Dijital Ekonominin Vergilendirilmesi: Seçilmiş Bazı Ülke Uygulamaları

Dijital ekonominin vergilendirilmesi dünya gündemini me şgul etmeye devam etmektedir. Problemlerin çözümü noktas ında AB Komisyonunun önerisi olan Dijital Hizmet Vergisi problemlere tam çözüm getirememi ştir. Bu nedenle yeni vergilendirme kurallar ı arayışı, OECD ve G20 ülkelerini 08.10.2021 tarihinde uzlaşmaya götürmü ştür. Çal ışmanın amacı; dijital ekonominin vergilendirilmesi konusunu seçilmi ş bazı ülke uygulama örnekleriyle ele alarak uluslararas ı arenada yapılan çal ışmaları incelemek ve de ğerlendirmektir. Netice itibar ıyla uluslararas ı yeni vergilendirme kuralının 01.01.2023 tarihinde yürürlüğe girecek olmas ıyla uzla şı hedeflerinin sağlanacağı, dünya ülkelerinin ticari i şlemlerini haksız rekabet olmaksızın yürütebileceği, çok uluslu şirketlerin fiziki varl ığı olmasa dahi ekonomik i şlem yapt ığı ülkelerde kurumlar vergisi ödemesinin vergi cennetlerine yönelişi kaldıracağı düşünülmektedir.

Taxing the Digital Economy: Some of the Selected Country Practices

The taxation of the digital economy continues to occupy the world agenda. The Digital Service Tax, which is the proposal of the EU Commission, could not bring a full solution to the problems. Therefore, the search for new taxation rules led OECD and G20 countries to a compromise on 08.10.2021. The aim of this study is to examine and evaluate the studies carried out in the international arena by addressing the issue of taxation of the digital economy with some select ed country application examples. As a result, it is thought that with the new international taxation rule coming into force on 01.01.2023, the objectives of reconciliation will be achieved, the countries of the world will be able to carry out their commercial transactions without unfair competition, and the payment of corporate tax in countries where multinational companies conduct economic transactions even if they do not have physical assets will remove the tendency towards tax havens.

PDF

___

Abdul Wahab, N.S., Wei Ling, T., Abdurrahman, A.P., Keong, O.C., Nik Abdullah, N.H. ve Ntim, C.G. (2021), “Effects of Digital Economy Involvement on Book-Tax Differences in Malaysia”, https://doi.org/ 10.1080/23311975.2020.1870806 (Erişim Tarihi: 22.01.2021)
Abdurakhmanova, G., Shayusupova, N., Irmatova, A. ve Rustamov, D. (2020), “The Role of the Digital Economy in the Development of the Human Capital Market”, International Journal of Psychological Rehabilitation, 24(07), 8043-8051.
Akbulak, Y. (2021), “Küresel Asgari Vergi: Dijitalle şmeden Kaynaklanan Vergi Zorluklarına Yönelik İkili Çözüm”, https://legal.com.tr/blog/genel/ kuresel-asgari-vergi-dijitallesmeden-kaynaklanan-vergi-zorluklarina- yonelik-ikili-cozum/ (Erişim Tarihi: 01.11.2021).
Akçura, A. (2021), “Dijital Hizmet Verg ileri Out, Küresel Asgari Vergi In mi? 2”, https://www.verginet.ne t/dtt/1/Kuresel-Asgari-Vergi-2.aspx (Erişim Tarihi: 01.07.2021)
Akkaya, H. ve Gerçek, A (2019), “OECD ve Seçilmiş Bazı Ülkelerde Dijital Ekonominin Vergilendirilmesi: Türkiye İçin Ç ıkarımlar”, International Journal of Public Finance, 4(2), 166-188.
