19693

Türkiye’nin Mali Performansının Ölçülmesi: Endeks Yaklaşımı

Mali performansın ölçümü ve değerlendirmesi uygulanacak maliye politikasının belirlenmesi açısından önemlidir. Bu çalışmanın amacı Türkiye ekonomisinin 2002-2017 dönemindeki mali performansını bir endeks yardımıyla değerlendirmektir. Bu amaçla açık endeksi, gelir endeksi, harcama kalitesi endeksi, borç endeksi ve borç sürdürülebilirliği endeksinden oluşan beş alt endeks ve toplam on değişkenden meydana gelen bir mali performans endeksi hesaplanmıştır. Elde edilen endeks skorlarına göre, Türkiye ekonomisinin mali performans açısından en kötü yılı 2002 iken en iyi yılı 2011’dir. Ayrıca, Türkiye’de 2013 yılından itibaren mali performansın düştüğü söylenebilir.

Measuring Fiscal Performance of Turkey: An Index Approach

Measurement and evaluation of fiscal performance is important in terms of determining the fiscal policy to be applied. The aim of this study is to evaluate the fiscal performance of Turkish economy for the period of 2002- 2017 with the help of an index. For this purpose, a fiscal performance index consisting of fice sub-indices comprised of deficit index, income index, quality index, debt index and debt sustainability ten variables is calculated. The fiscal performance index is made up of five major sub-indices which are deficit index, revenue index, expenditure quality index, debt index and debt sustainability index. According to the index scores, in terms of fiscal performance, the worst year of Turkish economy was 2002 while the best was 2011. Furthermore, it can be said that fiscal performance has decreased in Turkey since 2013.

PDF

___

Aktan, C.C., Dileyici, D. ve Özen, A. (2010), “Kamu Ekonomisinin Yönetiminde İki Farklı Ekonomi Politikası Yaklaşımı: İradi ve Takdiri Kararlara Karşı Kurallar”, Mali Kurallar Maliye Politikası Yönetiminde Yeni Bir Eğilim: Vergi, Harcama, Borçlanma vs. Üzerine Kurallar ve Sınırlamalar içinde (Editörler: C.C. Aktan, A. Kesik ve F. Kaya), Maliye Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı Yayın No:2010/408, Ankara.

Bhide, S. ve Panda, M. (2002), “Evaluating Quality of Budgets with a Composite Index”, Economic and Political Weekly, 37(13), 1177-1180.

Chen S.J. ve Hwang, C.L. (1992), “Fuzzy Multiple Attribute Decision Making: Methods and Applications”, Springer-Verlag Berlin Heidelberg, 375.

Demireli, E. (2010), “TOPSİS Çok Kriterli Karar Verme Sistemi: Türkiye’deki Kamu Bankaları Üzerine Bir Uygulama”, Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 5(1), 101-112.

Dholakia, R.H. (2003), “Measurement Issues in Comparing Fiscal Performance of States”, Economic and Political Weekly, 38(10), 991-994.

Dholakia, A. (2005), “Measuring Fiscal Performance of States: An Alternative Approach”, Economic and Political Weekly, 40(31), 3421-3428.

Dholakia, A. ve Solanki, T. (2001), “Ranking States on Fiscal Performance”, Seminar on Economic Reforms, Gujerat University, Ahmedabad.

Erçel, G. (1999), “2000 Yılı Enflasyonu Düşürme Programı: Kur ve Para Politikası Uygulaması”, Basın Duyurusu, 9 Aralık, Ankara, http://www.tcmb.gov.tr

Fırat, M. (2013), “Türkiye’de Mali Disipline Yönelik Denemeler”, Bartın Üniversitesi İİBF Dergisi, 4(8), 43-66.

Günaydın, İ. ve Eser, L.Y. (2009), “Maliye Politikasındaki Yeni Trend: Mali Kurallar”, Maliye Dergisi, 156, 51-65.

Hazine ve Maliye Bakanlığı (2018), “Yeni Ekonomi Programı Dengeleme- Disiplin-Değişim: 2019-2021, Basın Duyurusu, 20 Eylül, Hazine ve Maliye Bakanlığı, Ankara, http://www.bumko.gov.tr

Hwang, C.L. ve Yoon, P. (1981), “Multiple Attribute Decision Making In: Lecture Notes in Economics and Mathematical Systems”, 186, Springer- Verlag Berlin Heidelberg.

Karakurt, B. ve Akdemir, T. (2010), “Türkiye’de Mali Kural Uygulamaları, Sayısal Olmayan Kurallardan Sayısal Kurallara Geçiş”, Mali Kurallar Maliye Politikası Yönetiminde Yeni Bir Eğilim: Vergi, Harcama, Borçlanma vs. Üzerine Kurallar ve Sınırlamalar içinde (Editörler: C.C.

Aktan, A. Kesik ve F. Kaya), Maliye Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı Yayın No:2010/408, Ankara.

Karatay Gögül, P. (2016), “Türkiye’de Mali Sürdürülebilirliğin Yapısal değişimler Çerçevesinde Analizi (2002-2015)”, Siyaset, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 4(2), 87-109.

Karayazı, M. (2017), “Mali Kurallar: Türkiye Uygulamaları Üzerine Bir Değerlendirme”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10(50), 758-769.

Kopits, G. (2001), “Fiscal Rules: Useful Policy Framework or Unnecessary Ormanent?”, IMF Working Paper, 145, International Monetary Fund. Kopits, G. ve Symansky, S. (1998), Fiscal Policy Rules, IMF Occasional Paper 162, IMF, Washington D.C.

Mohanty, A.R. ve Mishra, B.R. (2016), “Fiscal Performance Index of the States in India”, Prajnan, XLV(3), 247-266.

Musgrave, R.A. (1964), “On Measuring Fiscal Performance” The Review of Economics and Statics, 46(2), 213-220.

Nahman, A., Mahumani, B.K. ve Lange W.J. (2016). “Beyond GDP: Towards a Green Economy Index”, Development Southern Africa, 33(2), 215-233.

OECD (2002), Aggregated Environmental Indices Review of Aggregation Methodologies in Use, Organization for Economic Co-operation and Development, www.oecd.org

OECD (2008), Handbook on Constructing Composite Indicators: Methodology and User Guide, Organization for Economic Co-operation and Development, www.oecd.org

Şentürk, S.H., Karakurt, B. ve Şahingöz, B. (2017), “Mali Disiplin ve Enflasyon İlişkisi Üzerine Bir Analiz: Türkiye Örneği”, Uluslararası Ekonomi ve Yenilik Dergisi, 3(2), 185-204.

TCMB (2002), “Türkiye’nin Güçlü Ekonomiye Geçiş Programı”, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, Ankara, http://www.tcmb.gov.tr

TÜİK (2018), Temel İstatistikler, Türkiye İstatistik Kurumu, Ankara, http://www.tuik.gov.tr

Yavuz, H. ve Yavuz, S. (2015), “Türkiye’nin AB’ye Üyelik Sürecinin Mali Göstergeler Açısından AB’nin Yeni Üyelikleriyle Karşılaştırılması”, Sakarya İktisat Dergisi, 4(2), 81-94.