Yönetim Denetiminin Maliyet Yönetimi Bilgi Sisteminin Geliştirilmesine Etkisi: Örnek Bir Uygulama

Son yıllarda teknolojik gelişmeler ve rekabetin yoğunlaşması işletmelerde kullanılan maliyet yönetimi bilgi sisteminin geliştirilmesini zorunlu kılmıştır. Maliyet yönetimi bilgi sisteminin geliştirilmesine katkı sağlayan çeşitli yöntemler vardır. Bu yöntemlerden biri de yönetim denetimidir. Yönetim denetimi; işletmenin yapısı, planları, politikaları, süreç yöntemleri ve kontrolleri gibi bileşenlerinin objektif ve kapsamlı bir incelemesinin yapılarak genel yönetimin performansının değerlendirilmesidir. Bu değerlendirme, işletmelerin amaçlarına ulaşabilmesi için sahip olduğu kaynakları etkin ve verimli bir şekilde kullanmasına yardımcı olur. Çalışmanın amacı, maliyet yönetimi bilgi sisteminin geliştirilmesinde yönetim denetiminin etkisinin olup olmadığını incelemektir. Bu amaca ulaşabilmek için, çay sektöründe Trabzon ilindeki kamuya ait tüm çay fabrikalarında görevli olan 56 yöneticiye yüz yüze anket formu uygulanmıştır. Anketle elde edilen veriler analiz edilmiş ve araştırma sonucunda yönetim denetiminin temel araçları olan maliyet denetimi, iç denetim ve faaliyet denetimin maliyet yönetimi bilgi sisteminin geliştirilmesinde olumlu etkisi olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler:

Yönetim denetimi, Maliyet denetimi, İç denetim, Faaliyet denetimi, Maliyet yönetimi bilgi sistemi

The Effect of Management Audit on Developing Cost Management Information Systems: A Case Study

In recent years, technological developments and increased competition have contributed to the development of cost management information systems. For this development, there are several ways to contribute to this development. One such method is management audit. The management audit is the performance of the overall management evaluation by conducting objective and comprehensive reviews of the company's components. These reviews focus on the organizational structure, plans, policies, working methods and controls of the company. Furthermore, management audit evaluation can help companies to use their resources effectively and efficiently to achieve their objectives. The aim of this study is to examine whether management audit has an effect on the development of cost management information systems. In order to achieve this aim, a face-to-face survey method has been applied to 56 managers working in the public sector of tea factories in Trabzon province, Turkey. Data obtained through this survey were analyzed and it was noted that cost audit, internal audit and operational audit which are the core management audit tools, have a positive impact on the development of cost management information systems.

Keywords:

Management audit, Cost audit, Internal audit, Operational audit, Cost management information systems,