Altenburger, P. ve Czajkowski, J. (2020), “How to Tax the Digital Economy? Diritto Tributario Inte rnazionale E Dell'ue”, 208-214, https://novitafiscali.supsi.ch/904/1/Altenburger%26Czajkowski_How%2 0to%20Tax%20the%20Digital%20Economy.pdf (Erişim Tarihi: 05.03.2020)
Arıcıoğlu, E. (2020), “Uluslararası Arenada Dijital Hizmet Vergisinin Konusu ve Adilli ği Üzerine Tart ışmalar”, http://nazaligundem.com/tr/ yayinlar/uluslararasi-arenada-dijital-hizmet-vergisinin-konusu-ve- adilligi-uzerine-tartismalar?onlyTm=&tm (Erişim Tarihi: 24.12.2020)
Asen, E. (2021), “What European OECD Countries are Doing about Digital Services Taxes”, https://www.taxfounda tion.org/digital-tax-europa-2020 (Erişim Tarihi: 25.03.2021).
Bucht, R. ve Hıcks, R. (2018), “Definition, Concept and Measurement of the Digital Economy”, Bulletin of Internetional Organizations, 13(2), 143-172.
Chen, L., Cheng, W., Ciuriak, D., Ki mura, F., Nakagawa, J., Pomfret, R., Rigoni, G. ve Schwarzer, J. (2019), “The Digital Ekonomy for Economic Development: Free Flow of Data and Supporting Policies”, https://t20japan.org/policy-brief-digital-economy-economic- development/ (Erişim Tarihi: 03.07.2019).
Cockfield, A. J. (2020), “Tax Wars: How to End the Conflict Over Taxing Global Digital Commerce”, Berkeley Business Law Journal , do ı: https://doi.org/10.15779/Z38H70815H, 17(2), 353-380.
Collın, P. ve Colin, N. (2013), “Task Force on Taxation of the Digital Economy”, Mınıstere De L’econom ıe Et Des Fınances, 1-10, https://doi.org/10.15779/Z38H70815H, 347-390
Çelener, B. (2019), “Dijital Ekonomiyi Vergilendirme Yolunda Somut Bir Adım: Dijital Hizmet Vergisinde Fransa Örneği”, YUHFD, 16(2), 31-54.
De la Feria, R. ve Maffini, G. (2021), “The Impact of Digitalisation on Personal Income Taxes” Britis h Tax Review, 2, 154-168, https://ssrn.com/abstract=3835095 (Erişim Tarihi: 25.05.2021).
Pellefigue, J. (2019), “The French Digital Service Tax, an Economic Impact Assessment” https://blog.avocats.de loitte.fr/content/uploads/2020/03/dst- impact-assessment-march-2019.pdf (Erişim Tarihi: 22.03.2019)
Demirhan, H. (2020), “Dijital Hizmet Vergisinin Dünyadaki Uygulamaları ve Türkiye ile Kar şılaştırmalı Analizi”, The Journal of Social Science, doı:10.30520/tjsosci.665390, 4(7), 73-86.
Diclehan, B. (2016), “Matrah A şındırma Yoluyla Kâr Aktar ımı ve Türkiye Uygulamaları”, https://docplayer.biz.tr/26323716-Matrah-asindirma- yoluyla-kar-aktarimi-ve-turkiye-uygulamalari.html (Erişim Tarihi: 20.04.2022).
Durdu, M. (2020), “Avrupa Birli ği’nde Dijital Hizmet Vergisi ve Türkiye Uygulaması” İstanbul Hukuk Mecmuası, 78(4), 1959.
Fırat, M. (2020), “Dijital Hizmet Vergisi Üzerine Bir Değerlendirme”, Ünye İİBF Dergisi, 3(1), 28-33.
Geringer, S. (2020), “National Dig ital Taxes: Lessons from Europe”, South African Journal of Accounting Research, (1), 1-20, https://doi.org/10.1080/10291954.2020.1727083.35
Hazine ve Maliye Bakanl ığı Muhasebat Genel Müdürlü ğü (2022), Merkezi Yönetim Bütçe İstatistikleri, https://muhasebat.hmb.gov.tr/merkezi- yonetim-butce-istatistikleri (Erişim Tarihi: 17.12.2022).
