Bu makale, 20. yüzyılın başında etkin olan tanınmış Tatar faaliyet ve siyaset adamı Fuad Tuktarov’unyayımlanmamış bir yazısının metnini içermektedir. Makalenin yazarı bu yazıyı Rusya Federasyonu DevletArşivi’nde bulmuştur. Tuktarov, Rusyalı göçmenlerin Berlin’de çıkardığı Dni gazetesinde yayımlamaküzere Ocak 1925’te Berlin’de yazmış olduğu bu yazısında parlamento seçim sistemi türleri hakkında fikirbelirtmekte ve oransal seçim sisteminin kusurlarından bahsetmektedir. Yazısının yayımlanmamış olması,büyük ihtimalle adı geçen gazetenin yönetim kurulunda bulunan tanınmış Rus siyasetçilerine yönelikeleştirel fikirler içermesinden kaynaklanmıştır.Makalede Tuktarov hakkında kısa biyografik bilgiler de verilmekte ve yayımlanmamış yazısının içeriğinedeğinilerek bu yazının Tuktarov’un dünya görüşünü ve Avrupa’daki gazetecilik faaliyetlerinin özelliğiniaydınlatması bakımından önemi değerlendirilmektedir. Yazarın görüşüne göre, Bolşevik idarenin henüzyeni yerleşmiş olduğu bir dönemde yeni Rusya’nın iktidar yapısını “Monarşik-Komünist” olarak nitelemesi,Tuktarov’un Rusya’nın siyasi gerçeklerini ileri görüşlülükle kavradığını göstermektedir.

This article includes the text of an unpublished commentary by Fuad Tuktarov, a prominent Tatar politicaland public figure of the beginning of the 20th century. The author of the article found the document in theState Archive of the Russian Federation. Tuktarov wrote this commentary in January 1925 in Berlin. It wasintended to be published in the Russian immigrant newspaper Dni. In his commentary, Tuktarov considersthe issue of the system of parliamentary elections and underlines the deficiencies of the proportional system.The commentory was not published, supposedly because of the critique Tuktarov directed against someprominent Russian political figures,who then were in charge of the newspaper.The text of the commentary is accompanied with biographical information on Fuad Tuktarov and theauthor’s comments on the content of the document and its significance in shedding light on peculiaritiesof Tuktarov’s world-view and his journalistic activities in Europe. In the author’s opinion, the originality ofTuktarov’s thougts comes to light in the fact that at the very beginning of the Bolshevik rule hewas able tomakeshrewd assessment of political realities in new Russia, describing the character of its power-holdingstructures as ‘monarchic-communist’.