Müge YUKAY YÜKSEL, Yakup ÖZKAPU, Cem BOYALI

Çevrimiçi Öğretim Etkililiği Ölçeği’nin Türkçe Uyarlaması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Bilgi teknolojilerindeki gelişmeler ve teknolojinin eğitim-öğretim faaliyetlerinde yaygın bir şekilde kullanılmaya başlamasıyla birlikte çevrimiçi öğretim faaliyetleri eğitim-öğretim süreçleri açısından son yıllarda önemli bir konuma gelmiştir. Çevrimiçi öğretimin artan önemi kadar çevrimiçi öğretimin etkililiğini ölçmeye dair literatürde bir boşluk ve ihtiyacın olması da ayrıca dikkat çekmektedir. Bu kapsamda bu araştırmanın amacı Çevrimiçi Öğretim Etkililiği Ölçeği’nin (ÇÖEÖ) Türkçe’ye uyarlanması, geçerlik ve güvenirlik çalışmalarının yapılmasıdır. Araştırma lisans ve lisansüstü düzeylerinde uzaktan eğitim alan 274’ü kadın (%73,1) ve 101’i erkek (%26,9) olmak üzere 375 üniversite öğrencisi ile yürütülmüştür. Ölçeğin yapı geçerliğinin incelenmesi amacıyla gerçekleştirilen doğrulayıcı faktör analizi sonucunda, ölçeğin orijinal formunda sergilemiş olduğu dört faktörlü yapının mevcut çalışmada doğrulandığı ve tüm uyum indekslerinin iyi veya kabul edilebilir uyum iyiliği değerleri arasında yer aldığı görülmüştür. Ölçeğin ölçüt geçerliğinin sağlanıp sağlanmadığını test etmek amacıyla Çevrimiçi Ders Memnuniyeti Ölçeği (ÇDMÖ) kullanılmıştır. ÇDMÖ ile ÇÖEÖ toplam ve alt boyut puanları arasında pozitif yönde anlamlı ilişkiler saptanmıştır. Ölçeğin Cronbach Alpha katsayıları ve test-tekrar test analizi sonuçları incelendiğinde ise güvenirliğin sağlandığı görülmektedir. Tüm bu bulgular, Türkçe uyarlama çalışması yapılan ÇÖEÖ’nin, geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğunu göstermektedir. Türkçe uyarlama çalışması yapılan ÇÖEÖ’nin, ülkemizde uzaktan eğitim etkinliklerinin etkililiğini değerlendirebilecek, kurumsal ve bireysel anlamda etkili bir uzaktan eğitim sürecine aracılık edecek, geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Uzaktan eğitim, Etkililik, Ölçek uyarlama, Yüksek öğrenim

Adaptation of Online Teaching Effectiveness Scale to Turkish: Validity and Reliability Study

The aim of this research is to adapt the Online Teaching Effectiveness Scale (OTES) to Turkish and to to determine its validity and reliability. The research was carried out with 375 university students consist of 274 women (73.1%) and 101 men (26.9%), who took online course at undergraduate and graduate levels. As a result of the confirmatory factor analysis performed to examine the construct validity of the scale, it was seen that the four-factor structure exhibited in the original form of the scale was confirmed in the current study and all fit indices were among the good or acceptable goodness of fit values. Online Course Satisfaction Scale (OCSS) was used to check the criterion validity of the scale. According to the findings obtained, it was seen that total and the sub-dimensions of both scales were significantly correlated. The Cronbach's Alpha internal consistency coefficients of the scale were calculated between .76 and .90 for the sub-dimensions and .92 for the whole scale. As a result of the test-retest reliability analysis, it was calculated that there was a statistically significant positive relationship between all sub-dimensions and total scores of the participants in both applications performed four weeks apart. All these findings show that Turkish form of OTES, is a valid and reliable measurement instrument.

Keywords:

Online teaching, Effectiveness, Scale adaptation, Higher education,

PDF

___

Arat, T. ve Bakan, Ö. (2011). Uzaktan eğitim ve uygulamaları. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 14(1-2), 363-374.
Avcu, A. (2021). Test geliştirmede modern yaklaşımlar: R istatistik programı uygulamaları. Nobel.
Bangert, A. W. (2006). The development of an instrument for assessing online teaching effectiveness. Journal of Educational Computing Research, 35(3), 227–244. https://doi.org/10.2190/B3XP-5K61-7Q07-U443
Bayrak, F., Tibi, M. H., & Altun, A. (2020). Development of Online Course Satisfaction Scale. Turkish Online Journal of Distance Education, 21(4), 110-123.
Berk, R. A. (2005). Survey of 12 strategies to measure teaching effectiveness. International Journal of Teaching and Learning in Higher Education, 17(1), 48-62.
Bettinger, E., & Loeb, S. (2017). Promises and pitfalls of online education. Evidence Speaks Reports, 2(15).
Büyüköztürk, Ş. (2016). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı: İstatistik, araştırma deseni, SPSS uygulamaları ve yorum (22. baskı). Pegem Akademi.
Büyüköztürk, Ş., Çokluk, Ö. ve Köklü, N. (2013). Sosyal bilimler için istatistik (12. baskı). Pegem Akademi.
Ding, C., & Sherman, H. (2006). Teaching effectiveness and student achievement: Examining the relationship. Educational Research Quarterly, 29, 40-51.
Gelişli, Y. (2015). Uzaktan eğitimde öğretmen yetiştirme uygulamaları: Tarihçe ve gelişim. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 4(3), 313-321.
Gorsky, P., & Blau, I. (2009). Online teaching effectiveness: A tale of two instructors. International Review of Research in Open and Distance Learning, 10(3), 1-27. https://doi.org/10.19173/irrodl.v10i3.712
Gülbahar, Y. (2012). E-öğrenme. Pegem Akademi.
Gürer, M. D., Tekinarslan, E. ve Yavuzalp, N. (2016). Çevrimiçi ders veren öğretim elemanlarının uzaktan eğitim hakkındaki görüşleri. Turkish Online Journal of Qualitative Inquiry, 7(1). 47-78. https://doi.org/10.17569/tojqi.74876
Holmberg, B. (1989). Theory and practice of distance education. Routledge.
Hu, L. T., & Bentler, P. M. (1999). Cutoff criteria for fit indexes in covariance structure analysis: Conventional criteria versus new alternatives. Structural Equation Modeling, 6(1), 1–55. https://doi.org/10.1080/10705519909540118
İşman, A. (2011). Uzaktan eğitim (4. baskı). Pegem.
Kolburan-Geçer, A., & Deveci-Topal, A. (2015). Development of Satisfaction Scale for E-course: Reliability and validity study. Journal of Theory and Practice in Education, 11(4), 1272-1287.
Moore, J. L., Dickson-Deane, C., & Galyen, K. (2010). e-Learning, online learning, and distance learning environments: Are they the same?. Internet and Higher Education, 14(2), 129-135. 10.1016/j.iheduc.2010.10.001
Özer, B. (1989). Türkiye'de uzaktan eğitim: Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi'nin uygulamaları. Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(2), 1-24.
Reyes-Fournier, E. Cumella, E.J., March, M., Pederson, J., & Blackman, G. (2020). Development and validation of the online teaching effectiveness scale. Online Learning, 24(2), 111-127. https://doi.org/10.24059/olj.v24i2.2071
Saykılı, A. (2018). Distance education: Definitions, generations and key concepts and future directions. International Journal of Contemporary Educational Research, 5(1), 2-17.
Selim, H. M. (2007). Critical success factors for e-learning acceptance: Confirmatory factor models. Computers & Education, 49(2), 396–413. https://doi.org/10.1016/j.compedu.2005.09.004
Simonson, M., Schlosser, C., & Orellana, A. (2011). Distance education research: A review of the literature. Journal of Computing in Higher Education, 23(2), 124-142. https://doi.org/10.1007/s12528-011-9045-8
Şimşek, N. (2012). Uzaktan eğitimde kalite göstergeleri ve teknoloji temelli uzaktan eğitimin bu göstergeler açısından değerlendirilmesi. Eğitim Bilimleri ve Uygulama, 11(21), 1-24.
Tartavulea, C. V., Albu, C. N., Albu, N., Dieaconescu, R. I., & Petre, S. (2020). Online teaching practices and the effectiveness of the educational process in the wake of the COVID-19 pandemic. Amfiteatru Economic, 22(55), 920-936. https://doi.org/10.24818/EA/2020/55/920
Telli-Yamamoto, G. ve Altun, D. (2020). Coronavirüs ve çevrimiçi (online) eğitimin önlenemeyen yükselişi. Üniversite Araştırmaları Dergisi, 3(1), 25-34. https://doi.org/10.26701/uad.711110
Türkiye Bilimler Akademisi-TÜBA (2020). COVİD 19 pandemi değerlendirme raporu. http://www.tuba.gov.tr/files/images/2020/kovidraporu/Covid-19%20Raporu-Final+.pdf
Van Wart, M., Ni, A., Rose, L., McWeeney, T., & Worrell, R. (2019). A literature review and model of online teaching effectiveness integrating concerns for learning achievement, student satisfaction, faculty satisfaction, and institutional results. Pan-Pacific Journal of Business Research, 10(1), 1-22.
Varol, A. (2001). YÖK Enformatik Milli Komitesi’nin görevleri ve Türkiye’de uzaktan eğitim. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 0(3), 41-53.
Wieland, A., Durach, C. F., Kembro, J., & Treiblmaier, H. (2017). Statistical and judgmental criteria for scale purification. Supply Chain Management: An International Journal, 22(4), 321–328. doi: 10.1108/SCM-07-2016-0230
Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (10. baskı). Seçkin Yayınları.
Yılmaz, R., Gümüş, S. ve Okur, R. (2005). Türkiye’de yüksek örgün öğrenimde çevrimiçi öğrenme. 5th International Educational Technology Conference (IETC), 2005 (pp. 640-644). Adapazarı: Sakarya Üniversitesi.