Kira Sözleşmelerinde Kullanılan Hukuk Benzeri Dilin Betimlemeli Çözümlenmesi

Yaygın bir şekilde özel alan çevirisi yapılmasına rağmen edebi metinlerin dışındaki metinlerin çevirileri ile ilgili yapılan araştırmaların sayısı oldukça azdır. Edebi metinlerin dışında ve bir hukuk metin türü olarak sınıflandırılan kira sözleşmelerinin metin dilbilimsel betimlenmesi, sözcük ve söz dizimi çerçevesinde bu çalışmada ele alınmıştır. Bütünce, Türkçe (kaynak metin olarak) ve İngilizce (kaynak metin ve erek metin olarak) hazırlanan sınırlı sayıdaki kira sözleşmelerinden oluşmaktadır. Bu metinler çözümlendiğinde, benzer hukuk metinlerinde olduğu gibi, kişisel olmayan zamirler ve belirgin bir üslupla yazılan cins isimleri gibi nesnel kullanımlara yer verildiği görülmektedir. Diğer normatif metinlerden farklı olarak, bu kira sözleşmelerinde daha kısa cümlelerin ve az sayıda eski kelime ve yapıların yer aldığı ve temel cümle fiillerinde edilgen yapıdan ziyade etken yapının kullanıldığı görülmektedir. Yasal olarak bağlayıcı olan diğer hukuk metin türleri kıyaslandığında, bütünce içerisinde yer alan kira sözleşmelerinin metin dilbilimsel özellikleri, daha sade, hukuk benzeri bir dil kullanıldığına da işaret etmektedir. Eğitim seviyeleri, ekonomik ve kültürel durumları ve kiralama konusundaki birikimleri birbirinden farklı olan sözleşme taraflarının, hukuk benzeri bir dil kullanılmasıyla sözleşme maddelerini daha kolay anlayacakları aşikardır.

Anahtar Kelimeler:

özel alan çevirisi, hukuk benzeri dil, kira sözleşmeleri, hukuk metin türleri

A Descriptive Analysis on Quasi-Legal Language in Lease Contracts

Despite the high frequency of the specific field translation, there are considerably few studies on the translation of the non-literary (non-fictional) texts. Accordingly, this study was pursued to elaborate one specific legal genre, namely lease contracts, by describing its textually-defined linguistic units within the lexical and syntactic framework. Upon analysing a limited corpus of Turkish leasing contracts (as source texts) and those of English (as source and target texts), it has been found out that like other similar legal texts, they embrace such impartial usages as the gender-neutral pronouns and conspicuously stated common nouns. Unlike the other normative texts, these lease contracts include shorter sentences and few archaic words and structures, and active voice rather than passive voice is used in the verbs of their main clauses. When contrasting with the other legally enforceable texts, these textually-defined linguistic units of the corpus can be associated with a plain language usage; thus, it can be stated that a quasi-legal language is used in these lease contracts. Obviously, by virtue of this quasi-legal language, all the parties with different educational, economic, and cultural backgrounds as well as having different levels of experience and knowledge on leasing may comprehend the contractual terms much more easily.

Keywords:

specific field translation, quasi-legal language, lease contracts, legal genre,

PDF

___

Atalay, Hamit, İngilizce-Türkçe Sözlük 2 / English-Turkish Dictionary 2, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Türk Dil Kurumu Yayınları, 714, Türk Diyanet Vakfı Yayın ve Matbaacılık ve Ticaret İşletmesi, Ankara 1999.
Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Türk Dil Kurumu, Türkçe Sözlük, 10th ed., Ankara 2005.
Avrupa Birliği Bakanlığı Çeviri Eşgüdüm Başkanlığı / Ministry of Foreign Affairs, Directorate for EU Affairs, AB Mevzuatı Çeviri Rehberi ve AB Mevzuatı Çeviri Rehberi Ekler Kitapçığı / The Guide for Translation of the EU Acst and the Annex Booklet, 2107.
Ayverdi, İlhan, Misalli Büyük Türkçe Sözlük / Turkish Dictionary Accompanied with Examples, 2nd ed., Kubbealtı Lugatı, Istanbul 2006.
Boy, Hülya, An Analysis on the Translation Process of EU Acquis Communautaire Texts from English into Turkish, (Unpublished Master’s Thesis), Marmara University, Institute of European Studies, Istanbul 2017.
Bulut, Alev, “Foreword”, Translating and Interpreting Specific Fields: Current Practices in Turkey, Angı, Ayşegül (ed.), Peter Lang, Frankfurt 2017, 13-17.
Ergin, Muharrem, Edebiyat ve Eğitim Fakültelerinin Türk Dili ve Edebiyatı Bölümleri için Türk Dil Bilgisi / Turkish Language for the Faculties of Letters and of Education, Turkish Language and Literature Departments, Bayrak Basım, Istanbul 2000.
Heinle Cengage Learning, Collins Cobuild Advanced Dictionary of English, USA 2009.
Kovat, Frank W., Principles and Practices of New Jersey Real Estate, 14th ed., Kovco Publications Inc., New Jersey 2000.
Mason, Catherine, The Lawyer’s English Language Coursebook, 2nd ed., Global Legal English Ltd., England 2014.
Munday, Jeremy, Introducing Translation Studies Theories and Applications, 2nd ed., Routledge, New York 2008.
Ovacık, Mustafa, Türkçe-İngilizce Hukuk Sözlüğü / Turkish-English Law Dictionary, 5th ed., Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü (T. İş Bankası Vakfı), Ankara 2003.
Peters, Pam, The Cambridge Guide to English Usage, Cambridge University Press, the U.K. 2006.
Swan, Michael, Practical English Usage, 4th ed., Oxford University Press, China 2016.