İlköğretim kurumlarında görev yapan öğretmenlerin örgütsel bağlılık düzeyleri (Aydın ili örneği)*

Bu çalışma, ilköğretim okullarında görev yapan yönetici ve öğretmenlerin örgütsel bağlılık düzeylerini tespit etmeyi, örgütsel bağlılık düzeylerinin örgütsel bağlılığın alt boyutlarında (duyuşsal, devamlılık ve normatif bağlılık) anlamlı farklılıklar gösterip göstermediğini saptamayı ve yönetici ve öğretmenlerin örgütsel bağlılık düzeylerinin cinsiyet, medeni durum, yaş, toplam hizmet süresi, unvan, branş, eğitim durumu gibi değişkenler arasında anlamlı farklılıklar gösterip göstermediğini belirlemeyi amaçlamaktadır. Araştırma tarama modelindedir. Araştırmanın evrenini Aydın ili Merkez, Kuyucak, Karacasu, Köşk ve Bozdoğan ilçe merkezlerinde bulunan resmi ilköğretim okullarında 2011-2012 eğitim-öğretim yılında görev yapmakta olan 78 yönetici ve 1018 öğretmenden oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemi tabakalı örnekleme yöntemi ile belirlenmiş olup 46 yönetici ve 529 öğretmenden oluşmaktadır. Katılımcılara, Allen ve Meyer (2004) tarafından geliştirilen Örgütsel Bağlılık Ölçeği (Organizational Commitment Questionnaire) uygulanmıştır. Ölçekten elde edilen veriler, SPSS 18 paket programı ile çözümlenmiştir. Çözümlemede; t-testi, One-Way ANOVA, Kruskal Wallis-H testi, Tamhane ve Scheffe testleri kullanılmıştır. Araştırma sonucunda, katılımcıların örgütsel bağlılık genel ortalamaları az katılıyorum düzeyinde bulunmuştur. Diğer bir deyişle, düşük örgütsel bağlılık görülmektedir. Örgütsel bağlılık, alt boyutları bakımında değerlendirildiğinde, en yüksek düzeyde örgütsel bağlılık duyuşsal bağlılık boyutunda tespit edilmiştir. Sonra sırası ile normatif bağlılık ve devamlılık bağlılığı gelmektedir.

The level of organizational commitment of the teachers in primary schools in Aydın

This study aims at determining the level of organizational commitment of the teachers and administrators in primary school by establishing whether their organizational commitment level shows significant difference in terms of sub-dimensions of organizational commitment (affective, continuance and normative commitment). In addition to this, the study also tries to identify whether there are significant differences between the teachers and administrators organizational levels and some variables such as gender, marital status, age, total time of service, the title they have, type of education level and subject matter. The study utilizes descriptive model. The universe of the study consists of 78 school administrators and 1018 teachers who work in primary schools in Kuyucak, Karacasu, Köşk, Bozdoğan districts and city center of Aydın during 2011-2012 education terms. The sample of the study is determined by the stratified sampling method and composed of 46 administrators and 529 teachers. Organizational Commitment Questionnaire developed by Allen and Meyer (2004) is administered. The data obtained from the scale is analyzed by SPSS 18. In the data analysis, t-test, One-Way ANOVA, Kruskal Wallis-H Test, Tamhane and Scheffe tests are used. As a result, the overall mean of the participants organizational commitment level is found as I partly agree level. In other words, the scores show a low level of organizational commitment. When the organizational commitment level in terms of sub-dimensions is considered, it is determined that the teachers and administrators show affective commitment at the highest level. Normative commitment and continuance commitment follow affective commitment successively.

PDF

___

Allen, N.J. & Meyer, J.P. (1990). Organizational commitment: evidence of career stage effects. Journal of Business Research, 26(1), 46-91.

Angle, H. L., & Perry, J. L. (1981). An empirical assesment of organizational commitment and organizational effectiveness. Administrative Science Quarterly, 26(1), 1-14.

Argon, T. & Kösterelioğlu, M. A. (2008). Öğretim elemanlarının örgütsel bağlılıkları; üniversitede ampirik bir araştırma. 17. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi (01-03 Eylül 2008) Bildiriler (Yönetim). Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(2). 457-472.

Balay, R. (2000).Yönetici ve öğretmenlerde örgütsel bağılık. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.

Balcı, A. (2003). Örgütsel sosyalleşme kuram strateji ve taktikler. Ankara: PegemYayıncılık.

