ABDÜLHAK HÂMID’IN HIMAYESINDE ÇIKAN BIR DERGI: ASRÎ TÜRKIYE MECMÛASI

Edebiyat tarihimizde Şair-i Azam unvanıyla iz bırakan Abdülhak Hâmid (Tarhan), sadece tiyatro ve şiirleriyle değil aynı zamanda edebiyat gündeminin merkezinde olması ile de adını duyurmuştur. Abdülhak Hâmid, ayrıca pek çok gazete ve mecmuada yazılar neşretmiştir. Yayımladığı şiirler gazete ve mecmualar için bir iftihar vesilesi sayılan Abdülhak Hâmid, bizzat herhangi bir gazete veya mecmua çıkarmamıştır. Ancak onun himayesiyle yayın hayatına başlayan Asrî Türkiye Mecmûası, Abdülhak Hâmid’in yayıncı kimliğinin de var olduğunun ciddi bir kanıtıdır. Sözünü ettiğimiz Asrî Türkiye Mecmûası, 1926-1927 yıllarında toplam beş sayı halinde yayımlanan edebiyat, kültür, sanat, aile, moda ve sinema temalı bir salon mecmuasıdır. Mecmuanın henüz ilk sayısında Abdülhak Hâmid, derginin hamisi sıfatıyla duyurulmuştur. Dolayısıyla bu mecmua, edebî açıdan önemli bir değere sahiptir. Çalışmamıza konu olan Asrî Türkiye Mecmûası’nın sayıları Hakkı Tarık Us koleksiyonundan alınmıştır. Bu makalede Abdülhak Hâmid’in hamisi olduğu Asrî Türkiye Mecmûası ve mecmuadaki edebî yazılar ele alınmış, Şair-i Azam’ın söz konusu mecmuada hangi çerçevede yer aldığına dair tespitler sunulmuştur.

A JOURNAL UNDER THE AEGIS OF ABDÜLHAK HÂMİD: ASRÎ TÜRKİYE MECMÛASI

Abdülhak Hâmid (Tarhan), who left his mark with the title “Şâir-i Azam (Great Poet)” in our history of literature, made a name for himself not only with his plays and poems, but also because he was at the center of the literary community. In addition, Abdülhak Hâmid published articles in many newspapers and journals. Abdülhak Hâmid, whose poems was regarded as an honor for the newspapers and journals that published them, did not publish any newspapers or journals himself. However, starting its publishing life under the aegis of him, Asrî Türkiye Mecmûası was a serious evidence for the publisher side of Abdülhak Hâmid. Asrî Türkiye Mecmûası in question was a saloon journal with the themes of literature, culture, art, family, fashion and cinema and published in five issues in total between 1926 and 1927. In its first issue, it was announced that the journal was under the aegis of Abdülhak Hâmid. Therefore, this journal has an important value in terms of literature. The issues of Asrî Türkiye Mecmûası, the subject to our study, were taken from the Hakkı Tarık Us collection. In this study, Asrî Türkiye Mecmûası , which was under the aegis of Abdülhak Hâmid, and the literary articles in this journal were examined and some points were made regarding the role of Şair-i Azam in this journal.

