Kahramanmaraş Çağlayancerit’te Tespit Edilen Çuval Dokumalar

Toplumlar yaşamlarını sürdürmek amacıyla ihtiyaç duydukları araç ve gereçleri temin etme arayışlarına girmişlerdir. Kimi zaman çevresinde doğal olarak bulunan imkânlardan faydalanmışlar, kimi zamansa doğadan elde etiklerini işleyerek gereksinimlerini karşılamışlardır. Bu ihtiyaç ürünlerinden birisi de çuvallardır. Anadolu’da çeşitli ürünlerin saklaması ve taşınması için dokuma çuvallar kullanılmıştır. Kullanım amaçlarına göre yöresel farklılıklar barındıran çuvallar; hammadde, teknik, boya, motif ve kullanım alanlarına göre çeşitli özellikler ve yöresel adlara sahiptirler. Bu çuval çeşitlerinden birisi de Çağlayancerit yöresi zahire çuvallarıdır. Zahire çuvalı; Kahramanmaraş Çağlayancerit’te yapılan alan araştırması sırasında belgelenen, ilçede yaşayan kişilerce daha çok tahıl ürünleri taşıma ve saklama için kullanılan çuvallardır. Bu çalışmada büyük bölümü cicim tekniğinde dokunmuş ve kenar bantları motiflerle süslenmiş çuval dokumaların; şekil, motif, kullanım alanı ve teknik özelliklerinin ele alınması amaçlanmıştır. Çalışma nitel bir çalışma olup veriler, Kahramanmaraş/Çağlayancerit’in merkezinde, 12 adet çuval örneği üzerinden görüşme ve gözlem yöntemi ile alan araştırmasından ve literatürden elde edilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Çağlayancerit, Dokuma, Çuval, Motif

Sack Weaves Detected in Kahramanmaraş Çağlayancerit

Societies have sought to mix the tools and equipment they need in order to maintain their lives. Sometimes they took advantage of the opportunities naturally found around them, and sometimes they met their needs by processing their ethic from nature. One of these need products is sacks. Woven sacks were used to store and transport various products in Anatolia. Bags with regional differences according to their intended use; They have various features and local names according to raw materials, techniques, dyes, motifs and usage areas. One of these types of sacks is the cereal sacks of Çağlayancerit region. Grain sack. Documented during the field survey carried out in Kahramanmaraş Çağlayancerit are the sacks used mostly for the transportation and storage of grain products by the people living in the district. Sack weavings, most of which are woven in the plain weaving technique and the edge bands are decorated with motifs; It is aimed to deal with shape, motif, usage area and technical features. The study is a qualitative study and the data of the study were obtained from the field research and literature by interview and observation method on 12 sack samples in the center of Kahramanmaraş/Çağlayancerit.

Keywords:

Çağlayancerit, Weave, Sack, Pattern,

PDF

___

Atlıhan Ş.(1992). Güney-Batı Anadolu’da karacalar. Kültür-Sanat, 15, 49-50.
Arıkan, B., Soydemir, S. F., Çapar, L., Karakelle, A. ve Çameli, T. (2017). Antakya mobilyası “motiften koleksiyona”. Antakya Mobilyacılığını Geliştirme Projesi (ANMOGEP). İstanbul: Scala Matbaa.
Belli O. (1982). Urartularda hayat ağacı inancı. Anadolu Araştırmaları, 8, 237-246.
Deniz, B. (2007). Tekstil ürünlerini saklamada kullanılan halı ve düz dokumalar. Sanat Tarihi Araştırmaları, Prof. Dr. Haşim Karpuz Armağanı, s. 155-164.
Erbek, G. (1988). Kilim Catalogue. İstanbul: Ana Basım.
Erbek. M. (2002). Çatalhöyükten günümüze Anadolu motifler. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
Genç M. ve Tezcan V. (2015). Gelenek ve yenilik kavramlarının felsefi tartışması ekseninde geleneksel Türk sanatlarını yeniden düşünmek. Kalemişi, 3(6), 135-156.
Öztürk, P. F. (2012). Manavgat ilçesi ve köylerindeki düz dokumalar. Arış Dergisi, 17, 102-111.
Yılmaz, C. (1992), Batı Avrupa ülkelerinde çalışan Türk işçilerin Türkiye’de kırsal kesim ve şehirleşme üzerine etkileri (Doktora Tezi) İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
KK 1: Kantar A. 1956, Esnaf, Çağlayancerit
KK 2: Beyoğlu B. 1968, Çiftçi, Çağlayancerit
KK 3: Derinsu K. 1970, Esnaf, Çağlayancerit
KK 4: Çelik N. 1965, Ev Hanımı, Çağlayancerit
(www.caglayancerit.bel.tr), 14.02.2023
(http://www.kahramanmaras.gov.tr). 15.02.2023
( www.Türkcesözlük.gov.tr). 13.02.2023