Marmara Bölgesinde Üretilen Pleurotus ostreatus (Jacq.) P. Kumm. (Kayın Mantarı)’un Üretimi ve Yaygınlaşması

Kültür mantarlarının yetiştirilmesine ilk defa 1650 yılında Fransa’da, ticari boyutta ilk üretimine ise 1880’lerde Amerika Birleşik Devletleri’nde başlanmıştır. Türkiye’de mantarların kültüre alınma çalışmalarına ilk 1960’larda başlanmış, 1990’larda ticari bir değer kazanarak sektörleşen mantar üretimi, 2000’li yıllarda önemli bir yatırım alanına dönüşmüştür. Kültürü yapılan mantarlar sıralamasında ilk sırayı “beyaz şapkalı mantar” olarak da bilinen Agaricus bisporus türü mantar alırken, kayın, kavak ya da istiridye mantarı olarak bilinen Pleurotus ostreatus türü mantarın ise ikinci en çok üretilen mantar çeşidi olarak karşımıza çıktığı görülmektedir. Bu araştırmada, Marmara Bölgesi’nde Pleurotus ostreatus’un mevcut üretim durumu ve bölgedeki üretim yoğunluğu araştırılmıştır. Bu amaçla bölgede 6 mantar üreticisi işletme ile yüz yüze görüşülerek bir anket çalışması yapılmıştır. Üretici firmaların kompost ve misel de üreten işletmeler olmasına dikkat edilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre; görüşülen mantar işletmelerinin tesis büyüklüklerinin optimum düzeyde olduğu görülmüştür. Üretici firmalar, ortalama olarak %23 düzeyinde bir verimle istiridye mantarı üretmektedir. İşletmelerin bu verim düşüklüğünde en önemli sebeplerden birinin istiridye mantarı üretimindeki girdi fiyatlarının yüksekliği olduğu görülmüştür. İstiridye mantarı üretiminin yaygınlaşması için özellikle kompost içeriğinde yer alan bitkisel materyallerin fiyatlarının daha normal seviyelere çekilmesinin önemi ortaya çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Kompost, Kültür mantarı, Marmara bölgesi, Miselyum, Pleurotus ostreatus

Cultivation and Dissemination of Pleurotus ostreatus (Jacq.) P. Kumm. in Marmara Region

Cultivated mushrooms have been grown firstly in France in 1650 and commercially produced for the first time in the United States of America during 1880s. In Turkey the practice of cultivating mushrooms have been started firstly in 1960s, the production of cultivated mushrooms had gained a commercial value and turned into an industry in 1990s and an important area of investment in 2000s. Amongst those mushrooms that have been cultivated, Agaricus bisporus (also known as “common mushroom”) comes first and Pleurotus ostreatus appears as the second most produced mushroom type. This research investigates the current production status of Pleurotus ostreatus in Marmara Region and the density of production in the region. In order to do this a survey study had been conducted by meeting 6 different mushroom producer company face-to-face. The companies have been carefully choosen from those who are also producing composts and mycelium. According to the results of the research, it’s been seen that the size of the interviewed mushroom companies are at optimum levels. The producer companies are producing Pleurotus ostreatus with an average of 23% efficiency. It’s been found out that one of the most important reasons in this low efficiency levels is the high input prices for the production of Pleurotus ostreatus. The importance of pulling the prices of the herbal materials of the components of compost to more normal levels comes up in order to extend the production of Pleurotus ostreatus.