PDF

___

Alahdal, W. M., Alsamhi, M. H. ve Prusty, T. (2016). The role of cost accounting system in the pricing decisionmaking in industrial companies of Taiz city, Yemen. International Academic Journal of Accounting and Financial Management, 3(7), 70-78.
Arens, A. A., Elder, R. J. ve Beasley, M. S. (2011). Auditing and assurance services an Integrated approach. USA: Prentice Hall.
Aziz, A. ve Çevik, O. (2005). İstatistiksel analiz teknikleri (2. Baskı). Ankara: Emek Ofset.
Brender, N., Yzeiraj, B. ve Fragniere, E. (2015). The management audit as a tool to foster corporate governance: an inquiry in Switzerland. Managerial Auditing Journal, 30(8/9), 785-811.
Bülbül, M. (2009). Kamu iç kontrol sistemi ve kamu iç kontrol standartlarına uyum. Ankara: T.C. Maliye Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğü.
Can, A. V. ve Uyar, S. (2010). İşletmelerde faaliyet denetimi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Demir, Ö. ve Gül, M. (2015). Üretim yapan KOBİ’lerde karar sürecine muhasebe bilgi sisteminin etkileri: TRB1 bölgesinde yapılan bir araştırma. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 25(2), 171-191.
Doğan, E. N. (2019). Yönetim ekonomisinde maliyet, maliyet analizi ve uygulaması (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Kültür Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
Ergun, T. ve Polatoğlu, A. (1992). Kamu yonetimine giris. Ankara: Todaie Yayını.
Gökşen, M. (2018). İşletmelerde kurumsal yönetim açısından faaliyet denetiminin önemi: bir örnek olay çalışması (Yüksek Lisans Tezi). Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi, Hatay.
Gullberg, C. (2014). Roles of accounting ınformation in managerial work (Doctoral Dissertation). Uppsala University - Företagsekonomiska institutionen, Sweden. https://uu.diva- portal.org/smash/get/diva2:713549/FULLT EXT01.pdf adresinden alındı.
Gürdal, K. (2013). TTK, TMS/TFRS, VUK Düzenlemeleri ve maliyet denetimi. Muhasebe ve Vergi Uygulamaları Dergisi (MUVU) - Ankara SMMMO, 1, 1-26. http://content.ebscohost.com/ContentServer.asp? EbscoContent= dGJyMNHX8kSep684y9f3OLCmr1GeprVSrqm4SbCWxWXS&ContentCustomer=dGJyMPGvsEmyprJMuePfgeyx34jn&T=P&P=AN&S=R&D=bth&K=87560873 adresinden alındı.
Haftacı, V. (2016). Muhasebe denetimi. Türkiye: Umuttepe Yayınları.
Hansen, D. R. ve Mowen, M. M. (2006). Cost management: accounting and control (5th Edition). USA: Thomson: South-Western.
Hansen, D. R., Mowen, M. M. ve Guan, L. (2007). Cost management: accounting and control (6th Edition). Mason, Ohio, USA: South-Western Cengage Learning.
Horngren, Ch. T., Sundem, G. L. ve Stratton, W. O. (1999). Inroduction to Management Accounting (11th Edition). USA: Prentice Hall International.
ICAI. (2016). Cost and management audit: study notes - final paper (19). India: The Institute of Cost Accountants of India.
İSMMMO. (2015). İç denetime genel bir bakış. İstanbul: İstanbul Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Odası. http://archive.ismmmo.org.tr/docs/yayınlar/kitaplar/ic_denetim_2015.pdf adresinden alındı.
Junevičius, A., Daugėlienė, R., Jurkevičienė, J. ve Oržekauskas, P. N. (2017). Application of management audit for increasing economic efficiency of state-owned enterprises activities. Inzinerine Ekonomika - Engineering Economics, 28(4), 421–431.
Kartal, A., Gündüz, E. ve Sevim, A. (2013). Maliyet yönetimi. Türkiye: Anadolu Üniversitesi.
Koca, A. G. (2010 ). Üretim teknolojilerindeki gelişmelerin maliyet sistemlerine etkisi: Eskişehir arçelik A.Ş.’de inceleme (Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Özalp, P. (2006). Faaliyet denetimi süreçlerinin iç denetim sisteminin etkinliğinde rolü (Yüksek Lisans Tezi) Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Periasamy, P. (2010). Cost audit a textbook of financial cost and management accounting. Hindistan: Himalaya Publishing House.
Savcı, M. ve Balioğlu, İ. (2019). Yönetim denetiminde veri kalitesinin değerlendirilmesi: bir uygulama. Uluslararası 19 Mayıs Multidisipliner Çalışmalar Kongresi (ss. 678-685). Samsun: İKSAD Yayınevi.
Sekaran, U. (2002). Research method for business: a skill building approach (3rd Edition). New York, USA: John Willy & Sons Inc.
Selimoğlu, S. K. (1999). Faaliyet denetimi. Anadolu Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, XV(1-2), 193- 206.
Shkornik, Y., Klentak, Ch. ve Lemesh V. N. (2019). Management audit: theoretical aspects and development trends. II International Scientific And Practical Internet Conference "Current State and Prospects of Accounting, Analysis, Auditing, Reporting and Taxation" in The Context of European Integration, (PP. 204-206). Ukraine. https://dspace.uzhnu.edu.ua/jspui/bitstream/lib/30047/1/ Чумакова%20І.Ю.pdf adresinden alındı.
Susanto, A. (2008). Accounting ınformation systems: developing risk control structure (1st Edition). Bandung: Lingga Jaya – Indonesia: Perdana.
Tekin, H. (1993). Eğitimde ölçme ve değerlendirme. Ankara: Yargı Yayınları.
Tezel, C. (2001). Yönetim denetimi Türkiye'de yönetsel denetimi yapısal ve işleyişi (Yüksek Lisans Tezi). Mersin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Mersin.
Tortop, N. (1990). Yonetim biliminin temel ilkeleri (2. baskı). Ankara: Toaie Yayını.
Uzay, Ş. (1999). İşletmelerde iç kontrol sistemini incelemenin bağımsız dış denetim karar sürecindeki yeri ve türkiye’deki denetim firmalarına yönelik bir araştırma. Ankara: Pelin Yayınları.
Uzay, Ş. (2003). İç denetimin geleceği ve yeni eğilimler. 22. Türkiye Muhasebe Eğitimi Sempozyumu (s. 228-250). Antalya: Muhasebe-Eğitim: Eğilim ve Etkileşimler.
Yiling, Ch. (2013). Brief introduction of project cost management information system. Underground Engineering and Tunnels, 1, 56-57.