Hastanelerin Psikiyatri Hizmetlerinin Sunulduğu Birimlerde Görsel Sanatlar Eğitiminin Tamamlayıcı Tedavi Olarak Uygulanabilirliğine İlişkin Durumun İncelenmesi

Araştırmada, hastanelerin psikiyatri hizmetlerinin sunulduğu birimlerde görsel sanatlar eğitiminin tamamlayıcı tedavi olarak uygulanabilirliğine ilişkin mevcut durumun ne olduğu sağlık çalışanlarının görüşlerine göre ele alınarak değerlendirilmiştir. Araştırmanın örneklemini ise; Ankara ilinde bulunan ruh sağlığı ve hastalıkları, çocuk ve ergen ruh sağlığı ve hastalıkları ve TRSM birimlerine sahip üç üniversite hastanesi ile Sağlık Bakanlığına bağlı iki eğitim ve araştırma hastanesi içinde ilgili birimlerde çalışan sağlık personelleri oluşturmaktadır. Araştırmada, uzman görüşlerine dayalı olarak geliştirilen bir anket formu kullanılmış, verilerin analizi SPSS 22 paket programıyla yapılmış ve grafikler için excel programından faydalanılmıştır. Ankette yer alan açık uçlu sorulara verilen yanıtlar içerik analizi yöntemi ile derinlemesine incelenerek kategoriler oluşturulmuştur. Araştırmada; çalışmaya katılan sağlık personelinin görüşleri doğrultusunda görsel sanatlar yoluyla tedavi uygulamasının (a) psikiyatri birimlerinin %49’unda yapıldığı; (b) farklı meslek grupları tarafından verildiği; ancak %36 oranıyla sanat terapi uzmanı ve %32 oranıyla uzmanlardan oluşan bir ekip tarafından verilmesini daha uygun gördükleri (c); kullanılan yöntem ve/veya tekniklere ilişkin %73,23 oranla yanıt verilemediği ve/veya bilgi sahibi olmadıkları beyan edildiği; buna ek (d)“kil-seramik” çalışmalarını alanlarında en etkili uygulama olarak gördükleri (e) ve %35,2 oranıyla “gerekli ve önemli bir yöntem olarak” görüldüğü anlaşılmıştır.(f) Ayrıca çalışmaya katılan sağlık personelinin %69 oranında görsel sanatların tedavi/terapi olarak kullanımına yönelik eğitim talep ettiği sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Görsel Sanatlar Eğitimi, Psikiyatri, Tamamlayıcı Tedavi, Sanat Terapi

Assessment and an Implementation Example of the Applicability of Visual Arts Education as a Complementary Treatment in the Hospital Units with Psychiatric Services

The research evaluated the situation regarding the applicability of visual arts education as a complementary treatment in the units where the psychiatric services are provided in the hospitals was evaluated according to the opinions of the healthcare professionals. This group consisted of healthcare personnel working in related units within 3 University hospitals with mental health and diseases, children and adolescent mental health and diseases and CMHC units in Ankara and 2 training and research hospitals affiliated to the Ministry of Health. In this research, questionnaire form was used for the first part, data were analyzed with SPSS 22 package program and excel program was used for graphs. In this research; In line with the opinions of the healthcare personnel participating in the study, it was stated that (a) 49% of the psychiatric units performed the treatment through visual arts; (b) treatments were issued by different professional groups; however, they found it more appropriate to be given by a team of art therapists with a rate of 36% and a team of experts with a rate of 32% (c) 73.23% of the methods and/or techniques used were not answered and/or declared to be uninformed; (d) they consider “clay-ceramic” as the most effective application in their fields;(e) in that area 35.2% see the therapy “essential”. Furthermore, it was found that (f) 69% of the health personnel participating in the study requested training for the use of visual arts as treatment/therapy.

Keywords:

Visual Arts Education, Psychiatry, Complementary Therapy, Art Therapy,

PDF

___

Ajmal, M. (2018). Effectiveness of art as therapy for ptsd and depression Pakistan (Master’s Thesis). Yaşar University Social Sciences Institute, İzmir.