Keywords:

Compost, Cultivated mushroom, Marmara region, Mycelium, Pleurotus ostreatus,

PDF

___

Ak E., Gezer T., Taşkın T. (2008). Ege Bölgesinde Tespit Edilen Bazı Makro Mantarlar. Türkiye 8. Yemeklik Mantar Kongresi Bildirisi, 15-17 Ekim, Kocaeli. Alkan N. (2013). Bazı Marofungusların Biyolojik Aktivitelerinin Araştırılması. (Yüksek Lisans Tezi), Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Muğla. Bora T., Toros S., Özhaktan H. (1996). Kültür Mantarı: Hastalıkları, Zararlıları ve Savaşımı. İstanbul: Afa Matbaacılık.Cotter T. (2014). Choosing, Handling and Storing Spawn. In Organic Mushroom Farming and Mycoremediation: Simple to Advanced and Experimental Techniques for Indoor and Outdoor Cultivation (Frist Edition ed.). United States of America: Chelsea Green Publishing.Çelik B. (2012). Mantar Kompostunun Hazırlanma Sürecinde Azot ve Karbon Döngülerinin İzlenmesi. (Yüksek Lisans Tezi), Ege Üniversitesi, Bornova-İzmir. Deniz M.U., Tütüncü Ş., Eren E. (2016). Ankara İli Kültür Mantarı Yetiştiriciliğinde Tespit Edilen Sorunlar. Türk Tarım - Gıda Bilim ve Teknoloji Dergisi, 4: 182–188.Doğan N., Doğan C., Hayoğlu İ. (2014). Farklı Sıcaklık ve Süre Uygulamalarının Pleurotus ostreatus (İstiridye Mantarı)'un Bazı Özelliklerine Etkisi. Harran Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi, 18: 10–16.Doğan N., Doğan C., Bilgin S., Hayoğlu İ., Dağıstanlı Ö. (2015). Pleurotus ostreatus’tan Mantar Tozu Üretiminde Kurutma İşleminin Yanıt Yüzey Yöntemi Kullanılarak Optimizasyonu. Pamukkale Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 21: 433–437.Eren E., Pekşen A. (2016). Türkiye’de Kültür Mantarı Sektörünün Durumu ve Geleceğine Bakış. Türk Tarım - Gıda Bilim ve Teknoloji Dergisi, 4: 189–196.Eren R., Süren T., Kızıleli M. (2017). Gastronomik Açıdan Türkiye’de Yenilebilir Yabani Mantarlar Üzerine Kavramsal Bir Değerlendirme. Turizm Akademik Dergisi, 77–89.Esen N.C., Dernek Z. (2008). Alternatif Besin Mantar Üretim ve Tüketimde Karşılaşılan Sorunlar ve Çözüm Önerileri. 8. Türkiye Tarım Ekonomisi Kongresi, Bursa. Islam S. (2013). Cultivation Techniques of Edible Mushrooms: Agaricus bisporus, Pleurotus spp., Lentinula edodes and Volvariella volvocea. The Magic of Mushroom and Mould Biology, 1–33.Kırbağ S., Korkmaz V. (2013). Sellülozik Atıkların Pleurotus spp.’nin Gelişim Periyodu ve Verimi Üzerine Etkileri. Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 14: 239–244.Kurt F. (2013). Pozantı (Adana) İlçesi Makrofungusları. (Yüksek Lisans Tezi), Selçuk Üniversitesi, Konya.Küçükomuzlu B., Pekşen A. (2005). Yetiştirme Ortamı Ağırlıklarının Pleurotus Mantar Türlerinin Verim ve Kalitesi Üzerine Etkileri. OMÜ Ziraat Fak. Dergisi, 20: 64–71.MEB. (2012). Kültür Mantarı Yetiştiriciliği. Ankara.Mushworld (2004). Oyster Mushroom Cultivation. Mushroom Growers' Handbook 1: Oyster Mushroom Cultivation.Pathmashini L., Arulnandhy V., Wilson Wijeratnam R. S. (2008). Cultivation of Oyster Mushroom (Pleurotus ostreatus) on Sawdust. Cey. J. Sci. (Bio. Sci.), 37 (2): 177–182. Zaidman B., Yassin M., Mahajna J., Wasser S.P. (2005). Medicinal Mushroom Modulators of Molecular Targets as Cancer Therapeutics. Appl Microbiol Biotechnol, 67: 453–468.

ISSN: 2147-6845
Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
Başlangıç: 2010
Yayıncı: Selçuk Üniversitesi Mantarcılık Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürlüğü