Ali Şahin ÖRNEK, Siyret Ayas ŞARMAN, Hasan AZAZİ

ÇALIŞAN ÇOCUKLAR GERÇEĞİ: HATAY İLİ ÖRNEĞİ

Geçmişten günümüze ucuz işgücü olarak görülen çocuk işçiler kültürel, ekonomik ve sosyal sorunlara yol açabilmektedir. Bu nedenle önlem alınması gereken sorun alanlarının başında gelmektedir. Çocukları çalışmaya iten etmenler arasında psikolojik, sosyolojik, ekonomik pek çok faktör yer almaktadır. Çalışmamızda; Hatay’da sanayi sektöründe faaliyet gösteren işletmelerde çalışan çocukların demografik, ailevi, eğitim ve çalışma koşulları ve geleceğe ilişkin beklentileri incelenmiştir. Çalışmada ilk olarak literatür taraması yapılarak kavramsal ve teorik çerçevesi ele alınmıştır. Daha sonra Hatay ili içerisinde sanayide çalışan çocuklara anket uygulanmıştır. Elde edilen veriler analiz edilerek çocukları çalışmaya iten nedenlerin sosyolojik, psikolojik ve ekonomik gerekçeleri ile çocuklar üzerinde yarattığı durumlar araştırılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Çocuk işçi, çocuk çalışanlar, sosyal çalışma, Hatay ili örneği

THE REALITY of WORKING CHILDREN: HATAY PROVINCE SAMPLE

Child laborers who are considered cheap labor force bring out economic and social challenges from past to present. Therefore, it is one of the main problems that need to be remedied with due precautions. Among the factors that force children to work are psychological, sociological, and economic reasons. The demographic and domestic life of children that work in the industry of Hatay Province as well as their education and work conditions and expectations about the future are examined in our study. We first set the conceptual and theoretical settings by reviewing the literature, which is followed by a survey on the children who work in the industry within the borders of the Hatay Province. The sociological, psychological, and economic reasons that lead children to work as well as their impact on them are investigated by analyzing the obtained data.

Keywords:

Child Labor, child employee, social labor, case in Hatay province,

PDF

___

Ali, Z. (2006). Do Child Labourers Come from the Poorest? Evidence from NCLSand 64-Village Census Plus. Dhaka, Bangladesh: Bangladesh Institute of Development Studies (BIDS). Programme for Research on Chronic Poverty in Bangladesh (PRCPB) Working Paper No. 11 (February).
Alparslan, Ö.; Karaoğlan, B. (2012). Sokakta Çalışan Çocukların Yaşam Koşulları. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 15(4), 268-274.
Amin, S.; Quayes S.; and Rives J.M. (2006). Are Children and ParentsSubstitutes or Complements in the Family Labor Supply Decision in Bangladesh?. The Journal of Developing Areas, 40(1), (Fall) 15-37.
Banik, A.; Neogi, D. (2015). Poverty and earning compulsions for the family have pushed children out of schools: A study in dropouts in basic education level in North-East India, International Journal of Social Economics, 42(10), 946-958.
Baştaymaz, T. (1990). 6-15 Yaş Grubu Bursa’da Çalışan Çocuklar Üzerine Bir Araştırma. FES Yayınları, İstanbul.
Bilgin, R. (2009). Diyarbakır'da Sokakta Çalışan Çocuklar Üzerine Sosyolojik Bir Araştırma. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 8(27), 232-244.
Bourdillon, M. F. C.; White, B.; Myers, W. E. (2009). "Re‐Assessing Minimum‐Age Standards For Children's Work", International Journal of Sociology and Social Policy, 29(3/4), 106-117.
Boybek, S. (2009). Sosyal Yardım Uygulamaları ve Çocuk İşçiliği Arasındaki İlişki: Keçiören Örneği (Sosyal Yardım Uzmanlık Tezi). T.C. Başbakanlık Sosyal Yardımlaşma Ve Dayanışma Genel Müdürlüğü, Ankara.
Bozkurt Gümrükçüoğlu, Y. (2014). Mevzuatımızda Çocuk ve Genç İşçilerin Çalışma Yaşamında Korunmasına İlişkin Düzenlemelere Genel Bir Bakış. Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 15, 481-545.
Chelliah, J. (2017). Child Labor in the Supply Chain, Human Resource Management International Digest, 25(4), 1-2.
Dayıoğlu, M. (2007). Türkiye’de Çocuk Yoksulluğu: Ölçüm Yöntemleri ve Yoksulluğun Belirleyicileri, TİSK Akademi, 2(3), Ankara.
Erbay, E. (2013). Türkiye’de Çocuk İşçiliğinin Büyük Resmi. Toplum ve Sosyal Hizmet Dergisi, 24(1), 157-167.
Ercan, H. (2006). AB Sosyal Politikası Çerçevesinde Türkiye’nin İstihdam Stratejisi, TISK Akademi, 1(2), Ankara.
Fidan, F. (2004). Çalışan Çocuk Olgusuna Sosyo-Psikolojik Bakış, Sanayide Çalışan Çocuklar Örneği. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4(1), 30-49.
Fişek, G. Türkiye’de Çocuk Emeği Çalışmalarına Genel Bakış. (Online) http://www.fisek.org.tr/calismalar/cocuk-emegi/cocuk-emegi-uzerine-yazilar/turkiyede-cocuk-emegi-calismalarina-genel-bakis/ 02.02.2017.
Gülçubuk, B. (2012). Tarımda Çocuk Emeği Sömürüsü ve Toplumsal Duyarlılık. Çalışma ve Toplum Dergisi, 2, 75-94.
http://www.fisek.org.tr/calismalar/cocuk-emegi Erişim Tarihi: 02.02.2017.
http://www.guvenlicalisma.org Erişim Tarihi: 02.02.2017.
http://www.imctv.com.tr/turkiyede-1-milyon-cocuk-isci/ erişim tarihi: 29.10.2016.
ILO (2013). Governance and Tripartism Department, Marking Progress Against Child Labour Global Estimates and Trends 2000-2012.
ILO (2015). World Report On Child Labor 2015. ILO Cataloguing in Publication Data.
İstanbul İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi: “2013 Yılı İş Cinayetleri Raporu”, (Online) http://www.guvenlicalisma.org/index.php? option=com_content&view=article&id=8700:2013-yilinda-en-az-1235-isci-yasamini-yitirdi&catid=149:is-cinayetleri-raporlari&Itemid=236 28.11.2015.
ILO (2017). Global Estimates of Child Labour: Results and Trends 2012-2016, Geneva.
Kalam, I. M. Shafiqul (2007). Glimpse on Child Labor: A Study on Child LaborSituation in Dhaka City Corporation Area, BRAC University Journal, 4(1), 19-29.
Kazeem, A.(2013). Unpaid Work Among Children Currently Attending School in Nigeria: With Focus on Gender, Ethnicity, Urban‐Rural Residence and Poverty", International Journal of Sociology and Social Policy, 33(5/6), 328-346.
Khanam, R. (2008). Child labour and school attendance: evidence from Bangladesh, International Journal of Social Economics, 35(1/2), 77-98.
Khanam, R.; Ross, R. (2011). Is Child Work A Deterrent to School Attendance and School Attainment? Evidence From Bangladesh. International Journal of Social Economics, 38(8), 692-713.
Kulaksız, Y. (2014). Yoksulluk Bağlamında Çocuk İşgücü. ÇSGB Çalışma Dünyası Dergisi, 2(3), Ankara.
Mamun, R.; Mondal, N.I.; Islam R.; Kabir M. (2008). Impact of Some Key Factors on Health Complication of the Child Laborers during Work: AStudy on Rangpur, Bangladesh. Pakistan Journal of Social Sciences, 5(3), 62-67.
Posso, A. (2017). Child Labour's Effect on Long-Run Earnings: An Analysis of Cohorts, Economic Modelling 64, 465–472.
Shimada, A. (2017). Parental Migration, Paid Child Labour, and Human Capital, International Journal of Social Economics, 44(3), 312-325.
Şişman, Y. (2006). Sokakta Çalışan Çocukların Yaşam Koşulları ve Gelecek Beklentileri. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(2), 251-276.
TBMM (2010). Kayıp Çocuklar Başta Olmak Üzere Çocukların Mağdur Olduğu Sorunların Araştırılarak Alınması Gereken Önlemlerin Belirlenmesi Amacıyla Kurulan Meclis Araştırması Komisyonu Raporu. Yasama Yılı: 4, S.Sayısı: 589.
T.C Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı (2013). Ulusal Çocuk Hakları Strateji Belgesi ve Eylem Planı 2013-2017.
T.C. ÇSGB Çalışma Genel Müdürlüğü (2015). Çalışma Hayatı İstatistikleri 2014. Genel Yayın No: 18, Ankara.
T.C. ÇSGB Çalışma Genel Müdürlüğü (2013). Çalışma Hayatı İstatistikleri 2012. Genel Yayın No: 5, Ankara.
T.C. ÇSGB Çalışma Genel Müdürlüğü (2012). Çalışma Hayatı İstatistikleri 2011. Genel Yayın No: 169, Ankara.
T.C. ÇSGB Çalışma Genel Müdürlüğü (2011). Çalışma Hayatı İstatistikleri 2010. Genel Yayın No: 167, Ankara.
T.C. ÇSGB Çalışma Genel Müdürlüğü (2010). Çalışma Hayatı İstatistikleri 2009. Genel Yayın No: 162, Ankara.
Tokol, A. (2014). Çocuklara Yönelik Sosyal Politikalar. Sosyal Politika (Edi: Aysen Tokol, Yusuf Alper), 5.Baskı, Bursa.
Tor, H. (2010). Türkiye’de Çocuk İşçiliğinin Boyutları. ZeitschriftfürdieWelt der Türken, Journal of World of Turks, 2(2), 25-42.
TÜİK (2013). Çalışan Çocuklar 2012. No:13659, http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=13659, (Çevrimiçi) Erişim: 02.02.2017.
TÜİK (2020). Çocuk İşgücü Anketi Sonuçları 2019. No:33807 https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Child-Labour-Force-Survey-2019-33807, (Çevrimiçi) Erişim: 29.12.2020.
Uddin, M. N.; Hamiduzzaman, M.; Gunter, B. (2009). Physical and Psychological Implications of Risk Child Labor: A Study in Sylhet City, Bangladesh. Bangladesh Development Research Center (BDRC).
Unicef (2011). Türkiye’de Çocukların Durumu Raporu.(Online) http://abdigm.meb.gov.tr/projeler/ois/egitim/032.pdf 02.12.2015.
Unicef (2004). “Çocuk Haklarına Dair Sözleşme”, (Online) http://www.kdkcocuk.gov.tr/contents/files/YasalDuzenlemeler/BM_cocuk_Haklarina_Dair_Sozlesme.pdf, 16.12.2015.
Williams, J. (2015). Addressing Child Labour: Reflections on The WTO’s Role, Journal of International Trade Law and Policy, 14(1), 4-22.