Başaran, İ. E. (1993). Türkiye eğitim sistemi. Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi.

Baysal, A. C. & Paksoy, M. (1999). Mesleğe ve örgüte bağlılığın çok yönlü incelenmesinde Meyer-Allen modeli. İ.Ü.İşletme Fakültesi Dergisi, 28(1), 7-15.

Benkhoff, B. (1997). Disentangling organizational commitment, the dangers of the OCQ for research and policy. Personnel Review, 26(1/2), 114-131.

Boylu, Y, Pelit, E. & Güçer, E. (2007). Akademisyenlerin örgütsel bağlılık düzeyleri üzerine bir araştırma. Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, 44(511), 55-73.

Bursalıoğlu, Z. (1997). Eğitim yönetiminde teori ve uygulama. Ankara: Pegem.

Celep, C. (1996). Eğitim örgütlerinde öğretmenlerin örgütsel adanmışlığı. (Yayınlanmamış doçentlik tezi). Ankara.

Cohen, A. (1996). On the discriminant validity of the meyer and allen measure of organizational commitment: how does it fit with the work commitment construct? Educational and Psychological Measurement.

Chow, I. H. S. (1994).Organizational commitment and career development of chinese managers in Hong Kong and Taiwan. The International Journal of Career Management, 6(4), 3-9.

Çakır, A. (2007). İlköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin örgütsel bağlılık düzeyleri ve okul kültürü algıları arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.

Dick, G. & Metcalfe, B. (2001). Managerial factors and organizationalcommitment: a comparative study of police officers and civilianstaff. The International Journal of Public Sector Management, 14(2), 111-128.

Durna, U. & Eren, V. (2005). Üç bağlılık unsuru ekseninde örgütsel bağlılık. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 6(2), 210–219.

Erdoğmuş, H. (2006). Resmi-özel ilköğretim okullarında çalışan yöneticilerin kişisel özellikleri ile örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişki. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.

Gül, H., & İnce, M. (2005). Yönetimde yeni bir paradigma: örgütsel bağlılık. Konya: Çizgi Kitabevi.

İbicioğlu, H. (2000). Örgütsel bağlılıkta paradigmatik uyumun yeri, Dokuz Eylül Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 158(1), 13-22.

Kurşunoğlu, A., Bakay, E., & Tanrıöğen, A. (2010). İlköğretim okulu öğretmenlerinin örgütsel bağlılık düzeyleri. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(2), 101-115.

Mathieu, J. E., & Zajac, D. M. (1990). A review and meta-analysis of the antecedents, correlates, and consequences of organizational commitment. Psychological Bulletin, 108(2), 171- 194.

Meyer, J. P. & Allen, N. J. (1984). Testing the “side-bet theory” of organizational commitment: some methodological considerations. Journal of Applied Psychology, 69(3), 372–378.

Meyer, J. P., & Allen, N. J. (1991). A three-component conceptualization of organizational commitment. Human Resource Management Review, 1, 61-89.

Meyer, J. P., Allen, N. J. & Smith, C. A. (1993). Commitment to organizations and occupations: extension and test of a threecomponent conceptualization. Journal of Applied Psyhology, 78(4), 538-551.

Meyer, J. P. & Allen, N. J. (2004). TCM employee commitment survey. Academic Users Guide.

Nartgün, Ş. S. & Menep, İ. (2010). İlköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin örgütsel bağlılığa ilişkin algı düzeylerinin incelenmesi: Şırnak/İdil örneği. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 7(1).

Northcraft, G. B. & Neale, M. A. (1990). Organizational behavior: a management challenge. USA: The Dryden Press.

Savery, L. K. & Syme, P. D. (1996). Organizational commitment and hospital pharmacists. Journal of Management Development, 15(1), 14-22.

Somuncu, F. (2008). Örgütsel bağlılık ve örgütsel bağlılığı geliştirme araçları: özel bir hizmet işletmesinde araştırma. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Eskişehir: Anadolu Üniversitesi.

Suliman, A. & Iles, P. (2000). Is continuance commitment beneficial to organizations? Commitmentperformance relationship: a New Look. Journal of Managerial Psychology, 15(5), 407–426.

Yalçın, A., & İplik, F. N. (2007). A grubu seyahat acentalarında çalışanların örgütsel bağlılıklarını etkileyen faktörlerin belirlenmesine yönelik bir araştırma: Adana ili örneği. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18, 483-500.