Jiang, X. (2020), “Digital Economy in the Post-Pandemic Era, Journal of Chınese Econom ıc And Busıness Studıes”, 18(4), 333-339, https://doi.org/10.1080/14765284.2020.1855066
Kahraman, A. (2021), “Dijital Çağın Vergilendirme Kuralları Yeniden Yazıldı, Ama Kimin Lehine?”, https://www.dunya.com/kose- yazisi/dijital-cagin-vergilendirme-kurallari-yeniden-yazildi-ama-kimin- lehine/638265 (Erişim Tarihi: 01.11.2021)
Karabulut, Ş. (2020), “Dijital Ça ğın Mali Yanılsamaları: Dijital Hizmet Vergisi”, Maliye Dergisi, 178, 264-288.
Katsufumi, K. (2021), “Taxation on the Digital Economy: Issues on Implementation and Enforcement”, Public Policy Review, 17(1),1-24.
Kaya, Ö. (2020), “Dijital Hizmet Vergisi ve Türkiye Uygulaması”, Maltepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2, 447-478.
Klein, D., Ludwig, C.A. ve Spengel, C. (2022), “Tax ıng the Digital Economy: Investor Reactıon to the European Commission’s Dıgıtal Tax Proposals”, National Tax Journal, 75(1), 61-92.
Kobilov, A.U., Khashimova, D., Ma nnanova, S. ve Abdulakhatov, M. (2022), Modern Content and Concept of Digital Economy”, International Journal of Multicultural and Multir eligious Understanding (IJMMU), 9(2), 75-378.
Kolesnikov, A.V., Zernova, L.E., Degtyareva, V.V., Panko, I.V. ve Sigidov, Y.I. (2020), “Global Trends of the Digital Economy Development”, Opción, Año 36(26), 523-540.
Kosař, F. (2022), Impact of Digital Service Tax on Tax Revenues of EU Member States, https://dspace.cuni .cz/bitstream/handle/20.500.11956/ 175675/130344970.pdf?sequence=1 (Erişim Tarihi: 02.08.2022)
Lalwanı, A. (2022), OECD’s Global Tax Deal: Its Impact on India and the Way Forward, https://www.orfonline. org/expert-speak/oecds-global-tax- deal/ (Erişim Tarihi: 24.06.2022).
Li, Y. ve Liu, M. (2022), “The People’s Republic of China’s Tax Reform in the Digital Economy”, Taxation in the Digital Economy New Models in Asıa and The Pac ıfıc, 1.Baskı, 109-127, Taylor & Francis, Routledge Basımevi, https://doi.org/10.4324/9791003196020.
Lucas-Mas, C.O. ve Junquera-Varela, R.F. (2021), Tax Theory Applied to the Digital Economy: A Proposal for a Digital Data Tax and a Global Internet Tax Agency, do ı: 10.1596/978-1-4648-1654-3, Worldbank Publications: Washington.
Mert, H ve Bayar, E. (2020a), “Dijital Ekonomi, Vergilendirilmesi ve Karşılaşılan Sorunlar”, 6th Global Business Research Congress (GBRC- 2020), (11), 28-33.
Mert, H. ve Bayar, E. (2020b), “Dijital Ekonominin Vergilendirilmesine Yönelik Ülkemiz Uygulamalarının Baz ı Avrupa Birliği Ülkeleri ile Karşılaştırmalı Analizi ve Sorunlara Yönelik Çözüm Önerileri”, Mali Çözüm Dergisi, 30(160), 71-99.
Mullins, P. (2022), “Taxing Deve loping Asia’s Digital Economy”, https://www.adb.org/sites/default/files/institutional- document/782851/ado2022bp-taxing-developing-asia-digital- economy.pdf (Erişim Tarihi: 17.12.2022)
Mpofu, F.Y. ve Moloi, T. (2022), “Dir ect Digital Services Taxes in Africa and the Canons of Taxation”, Laws, 11(57), 1-20, https://doi.org/10.3390/laws11040057 (Erişim Tarihi: 5.07.2022)
Mpofu, F.Y. (2022), “Taxation of the Digital Economy and Direct Digital Service Taxes: Opportunities, Challe nges, and Implications for African Countries”, Economies, 10, 219. https://doi.org/10.3390/economies 10090219
Nellen, A. (2015), “Taxation and Today’s Digital Economy”, Journal of Tax Practıce & Procedure, Aprıl-May 2015, 27-37.
