası araștırmalar ıșığında ölçeklerin kullanımı için gerekli teorik bilgiler sunulmuștur. Daha sonra, öğretmen adaylarından seçtikleri bir kimya ders kitabını ölçekler doğrultusunda incelemeleri istenmiștir. Aday öğretmenlerden ayrıca, inceleme sonuçlarına ilișkin yazılı bir rapor hazırlamaları ve sınıf arkadașlarına sözlü olarak bu rapordan kısa kesitler sunmaları da istenmiștir. Tasarlanan öğretim programının bașarısını belirleyebilmek için, öğretmen adaylarının kitap inceleme raporları ve sınıf içi sunumları analiz edilmiștir. Araștırma bulguları, öğretmen adaylarının dizayn ölçeklerini kullanmakta bașarılı olduğunu, buna karșın okunabilirlik ölçeklerini kullanmaktaki bașarısının alt ölçek maddelerine göre değiștiğini ortaya koymuștur. Anahtar sözcükler: Kimya eğitimi, ders kitabı inceleme, dizayn, okunabilirlik, öğretmen adayı. EN