Gerçeğe uygun değer muhasebesi ve finansal tablolara etkisi

Finansal tablolar işletme ile ilgili çıkar gruplarına finansal bilgiler sunmaktadır. Sermaye piyasalarının gelişmesi ile beraber bu çıkar gruplarının talepleri de değişmektedir. Doğru finansal tablolar yeterli görülmemekte, gerçeğe uygun bilgiler sunan tablolar beklenmektedir. Finansal tablolarda kullanıcılara net, açık ve gerçeğe uygun bilgiler sunulması esastır. Varlık ve borç kalemlerine ilişkin tutarların tarihi maliyetlerle yer alması bilgi kullanıcıları tarafından yeterli görülmemektedir. Tarihi maliyet geçmişte kalmış bir tutardır, oysa varlık ve borçların finansal tablo tarihindeki değerinin bilinmesi daha büyük bir öneme sahiptir. Gelecekte ortaya çıkabilecek kazanç ve zararların da bilinmesi istenmektedir. Bu nedenle değerleme esaslarında “gerçeğe uygun değer” kavramının kullanılması ön plana çıkmaktadır. Uluslararası ve buna bağlı olarak Türkiye Muhasebe Standartlarında yer alan önemli bir düzenleme de “gerçeğe uygun değer muhasebesi”dir. Mevcut yasal düzenlemelerdeki esaslara göre değerleme yapılarak düzenlenmiş finansal tabloların muhasebe standartlarına göre düzeltilmesi halinde varlık ve borç kalemlerine ait tutarlarda farklar ortaya çıkmaktadır.

Fair value accounting and the effects to financial statements

Financial statements provide financial information for interest groups. With the development of the exchange market the demands of these inte-rest groups vary. Correct financial statements are not considered adequate; statements providing information in accordance to reality are expected. It is fundamental to provide clear, explicit and concurrent information in the financial statements to the users. The amounts related to assets and payable items in historical costs are not found adequate by the users. Historic cost is an amount in the past whereas knowledge of the value of the assets and payables at the balance sheet date has an important value. The earnings and losses that may occur in the future are also needed to be known. Consequently, the use of the “fair value” concept in valuation principles stands out. An important adjustment in the international and Turkish Accounting Standards in connection to this is “fair value accounting”. In the case of adjusting financial statements by performing valuation and prepared according to the principles in the existing legal regulations as to accounting standards differences in assets and payable item amounts appear.

___

  • Akbulut, Yıldız (2007). “Gerçeğe Uygun Değerin Ölçülmesine Yönelik Yeni Yaklaşımlar: FASB 157”. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi. 1, (Mart 2007): 23-38.
  • Ataman, Ümit (2009). Genel Muhasebe Cilt 2 Muhasebede Dönem Sonu İşlemleri. 16.bs. İstanbul: Türkmen Kitabevi.
  • Demir, Volkan ve Bahadır, Oğuzhan (2007). “UFRS (TFRS)’deki Değerleme Ölçüleri Kapsamında Şirket Değerlemesinde Defter Değeri Yaklaşımı”. Muhasebe ve Denetime Bakış Dergisi. 23, (Eylül 2007): 65-79.
  • Deran, Ali ve Aktaş, Rafet (2006). “Fair Value Karşılığı Olarak Gerçeğe Uygun Değer Kavramı ve Tespit Hiyerarşisi”. Gazi Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi. 2, (2006): 153-166.
  • Ersoy, Ayten ve Çakır, Serkan (2008). “Makul Değer Muhasebesi ve Uluslararası Muhasebe Standartlarına Göre Makul Değerin Ölçümü”. Muhasebe ve Finansman Dergisi. 37, (Ocak 2008): 15-24.
  • Granof, Michael (1983). Accounting for Managers and Investors. New Jersey : [yayl.y] Özerhan Akbulut, Yıldız (2008).
  • “Vergi Usul Kanunundaki Değerleme Hükümlerinin Türkiye Finansal Raporlama Standartları Kapsamında Değerlendirilmesi” VI.Muhasebe Uygulamaları ve Vergi Mevzuatı Sempozyumu. Ankara : Ankara SMMMO. (2-6 Mart 2008): Antalya’da sunulan bildiri.
  • Sermaye Piyasası Kurulu (09.04.2008). Sermaye Piyasasında Finansal Raporlamaya İlişkin Esaslar Tebliği, Seri:XI, No:29. Ankara: Resmi Gazete (26842 Sayılı).
  • Şensoy, Necdet (2003). “Değerleme Esaslarında Eğilim ve Etkileşimler”, XXII . Türkiye Muhasebe Eğitimi Sempozyumu. (21-25 Mayıs 2003): Antalya’da sunulan bildiri.
  • Şımga Mugan, Can (2008). “Geçeğe Uygun Değer Kavramı”, XII . Türkiye Muhasebe Standartları Sempozyumu. (26-30 Kasım 2008): Kıbrıs’ta sunulan bildiri. http://dosya.izsmmmo.com/documan/tmss_xii_ bildiriler/can_simga_mugan.doc [erişim tarihi: 27.09.2010].
  • T.C.Yasalar (14.02.2011). 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu. Ankara: Resmi Gazete (27846 Sayılı).
  • Tokay, Hüseyin ve ötekiler (2005). “Uluslararası Muhasebe ve Finansal Raporlama Standartlarında Gerçeğe Uygun Değer Yaklaşımı ve Muhasebe Uygulamalarına Etkisi”. XXIV. Türkiye Muhasebe Eğitimi Sempozyumu. (27-30 Nisan 2005): Muğla’da sunulan bildiri.