Anand, S. A. (2016). Dimensions of art therapyin medical illness. In D. E. Gussak & M. L. Rosal (Eds.), The Wiley Handbook of Art Therapy (pp. 409-420). USA: Wiley‐Blackwell.
Ball, B. (2002). Moments of change in the art therapy process. The Arts in Psychotherapy, 29(2), 79-92.
Botton, A. ve Armstrong, J. (2014). Terapi olarak sanat (Çev: V. Atmaca). İstanbul: Everest.
Bouchard, R. R. (1998). Art therapy and its shadow: A Jungian perspective on professional identity and community. Art Therapy, 15(3), 158-164. doi.org/10.1080/07421656.1989.10759318
Case, C. ve Dalley, T. (1992). The handbook of art therapy. New York: Brunner-Routledge.
Chiu, G., Hancock, J., ve Waddell, A. (2015). Expressive Arts Therapy Group Helps Improve Mood State in an Acute Care Psychiatric Setting (Une thérapie de groupe ouverte en studio basée sur les arts de la scène améliore l'humeur des patients en psychiatrie dans un établissement de soins intensifs). Canadian Art Therapy Association Journal, 28(1-2), 34-42. doi.org/10.1080/08322473.2015.1100577
Ciornai, S., ve Ruiz, M. C. (2016). Latin american art therapy: Collective dreams and horizons of hope. In D.E. Gussak & M.L. Rosal (Eds.), The wiley handbook of art therapy (pp. 753-764). USA: Wiley‐ Blackwell.
Cohen, L., Manion, L., ve Morrison, K. (2007). Research methods in education. New York: Routledge.
Coşkunlu, A., Tanıl, E., Coffey, A., Büyüktaşkın, D., ve Mulligan, A. (2018). The Vasarhelyi method of child art psychotherapy: an adjunctive treatment in childhood depression. Psychoanalytic Psychotherapy, 32(1), 19-39. doi.org/10.1080/02668734.2017.1334150
Councill, T. (2003). Medical art therapy with children. In C. A. Malchiodi (Ed.). Handbook of art therapy (pp. 207-219). New York, London: The Guilford.
David, I. R. (2016). Art therapy in medical settings. In D.E. Gussak & M.L. Rosal (Eds.), The wiley handbook of art therapy (pp. 443-450). Malden, USA: Wiley‐Blackwell.
d’Elia, M. (2016). Art therapy in europe. In D.E. Gussak & M.L. Rosal (Eds.), The wiley handbook of art therapy (pp. 701-709). Malden, USA: Wiley‐Blackwell
Demir, V. (2018). Sanatla terapi programının bireylerin kaygı, sosyal kaygı ve sağlık kaygısı düzeyleri üzerine etkisi. Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 1(2), 223-234. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/523445.
Edward, D. (2004). Art therapy. London: Sage.
Ergün, G., Işık, I. ve Dikeç, G. (2015). Ülkemizdeki Psikiyatri Kliniklerinin Tedavi Edici Ortam Yönünden İncelenmesi. (Proje No–VKV 2014-4), Burdur: Vehbi Koç Vakfı. Erişim adresi: https://sanerc.ku.edu.tr/wp-content/uploads/2017/04/%C3%9Clkemizde-Psikiyatri-Kliniklerinin-Tedavi-Edici-Ortam-Y%C3%B6n%C3%BCnden-%C4%B0ncelenmesi.pdf
Frank, J. D. (1985). Psychiatry The State of The Art: Psychotherapy and Psychosomatic Medicine.(Vols.4). S. Pıchot, S. Berner, R. Wolf, & K. Thau (Eds.), Shared Therapeutic Features of Psychotherapies (pp.1-7). New York & London: Plenum.
