Gündelik Hayata Dokunan Bir Ressam, Mehmed Ruhi Bey

Başlangıcı Rönesans dönemine kadar uzansa da gündelik hayatın resmedilmesi, resim sanatında 17. yüzyılda Hollanda resmi ile gelişmeye başlayan bir olgudur. Zaman içinde sadece bir resim türü olarak anılmanın ötesinde 20. yüzyılda resmedildiği toplumu kavrayabilmenin önemli aracılarından biri haline gelecektir. Türk resminde söz konusu sahnelerin betimlenmesi Tanzimat sonrası gelişen edebi eserlerle başlar, tuval resmine aktarılması ise II. Meşrutiyet döneminde gerçekleşir. Bu bağlamda 1914 Kuşağı ressamları arasında yer alan Mehmed Ruhi Bey (Arel)’in çalışmaları Türk resminde ayrı bir öneme sahiptir. Mehmed Ruhi Bey; Klasizme dayanan, güzelliğin, asaletin, denge ve idealleştirme olgusunun vurgulandığı akademik bir eğitim alır. Ancak içerisinde bulunduğu kuşağın aldığı eğitimden farklı bir üslupta çalışır. Akademizmin verdiği idealleştirme vurgusundan uzaklaşır ve toplumcu gerçekçi bir tavrı benimser. Resimlerinde toplumun içinden figürleri ve yaşamlarını tüm gerçekliği ile ele alır. Sanatçının çalışmaları, resmedildiği dönemin sosyoekonomik profilini yansıtan belgesel nitelikler taşırken aynı zamanda kendisini de kuşağı içerisinde farklı bir yere taşır. Bu makale bilimsel verilere dayanan betimsel modelli nitel bir araştırmadır. Makalede dönemi için yeni sayılacak konuları betimleyerek Türk resminin öncü sanatçıları arasında yer alan Mehmed Ruhi’nin sanat yaşamının üzerinde durularak dönemi içerisinde bir değerlendirmesi yapılmıştır. Söz konusu çalışmada amaçlanan, Mehmed Ruhi’nin üslubu ve çalışmaları göz önüne alınarak, akademik bir eğitim alan sanatçının Realizmi neden benimsediği, neden çağdaşlarından farklı bir yol izlemiş olduğu sorularına cevap aramaktır.

Anahtar Kelimeler:

Mehmed Ruhi Bey, II. Meşrutiyet, gündelik yaşam, Realizm, 1914 Kuşağı

Mehmed Ruhi Bey, A Painter Touches Daily Life

Although its origins go back to the Renaissance, in the art of painting, depicting everyday life is a phenomenon that began to refine in the 17th century with Dutch painting. In the course time, paintings of everyday life which would be recognized as a genre of painting and become one of the primary instruments of understanding the depicted society, undertakes a specific mission for figuring out the societies of the 20th century. In case of Turkish painting, the depiction of such scenes begins with the literary works produced after the Tanzimat reform era, and their adoption onto canvas painting takes place in the 2nd Constitutionalist Period. The works of Mehmed Ruhi Bey, who is among the painters of the 1914 Generation, have a specific importance in Turkish painting. Mehmed Ruhi Bey receives an Academic education based on Classism, emphasizing beauty, nobility, balance and idealization. He get an academic education, but he makes detailed realistic depictions against academism.The works of the artist, who features figures from the society and their lives within their whole reality, carries some documentary aspects for revealing the socio-economic profile of the depicted era. This study, which is a research article, is a qualitative study based on descriptive model. An evaluation has been made within the period by emphasizing the art life of Mehmed Ruhi. Considering the style and art works of Mehmed Ruhi, which was aimed in the subject study; why did the artist who received an academic education adopt Realism? Why did he follow a different path from his contemporaries? This study, aims to search for answers to these questions in his style. Actually he is among the leading artists of Turkish painting by describing new topics.