PDF

___

Asrî Türkiye Mecmûası, No. 1, 1 Mart 1926.
Asrî Türkiye Mecmûası, No. 2, 1 Nisan 1926.
Asrî Türkiye Mecmûası, No. 3, 1 Mayıs 1926.
Asrî Türkiye Mecmûası, No. 4, 15 Kânunusani 1927.
Asrî Türkiye Mecmûası, No. 5, 15 Şubat 1927.
Atsız, Hüseyin Nihal, Ruh Adam, Ötüken Yayınları, İstanbul 2015.
Atsız, Hüseyin Nihal, Yolların Sonu, Ötüken Yayınları, İstanbul 2015.
Beyatlı, Yahya Kemal, Kendi Gök Kubbemiz, İstanbul Fetih Cemiyeti Yayınları, İstanbul 2013.
BOA, 490-1-0-0/1367-533-2-16.07.1947.
Budak, Ali, Mecmûa-i Fünûn, Bilge Kültür Sanat Yayınları, İstanbul 2011.
Cumhuriyet, No. 651, 28 Şubat 1926.
Cumhuriyet, No. 742, 1 Haziran 1926.
Çapanoğlu, Münir Süleyman, “Bestekâr Bimen Şen ve Birkaç Hatıra”, Akşam Postası, 4 Eylül 1943, İstanbul Şehir Üniversitesi (Taha Toros Arşivi), Dosya No: 001.511.153006.
Erdem, Mevlut, 1928’e Kadar Çıkan Eski Harfli Türkçe Mecmualardaki Eski Türk Edebiyatı ile İlgili Metinlerin Tesbiti ve Tasnifi, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kayseri 1994.
Hayat Mecmuası, No. 1, 2 Kânunuevvel 1926.
İbnü’l-emin Mahmud Kemal (İnal), Son Asır Türk Şairleri (Kemâlü’ş-Şuarâ), C II, haz. M. Kayahan Özgül, Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları, Ankara 2000.
Kaya, Mehtap, Atatürk Dönemi Magazin Dergiciliği ve Sosyo Kültürel Dönüşüme Etkisi, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Ankara Üniversitesi Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü, Ankara 2014.
Kılıçzade İsmail Hakkı, “Ömer Hayyam’ın Şairliği Hakkında”, İctihâd, 202, (1926) s. 3944-3946.
Özkan, Mustafa, “İbrahim Necmi Dilmen”, TDV İslam Ansiklopedisi, IX, (1994), s. 302-303.
Pekdoğan, Celal, “Kılıçzâde Hakkı”, TDV İslam Ansiklopedisi, XXV, (2002), s. 415-416.
Sefercioğlu, Mustafa Necat, “Asrî Türkiye Mecmûası”, Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi, I, (1977), s. 180.
Sertkaya, Osman F., Hüseyin Nihal Atsız, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, Ankara 1987.
Süleyman Nazif, “Kara Bir Gün”, Hadisat, No. 63, 9 Şubat 1919.
Süleyman Nazif, “Ömer Hayyam’ın Şairliği”, Servet-i Fünûn Mecmuası, 11 Mart 1926.
Tanpınar, Ahmet Hamdi, 19. Asır Türk Edebiyatı Tarihi, 7. baskı, Çağlayan Kitabevi, İstanbul 1988.
Tarhan, Abdülhak Hâmid, Bütün Şiirleri, haz. İnci Enginün, Dergâh Yayınları, İstanbul 2013.
Toros, Taha, “Türk Sanat Musikisinin Ünlü Bir Portresi: Suphi Ziya Özbekkan”, İstanbul Şehir Üniversitesi (Taha Toros Arşivi), Dosya No: 001.584.904010.
Tokadîzâde Şekib Bey, Huzûr-ı Hilkatte, Marifet Matbaası, İstanbul 1341 (1925).
Uçman, Abdullah, “Tokadîzâde Şekib Bey”, TDV İslam Ansiklopedisi, XLI, (2012), s. 216-217.
Yazıcı, Nesimi, Takvim-i Vekayi “Belgeler”, Gazi Üniversitesi Basın-Yayın Yüksekokulu Basımevi, Ankara 1983. Elektronik Kaynaklar
Bursa Gazeteciler Cemiyeti, “Hilmi İstepan (Gordikyan)”, http://bgc.org.tr/ansiklopedi/hilmi-istepan-gordikyan-.html [Erişim tarihi: 04.07.2019].
Periodicals of Hakkı Tarık Us Collection, “Hür Türkiye”, http://www.tufs.ac.jp/ common/ fs/asw/tur/htu/data/ HTU0979/index.djvu [Erişim tarihi: 13.11.2019].