Gönülay Çalımlı, Z. (2014). Alternatif tedavi yöntemleri içerisinde kullanılan görsel sanatların kemoterapi alan hastaların kaygı düzeylerine etkisi (Yüksek Lisans Tezi). Gazi üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Greenstone, L. (2016). Issues in credentialing and licensing for art therapy in the united states: Who ate my pie? In D. E. Gussak & M. L. Rosal (Eds.), The wiley handbook of art therapy (pp.802-813). USA: John Wiley & Sons.
Güney, M. (2011). Sanat ve Psikiyatri. Ankara: Öz Baran.
Hasgül, E. (2016). Sosyal hizmet uygulamalarında sanatın önemi. International Journal of Innovative Research in Education, 3(2), 55-60. doi.org/10.18844/ijire.v3i2.998
Henley, D. (2002). Clayworks in art therapy: Plying the sacred circle. London, England: Jessica Kingsley.
Hinz, L. D. (2009). Expressive therapies continuum: A framework for using art in therapy. Routledge.
Kamacı, B. (2004). Süleyman Velioğlu ve akatünvel sanat topluluğu bağlamında psikiyatri ve sanat ilişkisi. (Yüksek Lisans Tezi). Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Kar, Ö., ve Toros, F. (2015). Aile içi şiddet ve çocuk istismarı olgularında sanat terapisi. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 1(2), 192-211. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/88858.
Kimport E. R., ve Hartzell, E. (2015) Clay and anxiety reduction: a one-group, pretest/posttest design with patients on a psychiatric unit, Art Therapy, 32(4), 184-189. doi:10.1080/07421656.2015.1092802
Kinney, J.M. ve Rentz, C.A. (2005). Observed well-being among individuals with dementia: Memories in the Making, an art program, versus other structured activity. American Journal of Alzheimer’s Disease and Other Dementias, 20(4), 220-227.
Lamont, S., Sutton, D., ve Brunero, S. (2009). A brief report of art therapy in an in-patient mental health unit: Consumer feedback and experience. Australian and New Zealand Journal of Art Therapy, 4(1), 68-74.
Landgarten, H. B. (1981). Clinical art therapy: A comprehensive guide. New York: Routledge
Liebmann, M. (2003). Developing games, activities, and themes for art therapy groups. . In C. A. Malchiodi (Ed.). Handbook of art therapy (pp. 325-338). New York, London: The Guilford.
Lind, C., Cantell, M., Baggott, S., Houde, M. & Coupal, S. (2015) Participatory action research with therapeutic arts practitioners: research capacity building in a pediatric hospital (recherche-action avec des praticiens des arts thérapeutiques : renforcement des capacités en recherche dans un hôpital pédiatrique), Canadian Art Therapy Association Journal, 28(1-2), 3-11. doi.org/10.1080/08322473.2015.1083642
Lloyd, C., ve Papas, V. (1999). Art as therapy within occupational therapy in mental health settings: A review of the literature. British Journal of Occupational Therapy, 62(1), 31-35. doi.org/10.1177/030802269906200109
Malchiodi, C. A. (1998). Understanding children's drawings. New York: The Guilford Press.
Malchiodi, C. A. (1999). Medical art therapy with children. London, Philadelphia : Jessica Kingsley.
Malchiodi, C. A. (2005). Expressive Therapies. New York and London : The Guilford Press.
Malchiodi, C.A. (2013). Çocukların resimlerini anlamak (Çev: T. Yurtbay). İstanbul: Nobel Tıp.
Oğuz, N. Y. (2001). Tıp etiğinin ışığında psikoterapi. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 2(1), 36-40. Erişim adresi: https://search.proquest.com/openview/d19f2e876a227377c3ab258bf0d7b626/1?pq- origsite=gscholar&cbl=136214.
Oustinova, I. (2017). How art materials influence therapeutic alliance in psychodynamic art therapy with children in elementary schools (Master’s Thesis). Erişim adresi: https://spectrum.library.concordia.ca/982224/1/Oustinova_MA_S2017.pdf
Özgür Sayar, Ö. (2005). Sanat ve insana yardım. Toplum ve Sosyal Hizmet, 16(2), 121-134. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/pub/tsh/issue/48440/613641.