Keywords:

Mehmed Ruhi Bey, Second Constitutionalist Period, daily life, Realism, 1914 Generation,

PDF

___

Artun, Deniz, Paris’ten Modernlik Tercümeleri, İletişim Yayınları, İstanbul 2007.
Avşar Karabaş, Pelin - Nurullah Tamyıldız, “Paris Okulu ve Modern Sanatın Öncü Sanatçıları”, Uluslararası Hakemli İletişim ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, 17, (2017), s. 431-457.
Ayan, H. Müjde, “Gustave Courbet’nin Siyasetle Olan İlişkisini Anlamak Üzerine Sanatta Toplumsal Aydınlanma Sürecine Genel Bir Bakış”, Sanat Dergisi, 20, (2012), s. 37-47.
Başkan, Seyfi, Tanzimat’tan Cumhuriyete Türkiye’de Resim, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara 1997.
Baytar, İlona, “Kimlik Bilincinin Oluşumu ve Meşrutiyet Dönemi Osmanlı Müzeciliği”, Milli Saraylar, 16, (2017), s. 59-79.
Boyar, Ali Sami, “Bizde Resim”, Ressam Ali Sami Boyar, der. Dr. Bedi N. Şehsuvaroğlu, İsmail Akgün Matbaası, İstanbul 1959.
Burke, Peter, Tarihin Görgü Tanıkları, çev. Zeynep Yelçe, Kitap Yayınevi, İstanbul 2003.
Cumhurbaşkanlığı Sanat Koleksiyonu, ed. Ömer Faruk Şerifoğlu, Cumhurbaşkanlığı Yayınları, Ankara 2014.
Çetin, Önder, Mehmet Ruhi Arel ve Sanatı, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara 2004.
Döngel, Zuhal Asiye, Günlük Yaşam Resmi, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Hacettepe Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü, Ankara 2014.
Erdiren, Şükrü, “Hikmet Onat”, Ankara Sanat, 30, (1977), s. 14-16.
Ersoy, Ayla, “Mehmed Ruhi Bey (1880-1931)”, Türkiye’de Sanat, (Mayıs-Ağustos 1998), s. 14-17.
Giray, Kıymet, Hikmet Onat, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul 1995.
Gombrich, Ernst H., Sanatın Öyküsü, Remzi Kitabevi, İstanbul 1972.
Gören, Ahmet K., “Türk Sanatçıların Paris’teki Hocalarından III: Cormon”, Antik Dekor, 36, (1996), s. 70-76.
_____, “Cumhuriyetin İlk Yıllarında Türk Resim Sanatı-1 ‘Günceli Yansıtan Konular”, rh+ Sanat, 2, (2002), s. 32-39.
_____, 22 Nisan 2020, (Kişisel Görüşme), İstanbul.
Güler, Ayşenur, İbrahim Çallı, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul 2014.
İnankur, Zeynep, XIX. Yüzyıl Avrupasında Heykel ve Resim Sanatı, Kabalcı Yayınları, İstanbul 1997.
İskender, Kemal, “Tür Resmi”, Eczacıbaşı Sanat Ansiklopedisi, III, (1997), s. 1832-1833.
Okkalı, İlkay Canan, “Osmanlı’da Gündelik Hayatın Değişimini Edebiyat ve Resim Üzerinden Okumak”, Amisos, 4/7, (2019), s. 162-175.
_____, “1914 Kuşağında İç Mekân Resimleri”, Milli Saraylar, 14, (2015), s. 61-79.
_____, Türk Resminde İç Mekân Resimleri (1880-1950’li Yıllar), (Yayımlanmamış Doktora Tezi), İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul 2014.
Özdeniz, Engin, Türk Deniz Subayı Ressamları, Türk Deniz Kuvvetleri Komutanlığı, İstanbul 2000.
Özsezgin, Kaya, “Hikmet Onat”, Türk Plastik Sanatçıları Ansiklopedik Sözlük, 1. bs., Yapı Kredi Yayınları, İstanbul 1994, s. 247-249.
Şerifoğlu, Ömer Faruk, “Ressam Mehmet Ruhi Bey’in izinde”, Sanat Dünyamız, 91, (2004), s. 207-211.
Tansuğ, Sezer, Çağdaş Türk Sanatı, Remzi Kitabevi, İstanbul 2003.
Tasouji, Canan D., “Gündelik Hayat İncelemelerinde Kadınlık Halleri”, Mülkiye Dergisi, 37/4, (2013), s. 62-78.
Tunalıgil, Esin, 15.05.2006, (Kişisel Görüşme), İstanbul.
Ürekli, Fatma, “Sanâyi-i Nefîse Mektebi”, TDV İslâm Ansiklopedisi, XXXVI, (2009), s. 93-97.
Wright, A., The Work of Translation: Turkish Modernism and the “Generation of 1914”, ed. J. H. Jones ve M. Roberts, Blackwell Publishing, UK 2005.