Vergi usul kanunu ve Türkiye muhasebe standartları çerçevesinde şüpheli alacakların incelenmesi

Alacak hesapları işletmelerin varlıkları içindeki önemli kalemlerden biridir. Alacakların tahsil edilememesi işletmeleri zarara uğratmakta ve nakit sıkıntısı yaşatabilmektedir. Bu durum işletmeyi iflasa kadar götürebilir. Bu nedenle işletmelerin tahsil edemeyeceğini düşündüğü, bir başka ifadeyle tahsilinden şüphe duyduğu, alacaklarına ilişkin bilgiler finansal tablo kullanıcıları açısından önem arz etmektedir. Mevcut muhasebe uygulamasında İstanbul Menkul Kıymetler Borsasına kote işletmeler ile bankalar gibi belirli sayıdaki işletmeler dışındaki işletmeler, Vergi Usul Kanununun (VUK) etkisi altındadır. Ancak yeni Türk Ticaret Kanunu tasarısı kamuoyuna yansıtıldığı biçimiyle kabul edilirse, tüm işletmeler Türkiye Muhasebe Standartları (TMS) ve Türkiye Finansal Raporlama Standartlarına (TFRS) göre finansal raporlar hazırlamak durumunda kalacaklardır. VUK ile TMS/TFRS arasında şüpheli alacaklar ve bu alacaklara ayrılacak karşılıklar konusunda farklılıklar bulunmaktadır. Bu çalışmanın amacı, VUK ile TMS/TFRS hükümlerini şüpheli alacaklar ve bu alacaklara ayrılacak karşılıklar konusunu incelemek ve aralarındaki farklılıkları belirlemektir. Ayrıca bu çalışmada şüpheli alacaklar ve bu alacaklara ayrılan karşılıklar hususunda, TMS ve TFRS kullanacak işletmelere örnek teşkil etmesi amacıyla, İMKB 100 endeksi içindeki işletmelerin dipnotları incelenmiştir.

An examination of doubtful receviables within the framework of tax procedural code and Turkish accounting standards

Receivables are one of the important items within the assets of an entity. Being not able to collect the receivables makes companies incur losses, and generates liquidity problems. This situation may even lead to the bankruptcy of the entity. Therefore, information about the receivables regarded as uncollectible, i.e. doubtful receivables, are of significant importance to user of financial statements. Under the current accounting applications entities, except for those that are listed on the İstanbul Stock Exchange and banks, are under the influence of the Tax Procedural Code (TPC). However, if the new Turkish Commercial Code becomes enacted as it is presented to public so far, all of the entities will be required to prepare financial reports in accordance with the Turkish Accounting Standards (TAS) and Turkish Financial Reporting Standards (TFRS). There are differences between the TPC and TAS/TFRS regarding the issue of doubtful receivables and the allowance for these receivables. The purpose of this study is to examine the TPC and TAS/TFRS requirements on doubtful receivables and allowances for doubtful receivables, and to determine the differences between them. Furthermore, in order to set an example to entities that will use TAS and TFRS, regarding the issue of doubtful receivables and allowances for these receivables, the disclosures of the entities listed in the ISE 100 index are examined.

___

Ataman, Ümit (2007). Genel Muhasebe» Cilt: 1, 7. bs. İstanbul: Türkmen Kitabe vi.

Erdamar, Cengiz ve Basık, Feryal Orhan (2006). Finansal Muhasebe ve Tekdüzem Muhasebe Sistemi. 2. bs. İstanbul: Arıkan Basım Yayım Dağıtım.

Esen, Özgür Muhittin- (2007). Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Finansal Tabloları ve Kamuyu Aydınlatabildiği (Yayımlanmamış Doktora Tezi), İstanbul, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Kieso, Donald E., Weygondt, Jerry J. ve Warfield, Terry D. (2001). Intermedíate Accountiiíg, lO.bs. USA: John W i ley & Sons Inc.

Özerhan Akbulut, Yıldız (2008). "Vergi Usul Kanunundaki Değerleme Hükümlerinin Türkiye Finansal Raporlama Standartları Kapsamında Değerlendirilmesi" Muhasebe Bilim Bünyass Dergisi 10, 1 (2008) : 1 -41.

Sevilengül, Orhan (2007). Genel Muhasebe. 13. bs. Ankara: Gazi Kitabevi.

Türkçe Sözlük. (2005). Ankara : Türk Dil Kurumu

Türkiye Muhasebe Standartları ve Türkiye Finansal Raporlama Standartları. www.tmsk.org.tr (erişim tarihi 2009)

T.C. Yasalar (10.01.1961). 213 no'lu Vergi Usul Kanunu. Ankara : Resmi Gazete (10703 sayılı)