Park, K., ve Hong, E. (2010). A study on the perception of art therapy among mental health professionals in Korea. The Arts in Psychotherapy, 37(4), 335-339. doi.org/10.1016/j.aip.2010.07.004
Pénzes, I., Van Hooren, S., Dokter, D., Smeijsters, H., ve Hutschemaekers, G. (2014). Material interaction in art therapy assessment. The Arts in Psychotherapy, 41(5), 484-492. doi.org/10.1016/j.aip.2014.08.003
Pesso-Aviv, T., Regev, D., ve Guttmann, J. (2014). The unique therapeutic effect of different art materials on psychological aspects of 7-to 9-year-old children. The Arts in Psychotherapy, 41(3), 293-301. doi.org/10.1016/j.aip.2014.04.005
Phillips, J. (2016). Identity of the Art Therapist. In D.E. Gussak & M.L. Rosal (Eds.), The wiley handbook of art therapy (pp. 777-786). Malden, USA: Wiley‐Blackwell.
Rabiger, S. (1990). Art therapy as a container. In C. Case & T. Dalley (Eds.), Working with children in art therapy (pp.23-38). London: Routledge.
Rubin, J.A. (2005a). Child art therapy. New Jersey: John Wiley & Sons.
Rubin, J.A. (2005b). Artful therapy. New Jersey: John Wiley & Sons.
Rubin, J. A. (2010). Introduction to art therapy sources & resources. New York: Routledge.
Rubin, J.A. (2011) The art of art therapy: What every art therapist needs to know. New York: Routledge.
Sağlık Bakanlığı (2011). Ulusal Ruh Sağlığı Eylem Planı (2011-2023). Erişim adresi: https://www.psikolog.org.tr/doc/ulusal-ruh-sagligi-eylem-plani.pdf.
Salderay, B. (2009). Türkiye’deki zihin engelliler iş okullarında görsel sanatlar dersinin öğrencilerin beceri, davranış ve meslek edinimindeki katkısına yönelik öğretmen görüşleri (Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Salderay, B. (2010). Görsel sanatlar ve tedavi. Gazi Üniversitesi Sanat ve Tasarım Dergisi, 1(6), 133-145. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/pub/sanatvetasarim/issue/20661/220416.
Salderay, B. (2013). Gazi Üniversitesi tıp fakültesi ruh sağlığı ve hastalıkları anabilim dalı ile Kahramanmaraş Necip Fazıl Şehir Hastanesi psikiyatri birimlerinde çalışan sağlık personelinin görsel sanatların terapi boyutuna ilişkin bilgi yapılanmaları. Uluslararası Türk ve Dünya Kültüründe Kahramanmaraş Sempozyumu bildirileri 2, 199-219.
Salderay, B. (2014a). Sanatla kendimi keşfediyorum hamur-kil çalışmalarının eğitim ve rehabilitasyon boyutu. Ankara: Eğiten.
Salderay, B. (2014b). Özel eğitim sürecinde görsel sanatlar uygulamalarının önemine ilişkin aile düşünce yapılarının değişimi. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3 (11), 87-101. Erişim adresi :https://dergipark.org.tr/en/pub/mjss/issue/40491/485045.
