Nurcan TEKİN, Tuğba İNCİ, Oktay ASLAN, Dursun YAĞIZ

Fen ve teknoloji öğretmen adaylarının kavram haritalarına yönelik tutumları ve kavram haritası hazırlayabilme becerilerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi

Bu çalışma, 2011-2012 eğitim öğretim yılında Necmettin Erbakan Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Fen Bilgisi Eğitimi ABD’de öğrenim gören 3. ve 4. sınıf öğrencilerinin kavram haritalarına yönelik tutumlarının ve kavram haritası hazırlayabilme becerilerinin çeşitli değişkenler bakımından incelenmesi amacıyla yapılmıştır. Öğretmen adaylarının kavram haritalarına yönelik tutumlarını belirleyebilmek için 5’li likert tipi “Kavram Haritası Tutum Ölçeği” kullanılmıştır. Kavram haritası hazırlayabilme becerilerini değerlendirmek üzere herhangi bir sınırlama getirilmeden onlardan en iyi bildikleri fen konusuna ilişkin bir kavram haritası hazırlamaları istenmiştir. Haritalar rubrikler kullanılarak değerlendirilmiştir. Tutum ölçeği ve çizilen haritalardan elde edilen veriler nicel olarak analiz edilmiştir. Analizler sonucunda cinsiyet değişkenine göre, kavram haritasına yönelik tutumlarda kızlar lehine anlamlı bir farklılık görülürken; beceri düzeylerinde erkekler lehine, anlamlı olmayan bir farklılık tespit edilmiştir. Sınıf düzeyine göre, 3. sınıfların kavram haritasına yönelik tutumlarında; 4. sınıfların ise becerilerinde diğer sınıflara göre anlamlı düzeyde farklılıklar görülmüştür. Yeterlik inancına göre, yeterli bilgi aldığını düşünen öğretmen adaylarının kavram haritalarına yönelik hem tutumlarında hem de becerilerinde yeterli bilgiye sahip olmadığını düşünenlere göre anlamlı bir farklılık tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Kavram haritaları, tutum, hazırlayabilme becerileri

Investigation of Science and Technology Pre-Service Teachers’ Attitude Towards Concept Maps and Concept Mapping Skills with Respect to Different Variables

Th e goal of this study is to identify attitudes towards concept maps and concept mappingskills of junior and senior year students in 2011-2012 academic year NecmettinErbakan University, Ahmet Keleşoglu Faculty of Education, Department of ScienceEducation with respect to diff erent variables. For determining pre-service teachers’ attitudetowards concept maps, 5 point likert “Concept Map Attitude Scale” was used. Forevaluating their concept mapping skills, without any restriction, they were requestedto compose a concept map about the issue that they know best about science. Conceptmaps were evaluated according to a rubric. Data that obtained from attitude scale andcharts data, were analyzed with quantitative methods. According to these results withgender aspect, attitudes towards the concept map show meaningful diff erence for girls;skills results were in men’s favour but insignifi cant. In respect to class level, attitude ofjunior students and skills of senior students show meaningful diff erence. In point ofeffi cacy perception, pre-service teachers who have enough knowledge about drawingconcept map, both attitudes and skills, show signifi cant diff erence.Keywords: Concept maps, attitude, making skills

Keywords:

Concept maps, attitude, making skills,

PDF

___

Açar, B. (2007). Öğrencilerin kuvvet konusundaki başarılarının kavram haritası ile ölçülmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Akpınar, E. (2003). Buluş stratejisiyle ilişkili fen öğretimi: Canlılar için madde ve enerji ünitesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
Aslan, O. & Uluçınar Sağır, Ş. (2008). Fen ve teknoloji öğretmen adaylarının bilimsel tutumları- nın, öz yeterlik inanç düzeylerinin ve etki eden faktörlerin belirlenmesi. 8th International
Educational Technology Conference (s. 946). Eskişehir. Atasoy, B. (2004). Fen öğretimi ve öğrenimi (2. baskı). Ankara: Asil.
Ayas, A., Karamustafaoğlu, S. ve Coştu B. (2002). Sınıf öğretmeni adaylarının çözeltiler konusundaki kavram yanılgıları ve bu yanılgıların kavram haritası tekniği ile giderilmesi. V. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi (s.151). Ankara: Orta Doğu Teknik Üniversitesi.
Barenholz, H. & Tamir, P. (1992). A comprehensive use of concept mapping in design instruction and assessment. Research in Science and Technological Education, 10(1), 39-52.
Büyüköztürk, Ş. (2007). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
Çatalkaya, R. (2005). Bazı bireysel farklılıkların kavram haritası yapma başarısına etkisi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.
Çetinkaya, M. & Taş, E. (2011). Canlıların sınıfl andırılması konusu için web destekli kavram
haritaları ve anlam çözümleme tablolarının öğrenme üzerindeki etkisinin araştırılması. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 16, 180-195.
Çıldır, I. & Şen, A. İ. (2007). Öğretmen adaylarının elektrik akımı konusunda hazırladıkları kavram haritalarının farklı veri analizi yöntemleriyle incelenmesi. 24. Uluslararası Fizik Kongresi (s.592-594). Malatya.
Çimer, A. & Çimer, S. O. (2002). Öğrencilerin biyoloji konularının tekrar edilmesinde bir araç olarak kavram haritası tekniğini kullanmaya karşı tutumları. V. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi (s.16). Ankara: Orta Doğu Teknik Üniversitesi. Çoruhlu, T. Ş., Nas, S. E. & Çepni, S. (2009). Fen ve teknoloji öğretmenlerinin alternatif ölç-
me-değerlendirme tekniklerini kullanmada karşılaştıkları problemler: Trabzon örneği. Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(1), 122-141.
Demirel, Ö. (1998). Kuramdan uygulamaya eğitimde program geliştirme. Ankara: Pegem.
Erdem, A. & Uzal, G. (2006). Fen Bilgisi/Fizik Öğretmenlerinin Eğitim Sorunları: Gelişmeleri
Sürekli İzlemeleri ve Gerekli Yenilikleri Edinmeleri. Türk Fizik Vakfı. Ersoy, Y. (Ed), Tekirdağ.
Güneş, H. M., Çelikler, D. & Güneş, T. (2005). Sinir sisteminin daha İyi anlaşılması için kavram haritası tekniğinin kullanılması. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Dergisi, 20, 70-76.
İngeç, Ş. K. (2008). Kavram haritalarının değerlendirme aracı olarak fi zik eğitiminde kullanılması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 35, 195-206.
Karakuyu, Y. (2011). Do science and technology teachers and pre-service primary teachers have diff erent thoughts about concept maps in science and yechnology lesson? Educational Research and Reviews, 6(3), 315-325.
Kendirli, B. (2008). Fen ve teknoloji dersinde kavram haritası kullanımının öğrenci tutumu, başarı- sı ve bilgi kalıcılığına etkisi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Korkmaz, H. (2004). Fen ve teknoloji eğitiminde alternatif değerlendirme yaklaşımları. Ankara: Yeryüzü.