Bu makalede, X. yüzyılda yaşayan ve İslâm coğrafyacılarının önde gelenlerinden biri olan el-İstahrî'nin hayatı, faaliyetleri ve Mesâlik el-Memâlik (Ülkeler ve Yollar) adlı eserinin o dönem İslâm dünyasının iktisadî ve coğrafî yapısı hakkında nasıl bilgiler içerdiği meselesi konu edilmiştir. Eserde genel olarak Horâsân ve Mâverâünnehir'deki coğrafî yerleşimin anlatıldığı, aynı zamanda siyasî duruma da değinildiği göze çarpmaktadır. Örneğin Halife Mu'tasım'ın Horâsân'daki nâibi Abdullah b. Tâhir ve Mâverâünnehir’deki nâibi Nûh b. Esed ile olan yazışmaları ile Mu'tasım'ın aslen Mâverâünnehir'deki Ustruşana bölgesine mensup olan hassa ordusu komutanı Haydar b. Kâvûs Afşin'in (öl. 840) faaliyetleri hakkındaki bilgilere yer verilmiştir.

In this article, a description of one of the Islamic geographers of the 10th century Istakhrī’s life and his activities is given. In addition, the article discusses the life conditions and geographical location of the Islamic world in his work Masālik al-Mamālik. In this work, one finds information about the geographical location of Transoxania and Khurāsān and the political situation of the period. For example, information is given about the correspondence between Caliph Mu‘tasim and his naib in Khurāsān Abdallah bin Tāhir and his naib in Transoxania Nūh bin Asad concerning the activities of Haydar bin Kavus Afshin (d. 840) a native of the Usrushana region in Transoxania