Serlin, I. (2007). The arts therapies: Whole person integrative approaches to healthcare. Whole person healthcare, 3, 107-121. Erişim adresi: https://www.researchgate.net/profile/Ilene_Serlin/publication/232462192_Theory_and_practices_of_art_therapies_Whole_person_integrative_approaches_to_healthcare/links/5788738c08a e95560407c0b2.pdf
Shella, T. A. (2018). Art therapy improves mood, and reduces pain and anxiety when offered at bedside during acute hospital treatment. The Arts in Psychotherapy, 57, 59-64. doi.org/10.1016/j.aip.2017.10.003
Sherwood, P. (2004). Healing art of clay therapy. Australia: Acer Shorofi, S. A., & Arbon, S. (2010). Nurses’ knowledge, attitudes, and professional use of complementary and alternative medicine (CAM): a survey at five metropolitan hospitals in Adelaide. Complementary therapies in clinical practice, 16(4), 229-234. doi.org/10.1016/j.ctcp.2010.05.008
Shorofi, S. A., ve Arbon, S. (2010). Nurses’ knowledge, attitudes, and professional use of complementary and alternative medicine (CAM): a survey at five metropolitan hospitals in Adelaide. Complementary therapies in clinical practice, 16(4), 229-234. doi.org/10.1016/j.ctcp.2010.05.008
Slayton, S. C., D'Archer, J., ve Kaplan, F. (2010). Outcome studies on the efficacy of art therapy: A review of findings. Art therapy, 27(3), 108-118. doi.org/10.1080/07421656.2010.10129660
Smeijsters, H., ve Cleven, G. (2006). The treatment of aggression using arts therapies in forensic psychiatry: Results of a qualitative inquiry. The arts in psychotherapy, 33(1), 37-58. doi.org/10.1016/j.aip.2005.07.001
Snir, S. ve Regev, D. (2013). A dialog with five art materials: Creators share their art making experiences. The Arts in Psychotherapy, 40(1), 94-100. dx.doi.org/10.1016/j.aip.2012.11.004
Sönmez, V. ve Alacapınar, F. (2014). Örneklendirilmiş bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Anı.
Şen Beytut, D., Bolışık, B., Solak, U., ve Seyfioğlu, U. (2009). Çocuklarda hastaneye yatma etkilerinin projektif yöntem olan resim çizme yoluyla incelenmesi. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi, 2(3), 35-44. Erişim adresi: http://openaccess.maltepe.edu.tr/xmlui/handle/20.500.12415/3585#sthash.ijlNxTHV.dpbs
Tazeoğlu Erol, H. (2016). Bir bilim olarak sosyal hizmetin sanatsal yönü ve bir sanat olarak sinema ilişkisi (Yüksek Lisans Tezi). Başkent üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Teksöz, E., ve Ocakçı, A. F. (2014). Çocuk hemşireliği'nde sanat uygulamaları. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi, 7(2), 119-123. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/pub/deuhfed/issue/46808/586999.
Tracy, M. F., Lindquist, R., Watanuki, S., Sendelbach, S., Kreitzer, M. J., Berman, B., ve Savik, K. (2003). Nurse attitudes towards the use of complementary and alternative therapies in critical care. Heart & Lung: The Journal of Acute and Critical Care, 32(3), 197-209. doi:10.1016/S0147-9563(03)00040-2
Ulman, E. (2001). Art therapy: Problems of definition. American Journal of Art Therapy, 40(1), 16. Erişim adresi: https://search.proquest.com/openview/5f30d913bee588b81602931a09dd1dcf/1?pq- origsite=gscholar&cbl=40839.
Utaş Akhan, L. (2012). Psikopatolojik sanat ve psikiyatrik tedavide sanatın kullanılışı. Journal of Higher Education & Science/Yüksekögretim ve Bilim Dergisi, 2(2), 132-135. doi.org/10.5961/jhes.2012.043
Wallace, N. (2014). The history of group art therapy with adult psychiatric patients (Master’s Thesis). Erişim adres: https://scholarworks.iupui.edu/bitstream/handle/1805/4476/ThesisNatalieWallace.pdf?sequence=1&isAllowed=y
Waller, D. (2003). Group art therapy: An interactive approach. In C. A. Malchiodi (Ed.). Handbook of art therapy (pp. 313-325). New York, London: The Guilford.
Yılmaz, T. (2017). Klinik psikolojide sanat ve sanat uygulamaları. Tykhe Sanat ve Tasarım Dergisi, 2(2), 32-43. Erişim adresi: http://tykhedergi.duzce.edu.tr/Dokumanlar/tykhedergi/Dosyalar/Say%C4%B1_2%20ma_3.pdf