Mesleki tükenmişliğin muhasebe meslek mensuplarının etik tutumları üzerindeki etkisi

Bu çalışmanın amacı, muhasebe meslek mensuplarının idealist ve rölativist etik tutumları üzerinde mesleki tükenmişliğin duygusal tükenmişlik, başarısızlık hissi ve duyarsızlaşma boyutlarının etkisini belirleyebilmektir. Bu amaç kapsa- mında, Türkiyedeki dört büyük kentte (İstanbul, Ankara, İzmir ve Bursa) ser- best muhasebeci mali müşavir (SMMM) ve yeminli mali müşavir (YMM) olarak çalışmakta olan 260 muhasebe meslek mensubundan anket yöntemi kullanılarak veriler elde edilmiştir. Hipotezleri test etmek amacıyla, yapısal eşitlik modelle- mesi kapsamında oluşturulan yol analizinden yararlanılmıştır. Çalışmanın sonu- cunda, mesleki tükenmişliğin üç boyutunun da muhasebe meslek mensuplarının idealist etik tutumları üzerinde olumsuz etkisinin bulunduğu belirlenmiştir. Bu- nunla birlikte, mesleki tükenmişliğin duygusal tükenmişlik ve başarısızlık hissi boyutlarının muhasebe meslek mensuplarının rölativist etik tutumlarını arttırıcı bir etkisinin bulunduğu, fakat duyarsızlaşma boyutunun ise anlamlı bir etkisinin bulunmadığı çalışmanın diğer bir sonucudur.

PDF

___

Anderson, James C. ve Gerbing, David W. (1988). Structural equation modeling in practice: A review and recommended two-step approach, Psychological Bulletin, 103(3): 411-423.
Arlow, Peter (1991). Personal characteristics in college students eva- luations of business ethics and corporate social responsibility, Journal of Business Ethics, 10: 6369.
Borkowski, Susan C. ve Ugras, Yusuf J. (1992). The ethical attitudes of students as a function of age, sex and experience, Journal of Business Ethics, 11(12): 961979.
Barnett, T., Bass, K. ve Brown, G. (1994). Ethical ideology and ethical judgment regarding ethical issues in business, Journal of Business Ethics, 13(6): 469480.
Bass, K., Barnett, T. ve Brown, G. (1998). The moral philosophy of sales managers and its influence on ethical decision making, Journal of Personal Selling & Sales Management 18(2): 117.
Byrne, Barbara M. (2010). Structural equation modeling with AMOS: Basic concepts, applications and programming. 2nd Edition, New York: Routledge Taylor and Francis Group,
Cordes, Cynthia L. ve Dougherty, Thomas W. (1993). A review and an integration of research on job burnout, Academy of Management Re- view, 18(4): 621-656.
Ergin, Canan (1992). Doktor ve hemşirelerde tükenmişlik ve Maslach tükenmişlik ölçeğinin uyarlanması, VII. Ulusal Psikoloji Kongresi Bilim- sel Çalışmaları, Ankara.
Fogarty, Timothy J. (1995). Accountant ethics: A brief examination of neglected sociological dimensions, Journal of Business Ethics, 14(2): 103115.
Forsyth, Donelson R. (1980). A taxonomy of ethical ideologies, Jour- nal of Personality and Social Psychology, 39(1): 175-185.
Gaudine, Alice ve Thorne, Linda (2001). Emotion and ethical decisi- on-making in organizations, Journal of Business Ethics, 31(2): 175-187.
Hartikainen, Outi and Torstila, Sami (2004). Job-related ethical judg- ment in the finance profession, Journal of Applied Finance (JAF) 14(1): 6276.
Iacovides, A. ve ötekiler (2003). The Relationship Between Job Stress, Burnout and Clinical Depression, Journal of Affective Disorders, 75(3): 209221.
Kline, Rex B. (2011). Principles and practice of structural equation modeling, 3rd Edition, New York: The Guilford Press.
Maslach, Christina ve Jackson, Susan E. (1981). The measurement of experienced burnout, Journal of Occupational Behavior, 2(2): 99113.
Maslach, C., Schaufeli, W. B. ve Leiter, M. P. (2001). Job burnout, Annual Review of Psychology, 52: 397422.
McPhail, Ken ve Walters, Diane (2009). Accounting and business ethics, New York: Routledge.
Meising, Paul ve Preble, John F. (1985). A comparison of five business philosophies, Journal of Business Ethics, 4: 465476.
Meydan, Cem Harun ve Şeşen, Harun (2011). Yapısal eşitlik modelleme- si: AMOS uygulamaları, Ankara: Detay Yayıncılık.
Nunnally, Jum C. ve Bernstein, Ira H. (1994). Psychometric theory, 3rd Edition, New York: McGraw-Hill Inc.
Özer, Gökhan ve Uyar, Metin (2010). Muhasebecilerin etik oryantas- yonlarının mesleki bağlılığa etkisi üzerine bir inceleme, Muhasebe ve Fi- nansman Dergisi, 48: 89-100.
Özyer, Kubilay ve Azizoğlu, Öznur (2010). Demografik değişkenlerin kişilerin etik tutumları üzerindeki etkileri, Ekonomik ve Sosyal Araştır- malar Dergisi, 6(2): 59-84.
Roma, V. G. ve ötekiler (2006). Burnout and work engagement: Inde- pendent factors or opposite poles, Journal of Vocational Behavior, 68(1): 165-174.
Schumacker, Randall E. ve Lomax, Richard G. (2004). A beginners gu- ide to structural equation modeling, 2nd Edition, New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates.
Tavşancıl, Ezel (2010). Tutumların ölçülmesi ve SPSS ile veri analizi, 4. Baskı, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Tansey, R. ve ötekiler (1994). Personal moral philosophies and the mo- ral judgments of salespeople, Journal of Personal Selling & Sales Manage- ment 14(1): 5976.
Trevino, Linda Klebe (1992). Moral reasoning and business ethics: Implications for research, education and management, Journal of Busi- ness Ethics, 11: 445459.
Valentine, S. ve ötekiler (2010); Corporate ethical values, group creati- vity, job satisfaction and turnover intention: The impact of work context on work response, Journal of Business Ethics, 98(3): 353-372.
Yazıcı, Aslı ve Yazıcı, Sedat (2010). Etik durum ölçeğinin geçerlilik ve güvenilirlik çalışması, Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 8(4): 1001-1017.
Yurtsever, Gülçimen (2000). Ethical beliefs and tolerance of ambigu- ity, Social Behavior and Personality, 28(2): 141-148.