OECD (2015), Addressing the Tax Challenges of the Digital Economy Action 1: 2015 Final Report, OECD/G20 Base Erosion and Profit Shifting Project, Paris.
Ooi, V. (2021), “Tax Law and the Digital Economy in Singapore”, Law and Technology: The Practice and Content of Law in Singapore, 451-473, Academy Publishing.
Olbert, M. ve Spengel, C. (2019), Taxation in the Digital Economy-Recent Policy Developments and the Question of Value Creation, Discussion Paper, Number:19, ZEW-Leibniz-Zentrum für Europäische Wirtschaftsforschung GmbH Mannheim, Mannheim · Germany.
Özkan, A. (2020), Vergi Düzenlemelerinin Rekabet Süreçlerine Etkileri, Siyasal Kitabevi, Ankara, ISBN: 978-605-7877-75-8, 21-161.
Özcan, P.M. (2016), “Dijital Ekonominin Vergilendirilmesinde Karşılaşılan Sorunlar: BEPS 1 No.lu Eylem Planı Kapsamında Bir De ğerlendirme”, Electronic Journal of Vocational Colleges, 73-82.
Rukundo, S. (2020), “Addressing the Cha llenges of Taxation of the Digital Economy: Lessons for African Countries”, ICTD Working Paper 105, 1-31, https://opendocs.ids.ac.uk/opendocs/bitstream/handle/20.500.12413/1499 0/ICTD_WP105.pdf?sequence=1 (Erişim Tarihi: 27.01.2020)
Şahin, M. (2020), “Türkiye’de ve Dünyada Dijital Hizmetlerin Vergilendirilmesi”, Vergi Dünyası, 15, 40.
Tsakaev, A. ve Khadzhiev, M. (2019), “Taxation and Tax Transformations to the Digital Economy Conditions”, International Scıentific Journal, 3, 134-137.
Tsindeliani, I.A., Burova, A.S., M ıgacheva, E.V., Anısına, K.T., Kop ına, A.A. ve Rodygina, V.E. (2019), “Main Elements of Taxation in the Conditions of the Development of Digital Economy”, Utopía y Praxis Latinoamericana, 24(5), 128-137.
UNCTAD (Birle şmiş Milletler Ticaret ve Kalk ınma Konferansı) (2021), “Global E-Commerce Jumps to $26,7 Trillion, Covid-19 Boosts Online Retail Sales”, https://unctad.org/press-material/global-e-commerce-jumps -267-trillion-covid-19-boosts-online-retail-sales (Eri şim Tarihi: 03.05.2021).
URL 1: “Bir Yıllık Geçmi şiyle Dijital Hizmet Vergisi”, https://kpmgvergi.com/blog/bir-yillik-gecmisiyle-dijital-hizmet- vergisi/170 (Erişim Tarihi: 13.01.2021).
URL 2: “Türkiye, ABD’nin Dijital Hizmetler Vergisi Uygulayan 5 Ülkeyle Vardığı Uzlaşmaya Dahil Edildi”, https://tr.sputniknews.com/20211123/ turkiye-abdnin-dijital-hizmetler-vergisi-uygulayan-5-ulkeyle-vardigi- uzlasmaya-dahil-edildi-1051052463.html (Erişim Tarihi: 23.11.2021).
Walker, E. ve Collins, J. (2021), “A ustralia: Taxing the Digital Economy”, https://www.mondaq.com/australia/transfer-pricing/1076760/taxing-the- digital-economy (Erişim Tarihi: 05.06.2021).
Yrkkö, A., Koski, J., Kassi, H., Pajarinen, O., Valkonen, M. vd. (2020), The Size of the Digital Economy in Finland and Its Impact on Taxation, ETLA Report, No.106, The Research Institute of the Finnish Economy (ETLA), Helsinki.